"TÜİK'in İşsizlik Rakamları Eksik"

Buna göre, işsizlik verileri işgücüne katılım oranlarındaki artışın yeteri oranda karşılanamaması sonucunda ciddi bir biçimde yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranlarının Haziran 2012 döneminden itibaren başlayan yükseliş eğilimi de bu dönem de etkisini sürdürdü. Söz konusu oran Haziran 2012 döneminde yüzde 8,9 iken Mayıs 2013 döneminde yüzde 9,6 oldu. Resmi işsizlik oranı ise 254 bin kişi ilave işsizle yüzde 8,2’den yüzde 8,8’e çıktı.

Umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve işe başlamaya hazır olduğu halde işsiz sayılmayanlar dâhil edildiğinde, işsiz sayısındaki artış 412 bine ulaşıyor. İşsizlik oranı ise yüzde 8,8’den yüzde 14,7’ye çıkıyor. Geniş Tanımlı işsiz sayısı ise 4 milyon 501 bin kişi. Kadınlar için geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 23, gençler için yüzde 26 olarak gerçekleşti. Gizli işsiz olarak görülen eksik ve yetersiz istihdam edilenler de ilave edildiğinde işsizlik oranı yüzde 18,91, işsiz sayısı 5 milyon 487 bin kişi düzeyinde.

Geniş tanımlı işsizlerin yüzde 59’unu kadınlar oluşturuyor

Kadınların işgücüne katılım oranının yüzde 31,8 olduğunu belirten DİSK-AR, kayıt dışı çalışan kadınların sayısı 59 bine yükseldiğine dikkat çekti.

Yüksekokul mezunu kadınlarda işsizlik Mayıs 2013 dönemi için yüzde 13,1 ile yüksekokul mezunu erkeklerin yüzde 5,9’lık oranının iki katıdan fazladır. Bu kategoride yer alan kadınların işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 55 bin kişi artış göstererek 210 binden 265 bine yükselmiştir. Mayıs 2008 döneminde yüksekokul mezunu kadın işsiz sayısı 129 bin düzeyindeydi. 5 yılda kadın işsiz sayısı yaklaşık 2’ye katlandı. Yüksekokul mezunu işsizlerin çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor.

Başta umudu kesik olanlar olmak üzere son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ancak işe başlamaya hazır olduğu halde işsiz sayılmayanların yüzde 59’unu da kadınlar oluşturuyor. Geniş tanımlı işsizlik kadınlar için yüzde 23 oranında.

DİSK-AR raporuna göre, kadınların işgücü piyasalarına giderek daha fazla dâhil olduğu bu süreçte, kadınların genellikle güvencesiz ve geçici işlerde yer bulabildiği, eğitimli kadın işgücünün ise çalışma hayatının duvarları ile karşılaştığını resmi verilerden çıkartmak mümkün.

Genç işsizlik oranı yüzde 26’ya ulaştı

DİSK-AR raporu gençler için ise daha karanlık bir tablo çiziyor. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre resmi işsizlik oranı 0,7 puan artarak yüzde 16,6’ya yükseldi. Umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ancak işe başlamaya hazır olduğu halde işsiz sayılmayan gençler dâhil edildiğinde bu oran yüzde 26’ya ulaşıyor. 763 bin işsiz gence karşı 552 bin çalışmaya hazır ancak umutsuzluk başta olmak üzere çeşitli nedenlerle iş aramayan genç bulunuyor. Eksik ve yetersiz istihdam edilenlerle genç işsizliği yüzde 29’a ulaştı.

Güvencesiz çalışma yüzde 40 arttı

Güvencesiz çalışmanın da hızla yaygınlaştığını vurgulayan DİSK-AR, 2009 yılı Kasım dönemi ile karşılaştırıldığında geçici çalışanların sayısı yüzde 40 artarak, 1 milyon 467 binden, 2 milyon 58 bine yükseldi. Geçici çalışmanın yaygınlaştırılması hükümetin istihdam stratejisi açısından bir amaç olarak değerlendiriliyor. Geçici işlerde çalışanlar için işsizlik oranı yüzde 25’tir. Geçtiğimiz yılla karşılaştırıldığında kısmi süreli çalışanların sayısı 277 bin, geçici bir işte çalışanların sayısı 66 bin kişi arttı. İstihdam artışı ise aynı dönemde 848 bin kişi oldu. Kısmi süreli çalışanların yüzde 84’ü, geçici işlerde çalışanların yüzde 62’si kayıt dışı çalışıyor. Bu dönemde yeteriz ve eksik istihdam edilenlerin sayısı da 185 bin kişi arttı.

Çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmıyor

İşgücüne katılım oranının Mayıs 2013 dönemi için yüzde 51,6 düzeyinde kaldığına işaret eden DİSK-AR, Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden birinin çalışmadığını vurguladı. İşsiz sayılmayan umudu kesik işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda açığa çıkan bu durum, Türkiye’de işsizliği olduğundan düşük gösteriyor.

İşsizlikle mücadele için

DİSK-AR’ın İşsizlik Verilerini Değerlendirme Raporu’nun sonuçlarına göre, kadınların ve gençlerin çalışma koşullarında yaşanan bozulma, güvencesiz çalışmanın yaygınlaşması, istihdamın niteliğini sorgulatan bir karakter taşıyor. Çalışma sürelerinin son derece uzun, ücretli izin hakkının son derece sınırlı olduğu koşullarda işsizlik verilerinin olduğundan daha düşük görünmesinin temel nedeni işgücüne katılım oranlarındaki düşük seviye olarak görülüyor. Nitekim işgücüne katılım oranlarındaki çok küçük bir hareket işsizlik verilerini ciddi miktarlarda arttırıyor. Bir yandan işgücüne katılım oranlarını yükseltirken, öte yandan işsizlik verileri ile mücadele etmenin yegâne yolu, gelir kaybına yol açmaksızın ve işin niteliğini geçici, güvencesiz bir zemine çekmeksizin haftalık çalışma sürelerini azaltmaktan geçiyor.

DİSK-AR işsizlikle gerçek mücadele için şunları öneriyor:

"1. Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.

2. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.

3. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.

4. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır

5. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır

6. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.

7. Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdam engellenmelidir.”