Yerel Seçimde Genel Seçim Havası Esiyor, Siyaset 'Mahalle'ye Geri Döndü

15 günde 15 ayrı ilde 15 miting.. Başbakan Erdoğan'ın 8-23 Şubat tarihleri arasındaki seçim performansı böyle. Diğer yanda miting meydanlarına geri dönen CHP lideri Baykal ve hararetli konuşmalarla her iki ismi topa tutan MHP lideri Bahçeli.. Manzara Türkiye'nin bir genel seçime hazırlandığı izlenimini veriyor. Ancak 29 Mart'ta sandığa gidecek olanlar sadece yerel yöneticilerini seçecekler.

Yerel seçimlere geri sayım sürerken siyaset dünyamızda da daha önceki dönemlere kıyasla belirli farklılıklar kendini gösteriyor. Belki de uzun yıllar sonra ilk kez bir yerel seçim bu denli politik anlamlar içeriyor.
 
Seçim sathının temizliği

Türkiye'de yerel seçimler yıllarca genel siyasetin gölgesinde kaldı. 1963'te yapılan ilk belediye seçiminden başlayarak 1980'lere kadar gelen süreçte, siyasi yapılar ve ideoloji mahalli adaylar için belirleyici unsur oldu. Partiler de yerel seçimleri adeta genel seçimlerin bir provası olarak gördü. Örneğin 1963'te gerçekleştirilen ilk belediye seçimleri Adalet Partisi'nin (AP), CHP karşısında genel seçim öncesi kazandığı bir zafer olarak kabul edildi. AP, yerel seçimleri bir genel seçim havasına sokarken CHP'li Cemil Sait Barlas özeleştiri gibi bir açıklama yapıyordu: "17 Kasım'da yerel seçimler yapıldı. Fakat sanırsınız ki bu seçimler milletvekili seçimiydi. Seçimler bir plebisit mahiyetinde olmuştur. Seçimden önce yapılan radyo konuşmalarında parti sözcüleri hükümet politikalarını elden geçirdiler. Seçim sonrasında durum meydanda... Ne illerin derdinden bahseden var, ne belediyelerin."*
 
Bu dönemden başlayarak 1980'lere kadar yerel seçimler alabildiğine politik anlamlar içerdi. Siyaset bilimci Süleyman Seyfi Öğün'e göre "Mesela 1970'lerde seçimler, ister yerel ister genel olsun katıksız politikti. Sağ ve sol nebulalar her politik ortama alabildiğine nüfuz etmiş vaziyetteydi. Önemli olan kolera salgınlarına dönüşen çevre sorunlarından muzdarip olan Sağmalcılar'ın akıbeti değil, bu bölgenin politik olarak rakiplerinden arındırılması, o günlerin deyimiyle kurtarılmasıydı."**

Doğaldır ki bu süreçte ne adayların projeleri ne trafik sorunu ne de belediyelerin kaynak sıkıntıları tartışılıyordu. Mahalleler, belediyeler ideolojik olarak "tutulmuştu". Ancak 1980'lerden başlayarak Türkiye'nin yerel seçimleri politikadan sıyrılarak adeta bir proje yarışına dönüştü. 1989, 1994, 1999 ve 2004 yılında gerçekleştirilen son 4 yerel seçimde genel siyaset etkisini nispeten kaybederken kentsel problemler, altyapı, toplu taşıma projeleri yerel seçimlerin ana omurgasını oluşturmaya başladı.