Roboskî Müzesi ve Anma Yeri Mimari Tasarım Yarışması

Yarışmanın Türü ve Şekli
Yarışma, ulusal, serbest ve iki aşamalıdır. Seçici kurul ilk aşamada teslim edilen projelerden en az beş adedini sıralamasız olarak seçecek ve bunu yarışmacılara duyuracaktır. İkinci aşama, seçilen projelerin hazırlanmasında yer alanlar, danışman, asıl ve yedek seçici kurul üyeleri ve Roboskîli ailelerin katılımı ile yapılacak bir çalıştaydan oluşacaktır. Bu çalıştayda, proje ekipleri sunuşlarını yapacak ve her bir proje üzerinde genel tartışma açılacaktır. Bu çalıştayın amacı, boyutlarının küçüklüğüne rağmen, toplumsal açıdan karmaşıklığı ve gerektirdiği özel hassasiyet açısından ağırlığı sebebiyle Roboskî Müzesi mimari projesinin, ilgili tüm tarafların katılımı ile etraflıca tartışılabilmesi ve Roboskî Müzesi’nin gerçekleştirilmesine katkı koyacak tarafların iletişiminin güçlendirilmesidir.

Uygulanacak proje, bu çalıştay sonrasında, sunulan projelerin içerisinden seçici kurul tarafından belirlenecektir. Seçici kurul raporu, ikinci aşama sonunda, her iki aşamayı da kapsayacak şekilde yayınlanacaktır. Seçici kurul raporu ayrıca, gerekirse uygulanmak üzere seçilen proje hakkında, ayrıntılı önerileri de içerecektir.

Roboskî Müzesi fikri nasıl ortaya çıktı?
Roboskî Müzesi fikri ilk olarak, katliamın birinci yıldönümünde 28 Aralk 2012’de Roboskîli aileleri ziyaret eden SGDF’liler ile Roboskîliler arasında geçen görüşmelerde ortaya çıktı. Sonrasında bu fikir etrafında bir araya gelen farklı toplumsal ve siyasi kesimlerden insanlar Roboskî Müzesi Girişimi’ni ve nihayetinde Roboskî Müzesi yapımı sürecini yürütmek üzere Roboskî Müzesi Derneği’ni kurdular.

Bu süreçte, üç aşamalı olarak olgunlaştırılan Roboskî Müzesi Kampanyası fikri Roboskîli ailelerle bir kez daha paylaşıldı. Yakınlarını bu katliamda kaybeden Roboskîli köylüler Roboskî Müzesine ev sahipliği yapmayı kabul ettiler. Katliamda yitirdikleri yakınlarının mezarlarının bulunduğu alanın hemen yanında bu proje için bir araziyi müze için hibe ettiler. Şimdi bize düşen, bu çatıyı elbirliği ile yükseltmek.

Projesinin elde edilmesinden her bir duvarına, inşaat işçiliğinden sergilerine kadar her aşaması kolektif bir ruhla ve dayanışma ile elde edilecek bir yapı olacak bu; bir anma mekânı, bir “adalet sarayı”, bir kütüphane, ortak bir direniş ve yaşam alanı...

Elbirliği ile yükselecek bu çatı ile ilgili yürütülecek kampanya üç aşamadan oluşacak:

I. Yapının projesinin elde edilmesi; Mimari Tasarım Yarışması
II. Yapının inşaatı için gerekli finansmanın sağlanması; destek kampanyası
III. Yapının inşa edilmesi; kolektif inşaat atölyesi

Roboskî Müzesi nasıl olmalı ?

