|
Enerji Bakanlığı, enerjide verimliliğin artırılması, israfın
önlenmesi için bir dizi adım atıyor. Bunlar içinde bisiklet yolları, yüksek
motor hacimli binek aracı vergisinin artırılması gibi uygulamalar
var.
Gelişmiş ülkelerde şehiriçinde bisikletlilere tahsis edilmiş yollar
Türkiye’de de yapılacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Elektrik
İşleri Etüt İdaresi tarafından hazırlanan ‘Enerji Verimliliği
Strateji Belgesi Taslağı’nda enerji verimliliği kapsamında bir dizi
düzenlemeye gidilecek. Bunlar arasında topografyası uygun bölgelerde bisiklet
güzergâhlarının düzenlenmesi en ilgi çekeni olarak göze çarpıyor.
Dışa bağımlılık azalacak
Enerjide arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılıktan kaynaklı risklerin
azaltılması, iklim değişikliğiyle mücadelenin etkinliğinin artırılması ve
çevrenin korunması hedefleri çerçevesinde, enerji üretiminden kullanımına kadar
olan süreçte verimliliğin artırılması, israfın önlenmesi ve enerji yoğunluğunun
azaltılması amacıyla bir dizi adım atılacak. Taslak, kurum ve kuruluşların
görüşlerine açıldı.
Sertifikalı yönetici
Taslakta, kişi başına enerji kullanımı yüksek, aynı zamanda da birim yurtiçi
hasıla başına az enerji kullanan ülkeler arasında yer almanın temel amaç olduğu,
bu amaç doğrultusunda;
2023 yılında, 2000 yılı ABD doları değeriyle ve 1998 GSYH
serisiyle bin dolarlık GSYH için yaklaşık 282 litre petrol eşdeğeri birincil
enerji kullanımının 225 litreye, 1 dolarlık GSYH için, 0.53 kilovatsaat (kWh)
civarında olan elektrik kullanımının ise 0.45 kWh’e indirilmesinin temel hedef
olarak kabul edildiği belirtildi.
Taslağa göre bu hedeflere ulaşmak için, sanayi, hizmetler ve konut
sektörlerinde standardına uygun enerji yönetimi uygulanacak, sertifikalı enerji
yönetici sayısı 2012 yılı sonuna kadar 5 bin kişiye çıkarılacak
ve faaliyetteki OSB’lerde enerji yönetim birimleri kurulacak. Bu bağlamda, bu
yıl içinde EİEİ işbirliği ile TSE tarafından enerji yönetimi konusunda zorunlu
standart çıkarılacak ve uygulanması için gerekli mevzuat düzenlemesi yapılacak.
Meslek odalarının, üniversitelerin ve enerji verimliliği danışmanlık
şirketlerinin (EVD) yetkilendirilmesi ile söz konusu faaliyetler
sanayi, hizmetler ve konut sektörlerinde yayılacak. 2012 yılı sonuna kadar,
kamuda, ağır sanayide ve ticari binalarda tasarruf potansiyelleri ve verimlilik
artırıcı önlemler belirlenmiş olacak.
İşletmelerin enerji yoğunluğunu azaltmak üzere ikişer yıllık hedefler
koymaları zorunlu tutulacak. Sanayi ve hizmetler sektörlerinde,
verimlilik artırıcı projelerin (VAP) ve enerji yoğunluğunu
azaltmayı taahhüt eden gönüllü anlaşmaların EİEİ bütçesinden desteklenmesine
devam edilecek, ayrıca ulusal/uluslararası fonların yönlendirilmesine
çalışılacak.
İletim kayıpları çözülecek
Elektrik enerjisi üretim tesislerinde verim gözetilecek, atık enerjiden
yararlanılacak, iletim kayıpları azaltılacak, yerinden enerji üretimi
özendirilecek ve talep tarafı yönetimi uygulanacak.
