|
TC ve Samsun-Ceyhan projeleri devlerin ilgisini Türkiye'ye çekti. Rus Lukoil Türkiye'ye girmek için Yunanistan'daki 1 milyar dolarlık yatırımdan vazgeçti.
Türkiye petrol şirketlerinin yeni üssü oluyor. Sovyetler’in dağılmasının ardından oluşturulan Doğu-Batı Enerji Koridoru Projesi'nde temel kavşak rolü biçilen Türkiye, bu misyonunu yerine getirdi. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) tamamlandı. Rus ve Kazan petrolünün büyük bölümünü de Akdeniz’e indirmeyi amaçlayan Samsun-Ceyhan boru hattı için de düğmeye basıldı. Hükümet Çalık- ENI ortaklığını görevlendirirken, daha önce projeye ekonomik uygunluk vermeyen Ruslar da dirençlerinden vazgeçtiler. Böylece Samsun-Ceyhan da Akdeniz petrol piyasasının oluşumunda kilit projelerden birisi oldu. Sektördeki özelleştirmeler de şirketlerin Türkiye'ye gelmesinde etkin rol oynadı. Bu çerçevede Shell'in Tüpraş ihalesini kazanan konsorsiyumda yer alması önemli kabul edilirken, Avusturyalı OMV'nin Petrol Ofisi ile ortaklığı da son dönemin en ilgi çekici birliktelikleri arasında kabul ediliyor.
Lukoil EPDK'ya Başvurdu
Türkiye'deki projelere ilgisi gittikçe artan bir başka dünya devi de İtalyan ENI. Mavi Akım’ın Karadeniz bölümünde rol alarak Türkiye ile işbirliğinde ilk adımı atan ENI, ardından da Çalık ile ortaklık kurarak Samsun-Ceyhan projesine girdi. ENI'nin bu projenin ardından Rusya ve Avrasya'da ürettiği petrolü Türkiye üzerinden taşıyarak bu işbirliğini daha da geliştireceği ifade ediliyor. Şirketlerin yoğunlaşan ilgisine en önemli örneği ise Türkiye'de petrol dağıtmak ve benzin istasyonları işletmek için başvuran Rus şirketi Lukoil oluşturdu. Rus devletinin de ortak olduğu ve Rusya'nın yönelimlerini ve stratejisini temsil eden Lukoil, geçtiğimiz günlerde EPDK'ya başvurarak dağıtım lisansı istedi. Kurul da Lukoil Eurasia olarak başvuran şirkete lisans için ilk uygunluk kararını verdi.
Sırada Almanlar Var
Lukoil'in Yunanistan'da planladığı 1 milyar dolarlık yatırımdan vazgeçerek Türkiye'yi seçtiği öğrenildi. Lukoil'in Türkiye'de faaliyete geçmesi, Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkiler kadar, Rusya'nın Türkiye'nin uluslararası petrol piyasasındaki yeni rolünü kabullenmesine de bağlanıyor. Lukoil'in yanı sıra ismi açıklanmayan dev bir Alman petrol şirketinin de Türkiye'de dağıtım sektörü için başvuruda bulunduğu kaydedildi.
Rus Lukoil'in Türkiye stratejisi
Lukoil daha önce Karadeniz'den sevkıyattaki etkinliklerini artırmak ve yoğun Türk Boğazlarının bypass edilmesi için Türk akaryakıt dağıtım pazarına girmek ve pazar payını da yüzde 20'ye kadar çıkartmak istediğini açıklamıştı. Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Finlandiya ve ABD'de olmak üzere geniş bir petrol istasyonu ağına da sahip olan Lukoil, rafine ürün ihracatında sorun yaşamaya başladıktan sonra Türkiye'ye yöneldi. Dünya petrol rezervlerinin yüzde 1.3'üne, dünya petrol üretiminin yüzde 2.1'ine sahip olan Lukoil'in yıllık cirosu 30 milyar dolar düzeyinde. Bu çerçevede Rusya'nın en büyük petrol şirketi olan Lukoil, Londra Borsası'nda 2005’te yabancı şirketler içinde en fazla işlem gören şirket oldu.
|
