Yangınlarla Örülmüş Bir Tarih: İzmir

İzmir'in bilinen 5 bin yıllık tarihini 8 bin 500 yıla çıkaran Yeşilova Höyüğü'nde yapılan kazılarda, 8 bin yıl önce kentte büyük yangınların çıktığı, daha sonraki yıllarda da sık sık yangınların meydana geldiği belirlendi.
    
Yeşilova Höyüğü Kazı Heyeti Başkanı, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Zafer Derin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2005 yılından beri devam eden kazılarda bu yıl önemli bulgular elde ettiklerini, İzmir ile ilgili birçok ilklerin, kazılar sonucu yavaş yavaş ortaya çıktığını söyledi. Birinci İzmir olarak bilinen bölgede, 8 bin yıl önce büyük yangınların çıktığını belirlediklerini ifade eden Derin, ''İzmir'in adı sık sık yangınla anılır, İzmir'deki ilk yangın günümüzden 8 bin yıl önce çıkmış'' dedi. İzmir'in ilk yangın yerine ulaşıldığını, yapılan kazılarda kentte çok sayıda yangının meydana geldiğinin ortaya çıktığını belirten Derin, şunları söyledi:

''Çalışmaları sırasında İzmir'in ilk yaşantısına ait önemli çanak, çömlek ve aletler bulduk. Elde edilen ilk bulgulara göre, çok gelişmiş ve Rönesans Dönemi olarak adlandırılacak bir kültür yaşanmış. Çanak, çömlekler üzerindeki kabartmalardan, bir ana tanrıçaya tapınıldığını anlıyoruz. Kazılarla İzmir'in 8500 yıl öncesine doğru bir yolculuk yapıyoruz. Yeşilova Höyüğü İzmir'in ilk yerleşim yeri, birçok bulguda İzmir'in ilklerini barındırıyor. Her sene yaptığımız çalışmalarla, hiç bilmediğimiz noktalar aydınlığa kavuşturuyor. Kentteki yangınlar da bunlardan biri. Yeşilova'da 8000 yıl önce başlayan yangın zincirleriyle halk burayı terk etmek zorunda kalmış. Depremle gelen yangınlar da olabilir. Yapıları, içinden hiçbir şey alamadan, terk etmek zorunda kalmışlar. Bu İzmir'in kaderinde var olan yangın silsilesinin ilk, en erken dönemi. İzmir'in kaderi yangınla başlamış, yangınla devam etmiş. Kentin geleceği inşallah daha güzel olur, ama antik dönemde çilesi fazla olmuş, özellikle yangınlar çok sayıda yaşanmış. İzmir'in ilk yangın yeri burası, İzmir'in ilk yangın yerinde kazılar yapıyoruz.''
    
Kent, yangınlar ve sellerle boğuşmuş
    
Yeşilova Höyüğü'nde yapılan kazılarda elde edilen bulgulara göre, günümüzden 8 bin 500 yıl önce, kentte o günlere göre gelişmiş bir medeniyet olduğunu, özellikle adalarla ticaretin yapıldığını, buğday ve mısırın işlenerek un haline getirildiğini, her evde işliklerin bulunduğunu belirten Derin, geniş alanda kazı çalışması yaptıklarını, kentin MÖ 5700-5800 yıllarında yangınlarla, ardından da sellerle boğuştuğuna yönelik bulgulara ulaştıklarını söyledi.

Derin, Yeşilova Höyüğünün, yaklaşık 2 metrelik büyük ve kalın bir toprak yorganın altında kaldığını, bu yorganın, kentin gizemli geçmişini kapattığını belirtti. Bu örtüyü tamamen kaldırarak, kentin geçmişini gün ışığına çıkarmak istediklerini kaydeden Derin, ''İzmir'in ilk yerleşenleri günümüzden 8 bin yıl önce bölgeyi terk etmişler, bu kaçışa neyin neden olduğunu ortaya çıkarmak için çalışıyoruz. İklimsel bir felaket olabilir, buzulların erimesi, ani kuraklık, ardından gelen yağışlı hava olabilir. Ama her ne olduysa, insan yaşadıkları bölgeyi terk etmiş. Zengin kültür gitmiş, 500 yıl sonra Anadolu'dan daha ilkel bir toplum bölgeye yerleşmiş'' diye konuştu.