Kentteki alışveriş merkezlerine bir yenisi daha ekleniyor: Forum
İstanbul. Multi Turkmall adlı uluslararası şirkete ait
Forum İstanbul’un Bayrampaşa’da kurulu olduğu 185 bin
metrekarelik arazi, 29 yıl öncesinde Cicoz Çiftliği’ydi. Cicoz
Çiftliği’nden Forum İstanbul’a geçiş, Türk usulü ‘gelişmeye’
örnek oluşturacak cinsten:
Arazi 1980’de ‘şehir ve çevre parkı’, 1984’te Gıda Toptancıları Sanayi ve
Depolama’ alanı yapıldı. 1986’da bu amaçla kamulaştırıldı ve tapusuna,
“Amacı dışında kullanılamaz, üçüncü kişilere devredilemez” yazıldı. Buna rağmen
1989’da ‘imar uygulama planı’ çıkarıldı. 1993’te ‘yürütme durdurulsa’ da çok
geçti: Arazide, 1500 kaçak dükkân kurulmuştu. Bari “Kalanı kurtaralım”
denilerek, arta kalanın ‘sosyal donatı’ alanı olarak korunmasına karar verildi;
fakat o da olmadı. Önce 2003’te Büyükşehir Belediyesi, yapılaşmaya açtı,
ardından 2005’te TOKİ, devir şartını kaldırdı. Ve bugün: Forum İstanbul, 16
Kasım’da müşterileriyle
buluşuyor.
Park olacaktı!
Arazinin ilk sahiplerin biri, bir dönem Fenerbahçe’nin kulüp başkanlığı yapan
Razi Trak’dı. Trak ve altı kişinin hak sahibi olduğu bir dönemin Cicoz çiftliği
olarak da bilinen özel araziye ilk olarak, 1980’de ‘şehir ve çevre parkı’
statüsü verildi. Bugün ‘İstanbul Forum’ kimliğini kazanan çiftliğin 30 yıllık
yazgısı adım adım şöyle değişti:
1984: 1/500 ölçekli Nâzım İmar Planı ile arazi ‘İstanbul
Gıda Toptancıları, İmalat, Sanayi ve Depo Alanı’ hüviyeti
kazandı. 1986: Şimdilerde Toplu Konut İdaresi (TOKİ) olan
dönemin Arsa Ofisi, kooperatif tarafından ‘imalat sanayi ve depolama alanı’
olarak kullanılması için araziyi kamulaştırdı. Arazinin tapusuna, ‘kamulaştırma
amacından başka bir amaca tahsis, üçüncü şahıslara devir ve temlit
edilemeyeceği’ şartı konuldu. 1989: Fakat buna rağmen 1/1000
ölçekli ‘İstanbul Gıda Toptancıları İmalat, Sanayi ve Depolama Alanı Mevzii İmar
Uygulama Planı’ kabul edildi. Eski sahipleri planı yargıya taşıyınca 1. İdare
Mahkemesi’nde iptal istemiyle dava açıldı. 1993: Dava dört
yıl sonunda bitti. Mahkeme, kamulaştırılan alana ‘sosyal donatı alanı
fonksiyonunun dışında bir fonksiyon verilemeyeceğini’ karara bağladı. Fakat
geçen sürede toptancı kooperatifi, yaklaşık 1500 esnaf, alanın üçte birinde
ruhsatsız yapı inşa etmiş ve burada yerleşmişti. Yaratılan fiili durum
karşısında eski malikler, yapılaşma dışında kalan araziler yine sosyal donatı
alanı olarak kullanılacak şekilde kamuya terk edilmesi için 32 milyon TL
karşılığında feragathane verdi. 2003: Kamuya terkine karar
verilen arazi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 1/5000’lik Revizyon Nâzım İmar
Planı ile yapılaşmaya açıldı. 2004: Eski malikler bu kararı
da yargıya taşıdı. ‘Yürütmenin durdurulması’ istemiyle 5. İdare Mahkemesi’nde
açıldı. 2005: Eski adı Arsa Ofisi olan TOKİ, kooperatifin
başvurusu üzerine, kamulaştırma sırasında tapuya konulan, ‘amacı dışında
kullanılamayacağı, üçüncü kişilere devredilemeyeceği’ şerhini kaldırdı. Aynı yıl
kooperatif, arazinin satışı için MDC Türk Mall İki Emlak ve Yatırım İnşaat
Ticaret Anonim Şirketi ile el sıkıştı. 2007: Arazinin
mülkiyeti Türk Mall’e geçti. 2008: Eski maliklerin, 2003
yılında 1/5000’lik planı hazırlayarak, ‘sosyal donatı’ olarak korunması gereken
araziyi yapılaşmaya açan Büyükşehir Belediyesi aleyhine 2004’te 4. İdare
Mahkemesi’nde açtıkları dava Danıştay 6. Dairesi’nde nihai karara bağlandı.
Kazanan, İBB oldu.
Varislerin avukatı Burçe Gökçen, süreçte ‘kanunsuzluk’
yaşandığını ileri sürerek, şöyle konuşuyor: “O kadar kanuna aykırılır var ki
1993 tarihli yargı kararında arazinin, şehir ve çevre parkından başka amaca
tahsis edilemeyeceği belirtiliyor. Sadece buna baksalar yeterli. Hukuk
mücadelesi veriyoruz ve sürekli retlerle uğraşıyoruz. Demek ki karşımızda farklı
güçler var. Alınan mahkeme kararlarıyla inşaatların durması gerekiyordu.”
Gökçen, halen iki davanın sürdüğünü belirterek, “Temyiz aşaması biter ve süreç
biterse müvekkiller AİHM’e dahi gider” dedi.
Arazide şerh yoktu
Multi Turkmall’ın CEO’su Levent Eyüpoğlu ise kanunsuz
yapılaşma iddiasının ağır bir itham olduğunu vurgulayarak, şöyle dedi: “Hukuki
sıkıntımız yok. Bu izinleri veren kurumların da sıkıntısı yok. Verdikleri
izinlerin kanuni dayanakları var. Araziyi, herhangi bir sorunu olmadan aldık.
Hukuki süreçte hata olsa satış olmazdı. İmar sorunu yoktu, üzerinde bir şerh
yoktu. Aleyhte bir mahkeme kararı yoktu. Biz iyiniyetli üçüncü şahısız.”
Radikal’in konuyla ilgili 2 Kasım’da sorular yönelttiği İBB, yayın saatine
kadar yanıt hakkını kullanmadı.
|