|
Türkiye genelinde 1700 hidroelektrik santralın çoğu Karadeniz de yapılmak
isteniyor. Trabzon da da toplam 100 HES için lisans verilmiş. İnşaatlar yeşilin
içine doğru ilerliyor. FOTOĞRAF: SERKAN
OCAK
Trabzon,
HES karşıtı mücadeleye 'uzak' kalmıştı ama doğa harikası Solaklı Vadisi'ne 35
HES birden kurma planı bardağı taşırdı. HES'e hayır deyince köyden 'vatan haini'
diye kovulan çevreciler dernek çatısı altında buluşuyor
Doğu
Karadeniz’deki hidroelektrik santrallara (HES) karşı mücadele, Trabzon’a da
sıçradı. Türkiye’nin gözde turizm bölgelerinden Uzungöl’e uzanan Solaklı
Vadisi’ne yapılacak 35 hidroelektrik santrala ‘hayır’ demek için ilk kez bir
dernek kuruluyor. Derneğin kurucuları, ilk iş olarak bölge insanını
bilgilendireceklerini daha sonra HES’lerin durdurulması için dava açacaklarını
söyledi.
Derneğin kurucuları, başta gittikleri kimi köylerden ‘vatan
haini’ damgası yiyerek kovulmuş, Ancak yörede HES’ler konusunda
endişelerini yüksek sesle dile getirenlerin sayısı artıyor. Ondokuz Mayıs
Üniversitesi’nde organik tarım uzmanı Doç. Dr. Ali Kemal Ayan
gibi: “Solaklı Vadisi’ne HES yapılması yok oluş demektir. Burada 30 endemik
bitki türü ve diğer yüzlerce tür can suyu ile yaşayamaz.”
Uzungöl’ün
Saadet Partili Belediye Başkanı Abdullah Akgün de HES’in
bölgede turizmi bitirebileceğini söyleyerek itiraz ediyor.
Solaklı’da karşınıza her an bir karaca çıkabilir. Veya bir zambak
(ortada). Uzungöl çiğdemi (sağda).
Uzungöl’e uzanan bir
vadi
Türkiye genelinde yapılmak istenen 1700’e yakın HES’in
çoğu, su potansiyelinden dolayı Doğu Karadeniz’de yoğunlaşmış durumda. Son iki
yıldır özellikle Artvin ve Rize’de HES’lere karşı yoğun mücadele veriliyor.
Açılan birçok davadan yürütmeyi durdurma kararı çıktı. Doğu Karadeniz’de
Türkiye’nin en fazla lisans verilen şehri ise Trabzon. Kent için Su Kullanım
Anlaşması çerçevesinde 100’ün üzerinde HES lisansı verilmiş durumda. Ancak
Trabzon’da bugüne kadar HES’lere karşı örgütlü bir mücadele başlamadı. HES
aleyhine açılan tek bir dava bile bulunmuyor. Ama Trabzon’un eşsiz doğa
harikasından biri olan ve dünyanın önemli turizm merkezlerinden biri olan
Uzungöl’e uzanan Solaklı Vadisi’ne yapılmak istenen 35 HES projesi, Trabzon’daki
mücadeleyi ateşledi.
‘Solaklı Vadisi’ni Yaşatma ve Koruma Derneği’ adı
altında ilk kez bir dernek kuruluyor. Derneğin kurucularından belgeselci
Murat Sarı şunları söyledi:
“Bizler HES’lerin zararını
bugüne kadar insanlara yeterince anlatamadık. Uzuntarla diye bir köye gittik;
‘Sen nereden biliyorsun zararlarını?’ diyerek bizi köyden kovdular. ‘Vatan
haini’ dediler. İnsanların devlete olan bağlılığından dolayı mücadeleye
girişemedik. Ancak şimdi bir dernek çatısı altında birleşiyoruz. İlk hedefimiz
halkı bilgilendirmek. Konserlerle halkı bir araya getireceğiz. Hukuksal
mücadeleye girişeceğiz. Halk duyarlılık gösteremezse 35 HES’in yarısı burada
faaliyete geçer.”
‘Burada çocuk felcine çare bitkiler
var’
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bafra Meslek Yüksek
Okulu’nda organik tarım dersleri veren Doç. Dr. Ali Kemal
Ayan’a göre de HES’lerin Solaklı Vadisi’ne vereceği zarar sağlığa dek
uzanıyor:
“Solaklı özgün bir bitki örtüsüne sahip. Vadide çocuk felçi
için kullanılan bir tıbbi bitki olan ‘Sarı Kantaron’un altı türünü buldum. Bu
sadece benim üzerinde çalıştığım bir tür. Bunun gibi yüzlercesi var. 30’a yakın
endemik soğanlı bitki türü bulunuyor. Vadideki bitki örtüsü bol su ister.
HES’ler yapılırsa bu bitkiler yok olur. Susuz yaşayamazlar. Can suyuyla da
yaşamlarına devam edemezler. Köylerin altlarına tünel ve yollar yapılıyor. Vadi
tahrip ediliyor. Ağaçlar yok ediliyor. Oysa ki vadide en küçük müdahaleler bile
sel gibi ölümcül sonuçlara neden olabilir.”
‘Turizmi
bitirir’
Uzungöl’ün SP’li Belediye Başkanı Abdullah Akgün de
Uzungöl ve turizm konusunda endişeli:
“Uzungöl suları ve dereleriyle
doğa harikası bir yer. Tünellerle suyun yolunu değiştiriyorlar. Yeraltı suyunun
akışı betonlaşmayla değiştiriliyor. Yavaş yavaş doğa yok olacak. Ağaçlar
kuruyacak. Tabiat Parkı, sit alanı ve aynı zamanda Özel Çevre Koruma Alanı
statüsündeki Uzungöl’e de HES için başvuru yapıldı. Neyse ki Koruma Kurulu
reddetti. HES’ler uzun vadede Solaklı Vadisi için bir
katliamdır.”
|
