“Bitkilendirilmiş Çatı Yüzeyleri”ne Derinlemesine Bir Bakış

apı dünyasının bilgi merkezi Yapı-Endüstri Merkezi (YEM)’de 10 Haziran 2011 tarihinde, kurucusu Prof. Dr. Nilüfer Eğrican olan Suntek International ve Doğa Yayın tarafındandüzenlenen “Sürdürülebilir Binalar için Canlı Bir Yöntem: Yeşil Çatılar” başlıklı sertifikalı eğitim semineri kapsamında ‘Enerji Sorunu ve Yeşil Çatılar’, ‘Yeşil Çatıların Analizi’, ‘Riskler ve Yeşil Duvarlar’ başlıklı derslere yer verildi. Söz konusu seminerde, Southern Illinois Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Serdar Çelik konuşmacı olarak yer aldı.

Amerika’da yeşil çatılar konusu bağlamında yoğun olarak çalışan 4 enstitüden bir tanesi olduklarına dikkat çeken Çelik, üretilen projeler için devletten ve özel sektörden destek aldıklarını belirtti. Sunumu kapsamında; ‘yeşil çatı’ kavramını genel olarak tanımlayarak enerji sorunsalından bahseden Çelik, sunumun ikinci ve üçüncü bölümünde sırasıyla konuyla ilgili deneysel çalışmalar ile detaylı analizleri ve yeşil çatıların beraberinde getirdiği fayda, menfaat ve riskleri aktardı.



Seminer’in ‘Enerji Sorunu ve Yeşil Çatılar’ başlıklı ilk bölümünde küresel çapta enerji sorunsalına değinen Çelik, bu durumun en temel nedeninin enerji talebindeki artış şeklinde yorumladı ve “Dünya nüfusunda bir artış söz konusu… Bununla birlikte kişi başı kullandığımız enerji de artıyor. Bunun sonucunda fosil kaynakların tükenmesine bağlı olarak karşımıza çıkan ‘küresel ısınma’ temel bir sorun. Bu sürecin beraberinde getirdiği tabiat olaylarındaki artış ve paylaşımsal huzursuzluk da diğer ciddi sorunlar” dedi.

Amerika’da toplam enerji sarfiyatının yüzde 40’ını binaların oluşturduğuna dikkat çeken Çelik, “Bu dilim içerisinde toplam enerji kullanımının yarısını iklimlendirme yani ısıtma-soğutma oluşturuyor” dedi. Bu kapsamda enerji sarfiyatında, toplam elektrik enerjisinin kullanımında ve karbondioksit salınımında binaların rolü üzerinde de duran çelik, sunumunun ilerleyen kısmında ‘sürdürülebilir bina’ tanımını aktardı. Bu bağlamda ‘Ashrae Standartları’na da yer veren Çelik, Ashrae çizelgesini de dinleyicilerle paylaştı.



Sürdürülebilir bina kavramının pek çok alt başlığa sahip olduğunu ifade eden çelik, ‘yeşil çatı’ kavramının bunlardan sadece biri olduğunu aktardı. ‘Bahçe Çatılar’ ya da ‘Canlı Çatılar’ olarak da adlandırılabilen söz konusu sistemin genel bir anlatımla “bitkilendirilmiş çatı yüzeyleri” şeklinde ifade edilebileceğini söyledi.

Yeşil çatıların yoğun (intensive) ve seyrek (extensive) çatı uygulamaları şeklinde geliştirilebileceğini anlatan Çelik, sunumunda ‘yekpare çatı düzenekleri’ni, ‘taşınabilir tepsi sistemler’i ve ‘taşınabilir çuval sistemler’i bütün detaylarıyla aktardı. Yeşil çatı sistemlerinde, bitki seçimi, bitki türleri, büyüme ortamı seçimi konularının da oldukça önemli olduğunu ifade eden Çelik, yeşil çatı sistemlerinin faydalarını; taşkın ve sel riskine karşı etkili olmak, çatı ömrünü uzatmak, ısıl anlamda yalıtımsal özelliğe sahip olmak, aktif soğutma sağlamak, sese karşı yalıtım sağlamak ve havayı temizlemek şeklinde sıraladı. Çelik, sunumunun ilk bölümünü yeşil çatı maliyetlerini aktararak tamamladı.



Seminer’in ‘Yeşil Çatıların Analizi’ başlıklı bölümünde ise; SIUE (Southern Illinois University Edwardsville) ve üniversite çalışma grubu Yeşil Çatı Çevresel Değerlendirme Ağı (G.R.E.E.N.) oluşumundan bahseden Çelik, araştırma sahaları ve araştırma konuları hakkında detaylı bilgi verdi. Daha sonra yağmur suyu niceliği ve yağmur suyu niteliği konularına değinen Çelik, bu bağlamda yağmış oldukları deneyleri dinleyicilerle paylaştı. Gerçekleştirdikleri analizler kapsamında bitki büyüme performansına da yer verdiklerini belirten Çelik, bu kapsamda büyüme indeksine ve yüzey örtme yüzdesinin önemine vurgu yaptı. Isıl fayda konusunda iklimlendirme ve ısı adası etkisine odaklanan Çelik, ısı akışına dair karşılaştırmalı bir tablo paylaşarak sunumunun ikinci bölümünü tamamladı.

‘Riskler ve Yeşil Duvarlar’ başlıklı son bölümde konuyla ilgili standartları da paylaşan Çelik, riskler başlığı altında yangın, rüzgar ve hatalı uygulamalar konusuna yer verdi. Çelik, sunumunda son olarak yeşil duvarların tanımına yer verdi ve uygulamaları hakkında bilgi paylaştı.