“Roboskî Müzesi Projesi, alçakgönüllü bir şiir olmalıdır.”
(Seçici Kurul ön çalışmalarından)

Müze, değeri olan bir şeyi saklamak ve aynı zamanda anlamını paylaşarak çoğaltmak, yaygınlaştırmak içindir. Roboskî Müzesi insanlık dışı bir katliamda yitirilmiş yaşamların değerini saklamak ve onlar uğruna verilen adalet mücadelesini paylaşmak ve çoğaltmak için planlanmıştır. Bu müze katliamın yarattığı derin acıya ve öfkeye rağmen, bir arada ve kardeşçe yaşayabilmenin mümkün olduğunu hatırlamak ve hatırlatmak için yitirilen canların hatıralarına sahip çıkılacağı yer olacaktır. Roboskî Müzesi, bu anlamıyla simgesel bir yapıdır.

Yarışmanın amaçladığı mekân bu acıyı yaşamış insanların haklı öfkelerinin kalıcı bir kine dönüşmesinin önüne geçebilecek, Roboskîlilerin hem törensel amaçla (örneğin katliamın yıldönümlerinde), hem de diğer günlerde (örneğin her Perşembe ailelerin düzenlediği toplu ziyaretlerde), katliamda yitirdikleri sevdiklerinin anılarına dokunabilecekleri bir yer, zedelenmiş toplumsal ortaklığımızı ve adalet duygumuzu yeniden kazanabilmemizin olanağı, ortak mekânı olabilmelidir.

Roboskî Müzesi’nin yeri

Roboskî Müzesi'nin yeri uzun süren istişareler ve yapılan danışma toplantıları ardından belirlenen olası arsalar içinden Roboskîli aileler tarafından belirlenmiştir.

Roboskî Müzesi Arsası, katliamda hayatlarını kaybeden 34 insanın mezarlarının da bulunduğu köy mezarlığının hemen yanında bulunmaktadır. Müzenin arsası bölgede yer alan iki mezranın orta noktasında olması, aynı zamanda bölgeye hakim bir yamaçta bulunması ve çok uzaklardan, sınır bölgesinden ve çevrede yer alan askeri birliklerden görülebilir bir yerde bulunması sebebiyle de tercih edildi. Müzenin yerinin belirlenmesinde son kararın verilmesi aşamasında Roboskîli kadınların önerileri dikkate alındı.

Roboskîli aileler (özellikle de kadınlar) katliamın gerçekleştiği 28 Aralık 2011’in bir Perşembe günü olması sebebiyle katilamda kaybettikleri yakınlarını anmak üzere her Perşembe mezarlıkta toplanmakta, katilamın yıldönümlerrinde yapılan anmalar da bu alanda yapılmaktadır. Kandillerde, dini bayram ve geleneksel günlerde de alanda toplu anmalar yapılmaktadır.
Bunun yanında yakınlarını kaybedenler için mezarlık hemen hergün uğradıkları, günlük yaşamlarının da bir parçası haline gelmiş durumdadır.
Diğer yandan dünyanın dörtbir yanından Roboskîli ailelerin adalet mücadelesine destek vermek, acılarını paylaşmak üzere
ziyarete gelenler mezarların burada olması sebebiyle alanı ziyaret etmektedirler.
Roboskî mezarlığının içinde Roboskîli aileler ile görüşülerek bir “anıt” projesi hazırlanmıştır. Bu anıtın yeri “Hali Hazır
Plan”da gösterilmiştir. Anıt, Roboskî Müzesi ile birlikte ele alınacaktır. Ayrıca EK’lerda mezarlığın içindeki Anıt’ın maket
fotoğrafları yer almaktadır.”

Seçici Kurul Asıl Üyeleri
Aydan BALAMİR – Mimar, ODTÜ
Ali CENGİZKAN – Mimar, ODTÜ
H. Sinan OMACAN – Mimar, İTÜ
Zeynep ONUR – Mimar, ADMMYO
M. Ziya TANALI – Mimar, ODTÜ  
M. Murat ULUĞ – Mimar, ADMMA
V. Turgay ATEŞ – Şehir Plancısı, ODTÜ – Peyzaj Mimarı, Ankara Üni.

Raportörler
Sevinç BAŞKÖY – Mimar, Anadolu Üniversitesi
Mehmet Onur YILMAZ – Mimar, ODTÜ

Şartname ve başvuru formu için tıklayınız.