|
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar,
özellikle yoksul konutu ve gecekondu dönüşüm projeleri nedeniyle sıcak paraya
ihtiyaç duyduklarını belirtirken, ''Ama zor durumda değiliz'' dedi. Bayraktar,
TOKİ'nin finansman durumu ile ilgili olarak AA muhabirine
yaptığı açıklamada, finansman açığını, menkul kıymet ihracı veya alacakların
satışı yerine, maliyetlerin daha cazip olması nedeniyle kamu bankalarından kredi
kullanarak kapatmayı tercih ettiklerini söyledi.
Geçen yıl sonu itibariyle 400 bin konut hedefini aşarak 410 bine
ulaştıklarını, 2011 yılı itibariyle 500 bin konutu öngördüklerini hatırlatan
Bayraktar, son dönemde yılda ortalama 70-75 bin konut projesi başlattıklarına
işaret etti. Konut üretiminde finansman kaynağını tamamen kendilerinin
sağladığını, ''kaynak yaratarak konut yaptıklarını'' vurgulayan Bayraktar,
özellikle yoksul konutlarını sübvansiyonu ve gecekondu dönüşüm projeleri
nedeniyle önemli miktarda kaynak ihtiyacı duyduklarını anlattı. Konutları, 10
yıldan 20 yıla kadar vade ile sattıklarını, bu nedenle bu satışlardan gelen
paranın, çoğu zaman aylık ödemeleri karşılamadığını kaydeden TOKİ Başkanı
Bayraktar, şöyle konuştu:
''Kamuya hastaneleri yapıyoruz, okulları yapıyoruz, 5 yılda parasını
alıyoruz. Konutları satıyoruz, 10-20 yılda bedelini alıyoruz. Yoksul konutlarını
sübvanse ediyoruz. Kentsel dönüşüme harcadığımız para hiç geri dönmüyor. Kentsel
dönüşüm uyguladığımız bir sürü yerde konut yapamıyorsunuz. O bölgeler rekreasyon
alanına ayrılıyor. Mecburen krediye dayanarak sistemi döndürüyoruz. Erken ödeme
kampanyası ile 150-200 milyon lira geliyor. O ayı kurtarıyoruz. Ayda 200-300
milyon gelire karşılık 400-500 milyon lira ödememiz var. Geçen yıl müteahhitlere
3,6 milyar lira ödedik. Açığı kapatmak için mecburen kredi kullanıyoruz. Gelir
paylaşımı projelerinde takside bağladığımız alacakların bir bölümünde sorun
yaşanıyor. Ödeme sıkıntısı çekenlere ticari faiz uygulayarak, taksit ödemelerini
erteliyoruz.
Alacaklarımız da dahil portföy büyüklüğümüz 19 milyar liraya ulaştı. Sıcak
paraya ihtiyacımız çok var. Buna karşın çok zor durumda değiliz. Sıkışırsak kamu
bankalarından kredi alıyoruz. Geçen yıl, yılın son gününde 200 milyon lira borç
ödedik. Bankalara borcumuz 915 milyon liraya düştü. Zamanı gelince ödüyoruz.
SPK'dan izin aldık, tebliğ yayımlandı gerekirse menkul kıymet ihraç edebiliriz
veya alacaklarımızı satabiliriz. Ama yaptığımız çalışmalarda kamu bankalardan
temin ettiğimiz paranın maliyetine göre daha cazip değil. Hemen hemen aynı. Bu
nedenle faizini ödeyerek kredilerin vadesini uzatıyoruz. Faizler sürekli
düşüyor. Borcumuzu erken kapatmak istiyoruz ama bankalar kabul etmiyor. Parayı
almıyorlar. Paraya sıkıştıkça bankalardan kredi kullanıyoruz.''
''Para ihtiyacımız var, ama kötü durumda değiliz'' diye vurgulayan Bayraktar,
arsa satışlarından da önemli kaynak sağladıklarını belirtti. Geçen yıl sonunda
hazineden şehit kredileri, afet konutları için TOKİ'ye 40-50 milyon lira kaynak
aktarıldığını açıklayan Bayraktar, ''Az ama dışardan gelen para tatlı oluyor''
diye espri yaptı.
Erdoğan Bayraktar, TOKİ'nin finansman sağlama konusunda bir sorununun
olmadığını, güvenilirliği sayesinde çok rahat kredi kullandığını belirtirken,
uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının, Türkiye'nin kredi notundaki
artışa paralel, TOKİ'nin notunu yükselttiğini de hatırlattı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından Moody's, TOKİ'nin kredi
notunu Ba2'ye, Fitch de BB 'ya yükseltmişti. Moddy's, geçen yıl Eylül ayında
global ölçekte Ba3 olarak değerlendirdiği TOKİ'nin kredi notunu, bu yıl Ocak'ta,
Ba2'ye çıkardı. TOKİ'nin ulusal ölçekteki değerlendirme notu Baa1.tr'den
A3.tr'ye yükseltilirken, görünümü 'pozitif'ten 'durağan'a çevrildi. Moody's,
Türkiye'nin kredi notunu da bu yıl Ocak'ta Ba3'ten Ba2'ye çıkarmıştı.
Fitch Ratings de geçen yıl Eylül'de BB- olarak değerlendirdiği TOKİ'nin döviz
kredi notunu, bu yıl Ocak'ta BB 'ya yükseltti. Kurum, değerlendirmesinde,
TOKİ'nin BB olan yerel para kredi notunu BB 'ya yükseltirken, AA (tur) olan
ulusal notunu ve 'durağan' olan görünümünü değiştirmedi. Fitch Ratings, geçen
yıl Aralık'ta, Türkiye'nin döviz kredi ve yerel para kredi notlarını BB-'den BB
'ya çıkarmıştı.
Kurumun BB değerlendirmesi, ''kredi riskinin oluşabileceği, ekonomideki
olumsuz gelişmelerden etkilenilebileceği'' anlamına geliyor. Bu kategorideki
tahviller, 'yatırım yapılabilir' kategorisinde değerlendirilmiyor. Ancak,
Türkiye'nin 5 Ocak'ta gerçekleştirdiği 30 Mayıs 2040 vadeli Türk Eurobond ihraç
işleminde, 2 milyar dolarlık satış rakamına karşın 6,5 milyar dolar talep
gelmişti.
Bu dönemde TOKİ'nin kredi notunun yükseltilmesi, arsalarına ilişkin
verilerini güncelleyip büyük yatırımcı arayışında bulunan kurum için büyük önem
taşıyor. Derecelendirme notu, bir kuruluşun finansal yükümlülüklerini zamanında
yerine getirip getiremeyeceği hakkında verilen bağımsız bir görüş
niteliğinde.
|