Bu bağlamda, termik santralların lisanslama sürecinde asgari çevrim verimi ve
atık ısılardan yararlanılması (bölge ısıtması veya kojenerasyon) ile ilgili
kriterlere yer verilecek. Yüksek verimli kojenerasyon tesisleri veya
yenilenebilir enerji kullanımı ile yerinden üretim yapılarak ulusal şebekeden
talebin azaltılması, dengeleme ve uzlaştırma piyasası kapsamında özendirilecek.
Toplu Konut İdaresi, toplu konut projelerinde yenilenebilir
enerji kaynaklarını analiz ederek konut maliyetinin yüzde 10’unu geçmeyen
uygulamaları yapacak.
Enerji Kimlik Belgesi
Mimari, ısı yalıtımı, ısıtma ve soğutma sistemi ve elektrifikasyon
konularındaki standartları, asgari performans kriterlerini ve asgari
uygulamaları sağlamayan yeni yapılarak ruhsat verilmeyecek.
Binalarda ‘Enerji Kimlik Belgesi’ uygulanacak, mevcut
konularda ısı yalıtımı ve diğer verimlilik artırıcı uygulamalar ile birlikte
sürdürülebilir ekolojik yapılar özendirilecek. 2023 yılında, en
az 10 milyon konutun asgari standartlara uygun olarak yalıtımı
yapılmış olacak.
Karbon Borsası geliyor
Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde enerji tüketimi, faaliyetleri
olumsuz etkilemeksizin azaltılacak ve 2015 sonuna kadar kamu
sektöründe en az yüzde 15 tasarruf sağlanacak.
Enerji verimliliğinde kamu desteklerinin yanı sıra, banka kredilerinin
yönlendirilmesi, ulusla-rarası fonlardan yararlanılması ve Türkiye’de ‘karbon
borsası’nın kurulması yönünde çalışmalar yapılacak. 2011 yılı
ilk yarısı sonuna kadar karbon borsası konusunda ayrı bir strateji belgesi
hazırlanacak. Enerjinin arz ve talep tarafındaki emisyon gelişiminin yönetilmesi
için ‘Enerji ve Çevre Kurulu’ oluşturulacak.
Enerji verimliliği (ENVER) kapsamında yapılan çalışmalar
sonucu; sanayi, hizmetler ve konut sektörlerinde başlatılan enerji yönetimi
uygulaması kapsamında, sertifikalı enerji yöneticisi sayısı 1750 kişiye ulaştı.
Beyaz eşyada 2008 yılında satışa sunulan ‘A’ ve üzeri etikete sahip
enerji verimli ürünlerin toplam satış içindeki payları: Buzdolabında
yüzde 75, çamaşır makinalarında yüzde 90, bulaşık makinalarında yüzde 95,
fırınlarda yüzde 65 ve klimalarda yüzde 23 oldu.
Kompakt fluoresan lamba satışları, 2004’teki 4 milyon dolarlık seviyesinden
2007’de 20 milyon ve 2008’de 32 milyon dolara ulaştı. Isı, su, ses ve yangın
yalımını içine alan yatılım sektörü, 225 üretici, 62 ithalatçı ve bin 100’ü
aşkın uygulamacı firmayla 3.3 milyar dolarlık ciroya ulaştı. (aa)
Ücretsiz toplu taşıma günü artırılacak
Enerji Bakanlığı Elektrik İşleri Etüt İdaresi tarafından hazırlanan
‘Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Taslağı’nda enerji
verimliliği öncelikle gözetilecek. Bu bağlamdaki mevzuat düzenlemelerinde şu
tedbirlere yer verilecek:
* Yüksek motor hacimli binek aracı vergisinin yükseltilmesi
* Araçlarda enerji verimliliği etiketi uygulanması ve etiketli araçlardan
köprü ve yol ücreti alınmaması
* Yıl içinde ücretsiz toplu taşıma gün sayısının artırılması
* Sürücü eğitimlerinde enerji verimliliğine yer verilmesi
* Demiryolu ve deniz taşımacılığının özendirilmesi
* Topografyası uygun bölgelerde bisiklet güzergahlarının düzenlenmesi
* Kamu kuruluşlarındaki 15 yılını doldurmuş araçların trafikten
kaldırılması
|
