“Bitkilendirilmiş Çatı Yüzeyleri”ne Derinlemesine Bir Bakış
Yapı dünyasının bilgi merkezi Yapı-Endüstri Merkezi
(YEM)’de 10 Haziran 2011 tarihinde, kurucusu Prof. Dr. Nilüfer
Eğrican olan Suntek International ve Doğa Yayın tarafındandüzenlenen
“Sürdürülebilir Binalar için Canlı Bir Yöntem: Yeşil Çatılar”
başlıklı sertifikalı eğitim semineri kapsamında ‘Enerji Sorunu ve Yeşil
Çatılar’, ‘Yeşil Çatıların Analizi’, ‘Riskler
ve Yeşil Duvarlar’ başlıklı derslere yer verildi. Söz konusu seminerde,
Southern Illinois Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü’nden
Dr. Serdar Çelik konuşmacı olarak yer aldı.
Amerika’da yeşil çatılar konusu bağlamında yoğun olarak çalışan 4 enstitüden
bir tanesi olduklarına dikkat çeken Çelik, üretilen projeler için devletten ve
özel sektörden destek aldıklarını belirtti. Sunumu kapsamında; ‘yeşil çatı’
kavramını genel olarak tanımlayarak enerji sorunsalından bahseden Çelik, sunumun
ikinci ve üçüncü bölümünde sırasıyla konuyla ilgili deneysel çalışmalar ile
detaylı analizleri ve yeşil çatıların beraberinde getirdiği fayda, menfaat ve
riskleri aktardı.
Seminer’in ‘Enerji Sorunu ve Yeşil Çatılar’ başlıklı ilk bölümünde küresel
çapta enerji sorunsalına değinen Çelik, bu durumun en temel nedeninin enerji
talebindeki artış şeklinde yorumladı ve “Dünya nüfusunda bir artış söz konusu…
Bununla birlikte kişi başı kullandığımız enerji de artıyor. Bunun sonucunda
fosil kaynakların tükenmesine bağlı olarak karşımıza çıkan ‘küresel ısınma’
temel bir sorun. Bu sürecin beraberinde getirdiği tabiat olaylarındaki artış ve
paylaşımsal huzursuzluk da diğer ciddi sorunlar” dedi.
Amerika’da toplam enerji sarfiyatının yüzde 40’ını binaların oluşturduğuna
dikkat çeken Çelik, “Bu dilim içerisinde toplam enerji kullanımının yarısını
iklimlendirme yani ısıtma-soğutma oluşturuyor” dedi. Bu kapsamda enerji
sarfiyatında, toplam elektrik enerjisinin kullanımında ve karbondioksit
salınımında binaların rolü üzerinde de duran çelik, sunumunun ilerleyen kısmında
‘sürdürülebilir bina’ tanımını aktardı. Bu bağlamda ‘Ashrae Standartları’na da
yer veren Çelik, Ashrae çizelgesini de dinleyicilerle paylaştı.
Sürdürülebilir bina kavramının pek çok alt başlığa sahip olduğunu ifade eden
çelik, ‘yeşil çatı’ kavramının bunlardan sadece biri olduğunu aktardı. ‘Bahçe
Çatılar’ ya da ‘Canlı Çatılar’ olarak da adlandırılabilen söz konusu sistemin
genel bir anlatımla “bitkilendirilmiş çatı yüzeyleri” şeklinde ifade
edilebileceğini söyledi.
Yeşil çatıların yoğun (intensive) ve seyrek (extensive) çatı uygulamaları
şeklinde geliştirilebileceğini anlatan Çelik, sunumunda ‘yekpare çatı
düzenekleri’ni, ‘taşınabilir tepsi sistemler’i ve ‘taşınabilir çuval sistemler’i
bütün detaylarıyla aktardı. Yeşil çatı sistemlerinde, bitki seçimi, bitki
türleri, büyüme ortamı seçimi konularının da oldukça önemli olduğunu ifade eden
Çelik, yeşil çatı sistemlerinin faydalarını; taşkın ve sel riskine karşı etkili
olmak, çatı ömrünü uzatmak, ısıl anlamda yalıtımsal özelliğe sahip olmak, aktif
soğutma sağlamak, sese karşı yalıtım sağlamak ve havayı temizlemek şeklinde
sıraladı. Çelik, sunumunun ilk bölümünü yeşil çatı maliyetlerini aktararak
tamamladı.
Seminer’in ‘Yeşil Çatıların Analizi’ başlıklı bölümünde ise; SIUE (Southern
Illinois University Edwardsville) ve üniversite çalışma grubu Yeşil Çatı
Çevresel Değerlendirme Ağı (G.R.E.E.N.) oluşumundan bahseden Çelik, araştırma
sahaları ve araştırma konuları hakkında detaylı bilgi verdi. Daha sonra yağmur
suyu niceliği ve yağmur suyu niteliği konularına değinen Çelik, bu bağlamda
yağmış oldukları deneyleri dinleyicilerle paylaştı. Gerçekleştirdikleri
analizler kapsamında bitki büyüme performansına da yer verdiklerini belirten
Çelik, bu kapsamda büyüme indeksine ve yüzey örtme yüzdesinin önemine vurgu
yaptı. Isıl fayda konusunda iklimlendirme ve ısı adası etkisine odaklanan Çelik,
ısı akışına dair karşılaştırmalı bir tablo paylaşarak sunumunun ikinci bölümünü
tamamladı.
‘Riskler ve Yeşil Duvarlar’ başlıklı son bölümde konuyla
ilgili standartları da paylaşan Çelik, riskler başlığı altında yangın, rüzgar ve
hatalı uygulamalar konusuna yer verdi. Çelik, sunumunda son olarak yeşil
duvarların tanımına yer verdi ve uygulamaları hakkında bilgi
paylaştı.