Turizm Gerçekten Kalkındırıyor mu?

“Ne tür istihdam yaratıldığına baktığımızda tablo çok daha farklı görünüyor. O zaman mevsimlik işler olduğunu görüyoruz; genelde düşük nitelikli işler olduğunu görüyoruz. Bunlar işgücünün niteliğini artırma fırsatları, perspektifler sunan işler değil genelde. Ayrıca turizmin kalkınmakta olan ülkelerde önemli bir sektör olduğunu ama aynı zamanda bu ülkelerde nüfusun oldukça büyük bir kesiminin yoksulluk sınırı altında yaşadığını düşündüğümüzde turizmden elde edilen gelirin herkese yaramadığı ve dolayısıyla kalkınmanın motoru olarak görülemeyeceği açıkça ortaya çıkıyor.”

Alman Ekonomik İşbirliği Bakanlığı'nın verilerine göre Mısır’da nüfusun beşte birinden fazlası, ulusal yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Turizmin en önemli döviz kaynağı olduğu ve GSYİH’nın yaklaşık yüzde 11’ini oluşturduğu Kenya’da nüfusun yarısı günde 2 doların altında bir parayla geçinmek zorunda.

'Yerli halk zarar görüyor'

Ancak kalkınma sadece para anlamına gelmiyor. İstikrarlı siyasî koşullar gibi doğal kaynakların ve kültürel mirasın korunması da ülkeyi turistler açısından cazip kılmak için büyük önem taşıyor. İyi yönetim ve yerli halkın karar alma mekanizmalarına katılımı söz konusu değilse, turizmden edinilen gelirin genel refaha katkısı da olmuyor.

Tourism Watch örgütünden Antje Monshausen, yanlış politikalardan sonuçta yerli halkın zarar gördüğünü belirtiyor:

“Balıkçılar bize örneğin otel inşaatları ya da yapılan yat limanları nedeniyle geçim kaynaklarına, denize, balıklara ulaşma imkânlarının ellerinden alındığını bildiriyorlar. Ya da millî parklar oluşturmak için yerli halkı topraklarından sürüyorlar. Havaalanı ve turistik tesisler gibi turistik altyapı inşası için toprakların istimlâk edilmesine de sıkça rastlıyoruz.”

Turizmin bu tür olumsuz etkilerinin önüne geçmek üzere 155 üyeli BM Dünya Turizm Örgütü 1999 yılında bir küresel etik kodeksi kararlaştırdı. Ancak turizm ve seyahat özgürlüğü yanında turizm sektörünün müşterilerine ve çevreye yönelik yükümlülüklerini de vurgulayan on maddelik bu kodeks, bağlayıcılığı bulunmadığı için çok etkili değil.