"Türkiye 17 Ağustos’tan Daha İyi Durumda Değil”

TMMOB Makine Mühendisleri Odası (MMO) Başkanı Ali Ekber Çakar, 17 Ağustos depreminin 18’inci yıldönümünde güvenlik açısından Türkiye’nin daha iyi bir durumda olmadığı uyarısında bulundu.

Birgün Gazetesi'nin haberine göre, Çakar, yaptığı basın açıklamasında, Türkiye’nin, dünyadaki en etkin deprem kuşakları arasında yer alan Akdeniz-Alp-Himalaya kuşağı üzerinde olduğunu ve toprakları ile sanayi ve barajlarının büyük kısmının bu aktif kuşak üzerinde yer aldığını belirtti. Bu gerçekliğe karşı etkili önlemler alabilmek için, depremin çok disiplinli bir mühendislik, mimarlık, şehir plancılığı alanı olarak görülmesi gerektiğini ifade eden Çakar, şunları kaydetti:

“Ancak bu disiplinler rant çıkarları için dışlanmaktadır. 17 Ağustos 1999 Marmara ve 12 Kasım Düzce Depremleri sonrasındaki yapı denetimi düzenlemelerinde kamusal denetim ticarileştirilmiş, meslek odalarının önerileri dışlanmıştır. Yapı Denetim Yasası’nda kamu yapıları denetim dışı tutulmuş, yasanın kapsamı daraltılmış; TMMOB’ye bağlı Odaların mevzuatla tanınmış görevleri içinde bulunan mühendislik, mimarlık hizmetlerinin mesleki yeterlilik, eğitim, belgelendirme, denetleme gereklilikleri dışlanmıştır.”

“Ders alınmadı”

Çakar, planlama, mühendislik, mimarlık, yapılaşma ve kamusal denetime ilişkin sorunlara ayna tutan, yüzyılın afeti olarak anılan ve yaklaşık 340 bin yapının önemli ölçüde yıkıldığı veya hasar gördüğü, on binlerce yurttaşın yaşamını kaybettiği 1999 Marmara Depreminden hiçbir ders alınmadığının bu süreçte tekrar tekrar ortaya çıktığını ifade etti.

“Rantçı yaklaşımlar”

Türkiye’nin bugün, 18 yıl önceki 17 Ağustos 1999 Marmara depreminden daha iyi durumda olmadığının altını çizen Çakar, açıklamasında şunları kaydetti:

“Yer seçimi kararlarında, yapı tasarımı, üretimi ve denetiminde bilimsel, bütünlüklü bir düzen yoktur. Zira dolgu alanları, dere yatakları ve kıyılar imara açılmakta, her yere AVM ve gökdelenler yapılmaktadır. Yanlış kentsel dönüşüm uygulamaları ve yanlış mega projelerin artması, su yatakları ile yeşil alanlar arasındaki bağların koparılması, sel-su baskınlarının artması, ısı adalarının oluşması, depremlerin yıkıcı etkilerini artırıcı sonuçlar oluşturmaktadır.

Yapı denetimi uygulamasını yönlendiren kararlar ve ilgili tüm mevzuatın, TMMOB ve bağlı odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla düzenlenmemesi durumunda ülkemizi yeni büyük sosyal afetler, sosyal yıkımlar beklemektedir.

Depremlere karşı önlemler bütünlüğü, güvenli yapılaşma ve halkın sağlıklı kent ve doğal çevre hakkı için neoliberal piyasacı ve rantçı yaklaşımlar reddedilmelidir.”

Çakar, ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi ve teknik müşavirlik şirketi modeli yerine uzmanlık ve etik niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı, meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir planlama, tasarım, üretim ve denetim süreci modelinin benimsenmesi gerektiğini ifade etti.