Türkiye'nin İlk Özel Enerji Araştırma Merkezi KUTEM Açıldı

Koç Üniversitesi Rumelifeneri Kampüsü’nde; 355 metrekare alanda faaliyet gösteren KUTEM’de Fen, Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler fakültelerinden 30’a yakın öğretim üyesi görev alıyor. Tohumlama fonlarıyla öğretim üyelerinin enerji ile ilgili alanlarda yeni projeler geliştirmesine kaynak sağlayan KUTEM’de, ilk aşamada altı projeye destek veriliyor. Türkiye’nin dünya enerji piyasasında rekabet gücününün arttırılmasını hedefleyen Tüpraş, KUTEM’e 5 yıl içinde araştırma altyapısını güçlendirmek için 8 milyon TL destekte bulunacak. KUTEM’de Tüpraş’la ortak projeler geliştirilirken; öğretim üyeleri ve doktora öğrencilerinin enerjiyle ilgili projeleri için de fon sağlanacak. Yakıt ağırlıklı çalışmalar yürüten bir araştırma merkezi olan KUTEM’in faaliyetleri, fosil yakıtlar, biyoyakıtlar ve güneş yakıtları üzerinde yoğunlaşacak.

Merkezin açılışında konuşan Koç Holding Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, günümüzde yalnızca ArGe projelerini yürütmek ve projelerden bilgi üretmenin yeterli olmadığını, mutlaka proje sonuçlarının sahaya uygulanması, üretime geçmesi gereğine dikkat çekerek; bunun gerçekleşebilmesi için akademisyenler ile sanayideki ekiplerin ortak akıl ile hareket etmelerinin önemli olduğunu belirtti. KUTEM’in kuruluş protokolündeki ortak yönetim mekanizmasının işleyişine vurgu yapan Memioğlu, sözlerine şöyle devam etti:

“Koç Holding Enerji Grubu Başkanlığı olarak, üretim teknolojilerinde fark oluşturarak, şirketlerimizi geleceğe taşıyacak nitelikte rekabetçiliğimizi arttırmak amacı ile bilgi ve teknolojileri geliştirmek, yeni ürün ve proseslere ulaşmak ve sahada uygulamak üzere 2010 yılı başında harekete geçtik. Ar-Ge stratejimiz çerçevesinde üniversiteler, araştırma merkezleri ve sanayi ile gerçekleştirilecek ortak çalışmalar sonrasında ortaya çıkacak bilgi birikimi, şirketlerimizin sürdürülebilir başarısı ve geleceği için büyük önem taşımaktadır. Hedefimiz, ülke ve şirketlerimizin ortak değerlerinin tasarruf altına alınıp, işbirliği kültürünü gerek şirketler içinde gerekse sektör genelinde yaymak ve üniversitelerimizin ilgili bölümlerini Ar-Ge merkezimizin paydaşı olarak değerlendirmektir” dedi.  

Merkez, endüstriyel araştırmalar konusunda deneyimli personel yetiştirilmesine de destek verecek

Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan ise, Koç Üniversitesi ve Tüpraş  işbirliği ile enerji alanında rekabetçi bir üstünlük yaratacaklarına inandıklarını belirterek, sürdürülebilir enerji teknolojileri üzerine çalışmaların devam ettirilerek, gelecek kuşakların güvence altına alınmasının öneminin altını çizdi. "Aynı zamanda fosil yakıtların kullanımında da en verimli ve en çevreci metodları geliştirmeliyiz" diyen İnan, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu da ancak üniversite, sanayi işbirliği ve ortak projelerle gerçekleştirilebilir. Tüpraş’ın da desteğiyle KUTEM, üniversite ve sanayi işbirliğine ortam ve süreklilik kazandırırken, aynı zamanda endüstriyel araştırmalar konusunda deneyimli personel yetiştirilmesine de olanak sağlayacak. Lisansüstü öğrencilerimiz, yeni yakıt teknolojileri geliştirme konusunda iddialı bir merkezde araştırma yapacağı ve farklı bir düşünce tarzı kazanacağı için de mutluluk duyuyoruz”.   

Hedef, KUTEM’in yakıt teknolojileri alanında dünya çapında bir araştırma merkezi olması

Açılış töreninde bir sunum gerçekleştiren KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey de, 20 yıl içinde dünyada enerji tüketiminin yüzde 50 oranında artmasının beklendiğine dikkat çekerek, şunları söyledi:

"Türkiye, enerji ihtiyacının yüzde 70’ini dış kaynaklardan elde ediyor. Bu miktar, Türkiye için önemli sorunlardan biri olan cari açığın ciddi bir kısmını oluşturuyor. Dolayısıyla ülkemizdeki kaynaklardan enerji elde edebilmek için teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. KUTEM’de yapılacak bilimsel çalışmalar, çevreye duyarlı yeni yakıt teknolojilerinin geliştirilmesine ve bunların şirketler tarafından ürün haline getirilerek dünya enerji pazarında rekabet edebilmemize; ülkemizin enerji açığı probleminin çözülmesine katkıda bulunacak. Hedefimiz KUTEM’in, yakıt teknolojileri alanında dünya çapında bir araştırma merkezi olmasıdır”. KUTEM

Enerji alanında araştırmalar yürüten KUTEM’de üç konu üzerine çalışmalar yürütülecek. Bunlardan ilki olan fosil yakıt çalışmaları, yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması için süreçlerin geliştirilmesi ve ithal teknolojilerin Türkiye’de üretilebilmesine yardımcı olmak üzerine odaklanacak. Bu şekilde, Türkiye’nin en önemli problemlerinden biri olan cari açığın düşürülmesine katkıda bulunulacak.

İkinci çalışma alanı biyoyakıtların, önümüzdeki 5-10 yılda Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları arasına girmesi öngörülüyor. Günümüzde kullanılan etanol gibi biyoyakıtlar gıda fiyatlarının yükselmesine, ormanlık alanların yok olmasına ve açlığa yol açıyor. Bunun engellenebilmesi için KUTEM, gıda olarak tüketilmeyen biyokütlelerden yakıt elde edilmesi için yosunlar, orman atıkları ve çabuk büyüyen sazlardan enerji elde edilmesi için araştırma programları oluşturacak.

KUTEM’in bir diğer çalışma alanı güneş yakıtları. Dünyada fosil yakıtların tükenmesinden sonra güneş enerjisini kullanarak sudan yakıt elde etmenin yollarını bugünden araştırmaya başlayacak olan KUTEM’de, bu tip güneş yakıtlarının ekonomik şekilde üretimi için teknolojiler geliştirilmesi üzerine araştırmalar yürütülecek. 

KUTEM’de yürütülmekte olan projeler şöyle sıralanıyor:

Sera gazı emisyonlarının azaltılması,
Yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması,  
İthal yakıt üretim teknolojilerin Türkiye’de üretilmesi,  
Enerji giderlerinin azaltılması amaçlı rafineri ve rafinerideki ünitelerin optimizasyonu,  
Donmayan asfalt geliştirilmesi çalışmaları,
Mikroalglerden biyodizel elde edilmesi,  
Gıda kaynağı olmayan biyokütlelerden biyoetanol üretimi,
Fotokatalitik yöntemlerle suyun güneş enerjisi ile ayrıştırılması ve hidrojen üretimi,  
Yapay fotosentez yoluyla karbondioksit ve suyun hidrokarbon yakıtlara dönüştürülmesi

KUTEM'in ayrıca üniversitede yakıt dışında kalan ısı yalıtımı ve enerji verimliliği gibi enerji alanındaki araştırmalara da destek sağlamayı planlıyor.