Yol için Endemik Bitkiyi Taşıyacaklar

Evrensel'den Özer Akdemir'in haberine göre, Başbakan’ın “Çanakkale artık geçilecek” diye sunduğu İstanbul-Çanakkale Otoyol projesinin yol güzergahında bulunan endemik bitkiler başka yere taşınacak. Sadece belli bölgelerde yetişen ve başka bölgelerde yaşama şansı olmayan endemik bitki türlerinin yakın yerlere taşınabileceğini belirten Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporuna konunun uzmanı bilim insanları karşı çıktı. Prof. Dr. Erdoğan Atmış “Endemik bitkiyi alıp başka yere taşırsanız taşıdığınız yerde artık endemik değildir” derken, Yard. Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu da, “Eğer endemik bitki için uygun habitat, taşınacağı alan olsaydı zaten orada da olmaz mıydı?” sorusunu yöneltti.

Endemik tür taşınabilir mi?

Geçtiğimiz günlerde Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklanan Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu projesi, daha çok Çanakkale Köprü geçişi ve köprü için çivi bile çakılmamışken geçiş ücretinin beli olması ile gündeme geldi. Oysa, otoyol ve köprü ile ilgili 1050 sayfalık ÇED Raporu’nda başka dikkat çekici yanlar da bulunuyor. Raporun 101. sayfasında otoyol güzergahında bulunan kılkuyruk, memek, yalancı ısırgan, uyuz otu, çavdar gibi endemik bitkilerin yakın habitatlara taşınabileceği belirtiliyor: “Söz konusu türler Çanakkale ve Balıkesir il bazında ve komşu birkaç ilde görülen geniş yayılışlı endemik türlerdir. Söz konusu türler için proje alanının yakın çevresinde alternatif habitatlar mevcuttur. Bitkisel toprağın sıyrılması ile faaliyet alanı ve yakın çevresinde bulunabilecek yukarıda belirtilen endemik, nadir ve nesli tehdit altında olan türlerin tohumları, proje alanı yakınlarında uygun habitatlara taşınacaktır.” “Endemik bitkiler başka yakın yerlere taşınabilir mi” sorusunu bilim insanlarına yönelttik.

‘Taşınırsa endemik olmaz’

Bartın Üniversitesi Ormancılık Politikası Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Atmış, “Eğer insan eliyle alınıp bir başka yere taşınırsa endemikliğinden bahsedilmez. Siz bir başka yerde endemik olan bir bitkiyi alıp başka bir yere taşırsanız taşıdığınız yerde artık endemik değildir” dedi.

Bu konuda devlet kurumlarının da sahteliğe varan çalışmalar yaptıklarını iddia eden Atmış, “Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu endemik bitki türlerinin taşınmasına ilişkin projelerin yer aldığı kitapçıklar var. Kısacası kendi kendimizi kandırıyoruz bu konuda. Şirketler para karşılığı üniversitelerden, endemik türün taşınabileceğine ilişkin raporlar alıyorlar” dedi.

‘Bir tane örnek göstersinler’

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı Öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu da, “Eğer endemik bitki için uygun habitat, taşınacağı alan olsaydı zaten orada da olmaz mıydı?” sorusunu yönelterek sözlerine şöyle devam etti: “Endemik bitki için görüldüğü yer zaten en uygun olan alandır. Bu bitkiler bu kadar kolay başka bir yere taşınıyorsa, kolayca üreyebiliyorsa neden bunları korumak için BERN, CITES gibi uluslararası sözleşmeler düzenleniyor? Nerelere taşınmış da endemik bitkiler aynı oranda varlığını sürdürmüş, bir örnek versinler.”

Başbakan Binali Yıldırım projeyi tanıtırken “Çanakkale geçilmez, tarihte kaldı artık. Çanakkale geçilir, her türlü geçilir hale geliyor. Denizden geçiliyor, havadan geçiliyor, şimdi karadan da geçilmiş olacak” demişti.