|
Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumunun
(UNESCO) somut olmayan kültür mirası çalışmaları kapsamında,
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü,
Türkiye'nin 2010 yılı ''Yaşayan İnsan Hazineleri'' adaylarını
belirledi. Cam boncuğu, ebru, tezhip, dokumacılık, bağlama, kıspet ve sipsi
yapımcılığı, yazma sanatı, çini sanatı gibi alanlarda usta 16 isim çeşitli
yayınlarla dünyaya tanıtılacak. UNESCO'nun, ''Yaşayan İnsan Hazineleri
Listesi''ne aday gösterilecek bu kişilerin, tüm dünyanın ortak mirası olmaları
sağlanacak.
Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü
Mahmut Evkuran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ''Yaşayan
İnsan Hazineleri'' kavramının, somut olmayan kültürel mirasın belli unsurlarını
yeniden yaratmak ve yorumlamak açısından gerekli bilgi ile beceriye yüksek
düzeyde sahip kişileri anlattığını söyledi. Kuşaktan kuşağa aktarılan bu
mirasın, toplulukların ve grupların çevreleriyle, doğayla ve tarihleriyle
etkileşimlerine bağlı olarak, sürekli biçimde yeniden yaratıldığını, kimlik ve
devamlılık duygusu verdiğini ifade eden Evkuran, böylece kültürel çeşitliliğe ve
insan yaratıcılığına duyulan saygıya katkıda bulunulduğunu belirtti. Taraf
devletlerin somut olmayan kültürel mirası korumak ve tespit amacıyla kendi
toprakları üzerindeki kültürel miras envanterini hazırladığını anlatan Evkuran,
şu bilgileri verdi:
''Bu envanterler düzenli olarak güncelleştirilir. Yaşayan İnsan Hazineleri
ustalığını 10 yıldır icra ediyor olması, sanatını usta-çırak ilişkisi ile
öğrenmiş olması, bilgi ve becerisini uygulamadaki üstünlüğü, konusunda ender
bulunan bilgiye sahip olması, kişi veya grubun yaptığı işe kendini adamışlığı,
kişi veya grubun bilgi ve becerilerini geliştirme yeteneği (sanatının toplumla
buluşmasını sağlayacak yenilikler içermesi), kişi veya grubun bilgi ve
becerilerini çırağa aktarma becerisi (bir çırak yetiştirmiş olması) gibi
ölçütlere göre belirleniyor.
Türkiye'de somut
olmayan kültürel mirası envanterleme çalışmaları, illerde İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğünün koordinasyonunda yürütülüyor. Kurullar, folklor araştırmacıları
tarafından hazırlanan kendi illerindeki yaşayan insan hazinesi aday önerilerini,
gerekli formları doldurmuş halde periyodik olarak yılda iki kez genel
müdürlüğümüze gönderiyor. Biz de illerden gelen verileri kendi bünyemizde
oluşturduğumuz Uzmanlar Komisyonu'nda değerlendirerek, yaşayan insan hazinesi
olarak ilan edileceklerini tespit ediyor ve Bakanlık makamına onaya sunuyoruz.''
Evkuran, ''Yaşayan İnsan Hazinesi'' olarak ilan edilmesi onaylanan adayların
düzenlenen bir ödül töreniyle kamuoyuna duyurulduğunu, ayrıca Bakanlığın ve
genel müdürlüklerinin web sitelerinden paylaşıldığını kaydetti.
2010 yılı
adayları
Türkiye'nin 2010 yılı
''Yaşayan İnsan Hazineleri'' adayları şu isimlerden oluştu:
Neşet Ertaş (Abdallık Geleneği-Halk Ozanlığı), Yaşar Güç (Anadolu'da icra
edilen hortlama kaval-dilli dilsiz), Halime Öğüt (Anadolu'da yaşayan sipsi ve
dilsiz kaval), Mahmut Sür (Cam boncuğu), Mehmet Gürsoy (Çini sanatı), Emine
Karadayı (Dokumacılık ve doğal boyamacılık), Cemil Kızılkaya (Yazma sanatı),
Maksut Koca (Aşıklık), Ali Rıza Ezgi (Aşıklık), Veli Aykut (Aşıklık-Zakirlik),
Mehmet Bedel (Sipsi Yapımcılığı ve İcrası), Bekir Tekeli (Bağlama yapımcısı),
İrfan Şahin (Kıspet yapımcısı), Uğur Derman (Tezhip), Hasan Çelebi (Hüsn-ü Hat),
Fuat Başer (Ebru sanatçısı)
|
