İmar Affından Yararlanan Yapılar Güvenli mi?

Elazığ’ın Sivrice ilçesindeki 6.8’lik depremin yankıları sürüyor. Depreme karşı alınmayan önlemler bir bir açığa çıkarken, sorumlular eleştirilere kulak tıkıyor. Ülke genelindeki birçok yapı ise güvenli olmaktan uzak. İktidar, yurt genelinde yapı stoğunu iyileştirmek yerine kaçak binaları ‘İmar Barışı’ ile affetti ve böylece daha büyük facialara kapı aralandı. Türkiye’nin dört bir yanında milyonlarca yapı, denetim yapılmaksızın, sahiplerinin beyanı doğrultusunda ‘Yapı Kayıt Belgesi’ aldı. Bu binaların ne olacağı ise meçhul.

BirGün’den Uğur Şahin’in haberine göre; uzmanlar, depreme karşı tüm uyarılara rağmen gerekli hazırlıkların yapılmadığına dikkat çekti. Uzmanlara göre İmar Barışı’nın sonuçları ağır olacak.

TMMOB’nin İmar Affı Komisyonu’nda yer alan Jeofizik Mühendisi Zeki Emin Demir, Türkiye’nin aktif bir deprem kuşağı üstünde bulunduğuna dikkat çekti. Demir, ülke genelindeki konutların yüzde 44’ünün 1’inci derece, yüzde 25’inin ise 2’nci derece deprem bölgesinde olduğunun altını çizdi. Demir, şöyle konuştu: “12-13 milyon konutun kaçak yapı kapsamında olduğu açıklandı. Bununla birlikte ülke genelinde mülkiyet ve imar sorunu olan ruhsatsız yapıların yanında, ruhsatlı fakat imar mevzuatına aykırı olarak eklentileri olan tüm yapılar af kapsamına alındı. Ülke topraklarının, sanayisinin ve barajlarının büyük bir kısmı deprem kuşağı içinde yer almakta. Mühendislik hizmeti almayan yapı stokumuzun güçlendirilmesi veya yıkılıp yeniden yapılması gerekirken, kaçak olarak yapılan yapıların deprem güvenlikleri yapı sahibinin kendi beyanına bırakılarak, sağlıklı bir kentleşme anlayışı yok sayıldı. İmar affı; bilime, tekniğe, mühendislik ilkelerine uygun olarak kontrol edilip gerekli çalışmaları yapılıp yönetmeliklere göre onay verilmediği sürece bu yapıların depremde olumlu bir davranış göstermeleri bilinemeyeceğinden, günümüz depremlerinde yaşanan sıkıntıların artmasının önüne geçilemeyecektir.”

Yıkılacak binalar aftan yararlandı
İnşaat Mühendisi Selim Tulumtaş, imar affı nedeniyle insanların sağlıksız binalarda yaşamak zorunda kaldığını kaydetti. Tulumtaş’a göre, daha önce yıkılmasına karar verilen yapılar dahi İmar Barışı’ndan yararlandı. Tulumtaş, “İmar affının yaratacağı etkiler çok fazla” dedi ve ekledi: “İstanbul Kartal’da çöken yapı, İmar Barışı’ndan yararlanmıştı. Kendi açıklamaları var, şu kadar para kazandık diye. Sonuçta sistemi döndürmek için para toplamaya yönelik bir şeydi.”

Yaşananlar afete dönüşeceğinin işareti
Şehir Plancıları Odası 2. Başkanı Doç. Dr. Kübra Cihangir Çamur’a göre, Elazığ-Malatya depreminde yaşanılan kayıplar, bundan sonraki olası bir doğa olayının da afete dönüşeceğinin işareti. İmar Barışı’nın Cumhuriyet tarihinin en geniş kapsamlı ‘kaçak yapılaşma affı’ düzenlemesi olduğunu belirten Doç. Dr. Çamur, İmar Barışı’ndan yararlanan yapıların depreme karşı taşıdığı standartların bilinmediğini vurguladı. Doç. Dr. Çamur, şunları dile getirdi: “Belgelenerek, kayıt altına alınan tüm kaçak yapıların yasallaştırılması, suçun ödüllendirilmesi ile etik olmayan davranışlara toplumsal kabul oluşturmakta, kaçak yapılaşmayı özendirmektedir. İmar affının asıl tehlikeli boyutunu ise, herhangi bir şekilde mühendislik hizmeti almadan yapılan, kontrol dışı yapı stoku ve bu yapıların taşıdığı riskler oluşturmaktadır.”

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.