Kamuoyunda vakıf eserlerinin arsa mafyası ve
gecekonducularca talan edildiği izlenimi hakimken, tam tersini gösteren
şaşırtıcı bir gerçek ortaya çıktı. Vakıflar Genel Müdürlüğü,
2003'ten bu yana yaptığı çalışmalarla daha önce bilinmeyen tam 19 bin
825 arazi ve arsayı gün yüzüne çıkardı. Yeni kültür varlıkları arasında
en dikkat çekici olanı, İstanbul Anadolu yakasındaki Formula-1
tesisi.
Çoğunluğu arsa, arazi, bina gibi taşınmazlardan oluşan yeni eserler, kayıt ve
koruma altına alındı.
Genel müdürlüğün 2008 yılı faaliyet raporuna göre, daha önce 9 bin 483 adet
olduğu zannedilen vakıf eseri sayısının üzerine 2008 yılı sonu itibarıyla 19 bin
825 eser daha eklendi. Kayıtlara daha önce hiç girmemiş gayrimenkullerin
belirlenmesinde, sağlıklı bir emlak envanteri edinmek amacıyla geliştirilen
Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi'nin önemli etkisi oldu. Mevcut ve
yeni bulunan kültür varlıklarına ilişkin mimari çizimler, teknik raporlar, kurul
kararları, mülkiyet belgeleri, kitabe fişleri, onarım fişleri ve harita gibi
dokümanlar dijital ortama aktarıldı. Geliştirilen proje ile 27 bin adet rölöve,
restitüsyon ve restorasyon projesi, 150 bin sayfa rapor, tescil fişi, kurul
kararı gibi belgeler tarandı. Gayrimenkullerin kiraya verilmesi sonucu, 2003
yılında 37 milyon TL olan genel müdürlük bütçesi 2008 sonunda 448 milyon TL'ye
ulaştı. Yap-işlet-devret modeliyle verilen yeni vakıf varlıklarından bazıları
şunlar:
29 iş merkezi, 19 işyeri, 10 otel, yedi akaryakıt istasyonu, bir apart otel,
yedi hastane, bir sosyal tesis, İstanbul Anadolu yakasındaki Formula-1 tesisi,
iki özel okul, üç spor tesisi, iki otopark, iki öğrenci yurdu, bir kreş. 2009
Mayıs ayı sonu itibarıyla ise 7 iş merkezi, bir işyeri, bir TIR garajı, dört
otel ve iki konut kiraya verildi.
Tarihî eserler taçlandı
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün eser tespiti, onarım gibi faaliyetlerinde
2003'ten itibaren adeta bir patlama gözleniyor. 1998-2002 yılları arasında
sadece 46 kültür varlığının restorasyonu yapılmışken, 2003-2008 arasında 3 bin
317 adet eser onarıldı. Büyük tarihî değeri olan eserlerden bazıları şunlar:
Aydın Nasuh Paşa Külliyesi (1708), Bitlis Rahva (Elaman) Hanı (16. yy.), Iğdır
Ejder Kervansarayı (12. yy.), Afyonkarahisar İhsaniye Bakşi Dede Türbesi (13.
yy.), Bursa Orhangazi Gürle Köyü Camii (14. yy.), Edirne Merkez Taşlık Camii
(1470), Kırklareli Vize Hasan Bey Camii (1444), İstanbul Yenikapı Mevlevihanesi
(1597), İstanbul Yavuz Sultan Selim Camii (1522), İstanbul Piyalepaşa Camii
(1573), Gaziantep Dayı Ahmet Ağa Konağı (19. yy.), Sakarya Karasu Aziziye Camii
(1914), Balıkesir Merkez Yeşilli Camii (1786), Bursa Yiğitköhne İmam Evi, Edirne
Selimiye Dar-ül Kurra Medresesi (1575). Ayrıca İstanbul Süleymaniye, Pertevniyal
Valide Sultan, Dolmabahçe, Fatih camilerinde de onarım ve yenileme çalışmaları
sürüyor.
18 bin öğrenciye burs 82 bin muhtaca aylık
Vakıflar'ın faaliyetleri arasında sadece eserlerin tespit ve onarımı yok.
Fatih Sultan Mehmet'in vakıf senedindeki nasihatlerine uygun işler yapan genel
müdürlük, 2008 Faaliyet Raporu'na göre on binlerce yoksul ve kimsesizi doyurdu.
2002-2008 arasında 81 ilde 82 bin fakir aileye her gün sıcak yemek verildi. 75
bin aileye her ay 10 çeşitten oluşan kuru gıda yardımı yapıldı. 283 liralık
muhtaç aylığı verilen kişi sayısı geçen sene 5 bine çıktı. Kuru gıda paketleri
2007 Ocak ayından itibaren her ay dağıtılıyor. Şehit ve yetim çocukları
öncelikli olmak üzere ortaöğretim öğrencilerinden muhtaç olanlara ilk kez 2006
yılında burs verilmeye başlandı. 2006'da 3 bin, 2007'de 5 bin, 2008'de ise 10
bin öğrenciye burs verildi. Burs miktarı, aylık 50 lira.
|