162
|
TÜRK YAPI SEKTÖRÜ RAPORU 2016
oranında artışla 18 milyon ton, daha çok sanayi kesimi tarafından
kullanılmakta olan yassı ürünlerin tüketimi % 0,6 oranında artış-
la 16,55 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. 2016 yılında, Tür-
kiye’nin toplam çelik tüketiminin % 52’si uzun ürünlerden, % 48’i
ise yassı ürünlerden oluşmuştur.
15 yıl aradan sonra net ithalatçı konumuna geçen Türkiye, 2016
yılında da bu konumunu sürdürmüştür.
Sektörün performansındaki bozulmada; dünya genelinde-
ki kapasite fazlalığı ve fiyatlardaki dalgalanmalar yanında, temel
olarak dampingli ve devlet destekli çelik ürünleri ithalatı ile ka-
litesiz, sertifikasız çelik ürünleri ithalatının engellenememiş ve
sektörün üzerindeki rekabet gücünü sınırlandıran TRT payı ve
çevre katkı payı gibi yüklerin kaldırılmamış olması önemli bir rol
oynamıştır.
2012 yılına kıyasla ihracat 20,3 milyon tondan 16,9 milyon
tona gerilerken, ithalat ise 11,9 milyon tondan 17,5 milyon tona
yükselmiştir. Söz konusu dönemde yaşanan 3,4 milyon tonluk ih-
racat kaybı ve 5,6 milyon tonluk ithalat artışı, çelik ürünleri dış
ticaretinde yaklaşık olarak 9 milyon ton bozulma yaşanması so-
nucunu doğurmuştur.
Sektörün göstergelerindeki hızlı bozulma, devam eden olum-
suz koşullar ve gerekli tedbirlerin alınmasında geç kalınması, sek-
törde yapılacak yeni yatırımlar açısından da caydırıcı rol oyna-
maktadır.
Oysaki, çelik sektörünün, ülkemizin imalat sanayinin tüm ih-
tiyaçlarını karşılayacak şekilde, yassı, paslanmaz ve vasıflı çelik
ürünlerinde daha geniş bir yelpazede üretim altyapısı oluştur-
ması; imalat sanayimizin gelişmesini sürdürmesi açısından hayati
önem taşımaktadır.
Dampingli ve devlet destekli çelik ürünleri ithalatının yol aç-
tığı haksız rekabet, sektörü olumsuz yönde etkilemektedir. ABD,
AB, Kanada, Brezilya ve Hindistan gibi ülkelerin haksız rekabet
uygulamalarına karşı hızla önlem almalarına rağmen, ülkemizin
bu konuda adım atmada yavaş hareket etmesi ve özellikle son 3
yıldan bu yana yassı çelik ithalatına karşı yürütülen soruşturma-
nın sonuçlandırılamamış olması çelik sektörünü tahrip etmekte,
yaklaşık 10 milyon tonluk atıl kapasiteye rağmen, ithalat 6,5 mil-
yon tondan 9 milyon tona çıkmış bulunmaktadır.
Türkiye, tükettiğinden daha fazla çelik üretimi yapan ve bu
yönüyle çelik ürünlerinde ihracatçı bir ülke konumundadır. Ancak
son yıllarda Türkiye’nin üretim fazlalığında azalma yaşanmakta-
dır. 2009 yılında % 139 seviyesinde bulunan Türkiye’nin üretimi-
nin tüketimini karşılama oranı, 2012 yılında % 120 ve 2016 yılın-
da % 107 seviyesine gerilemiştir. Bu durum; son yıllarda dünyada
artan kapasite fazlalığı sonucunda, rekabet dışı ve dampingli ihra-
cat uygulamalarının yaygınlaşmasının, yurtiçi üretimi baskı altın-
da tutmasından kaynaklanmıştır.
İhracat ve İthalat
2012-2016 döneminde ihracat, miktar açısından % 17, değer
açısından % 37 oranında düşüş göstermiş ve 17,1 milyar USD'den
10,8 milyar USD'ye gerilemiştir. Büyüyen iç tüketim, % 50 ora-
nında artış gösteren ithal ürünlerle karşılanmıştır. İhracatın itha-
latı karşılama oranı % 153’ten % 99’a gerilemiştir. 2015 yılında,
TÜRKİYE NİHAİ MAMUL ÜRETİM VE TÜKETİMİ
(2009-2016) (BIN TON)
Kaynak: Türkiye Çelik Üreticileri Derneği
YILLAR
ÜRETİM
TÜKETİM
UZUN
YASSI TOPLAM UZUN YASSI TOPLAM
2009
20.712
4.421
25.133 9.699
8.349 18.048
2010
19.671
6.629 26.300 11.660 11.944 23.604
2011
22.868 9.075 31.943 13.738 13.210 26.948
2012
25.247
9.039 34.286 14.841
13.627 28.468
2013
26.537
9.869 36.406 16.693
14.633 31.301
2014
25.717 10.376 36.093 16.168 14.605 30.739
2015
26.550 10.389 36.939 17.927
16.454 34.381
2016
26.011
10.869 36.880 17.622 16.448 34.070
2012
2013
2014
2015
2016 2016-2012 (%) 2016-2015 (%)
Tüketim (Bin ton)
28.468
31.301
30.739
34.381
34.070
19,7
-0,9
İhracat (Bin ton)
20.269
19.000
17.969
16.758
16.900
-16,6
0,8
İhracat (Milyon USD)
17.133
15.788
15.183
11.752
10.800
-37
-8,1
İthalat (Bin ton)
11.852
14.858
13.808
19.063
17.500
47,7
-8,2
İthalat (Milyon USD)
11.234
12.818
12.006
12.320
10.900
-3,0
-11,5
İhracat / İthalat (%)
152,5
123,2
126,5
95,4
99,0
-35,1
2,00
İthalat / Tüketim (%)
41,6
47,5
44,9
55,5
51,3
23,3
-7,1
TÜRKİYE ÇELİK MAMULLERİ PAZAR BİLGİLERİ
Kaynak: Türkiye Çelik Üreticileri Derneği
