|
Türkiye Müteahhitler Birliği
(TMB) tarafından hazırlanan '2010 Yılı İlk Yarı Ekonomik
Gelişmeleri ve İnşaat Sektörü' alt başlıklı 'İnşaat Sektörü
Analizi'nde, sektör için en önemli risk faktörünün yüksek orandaki
sıcak para girişinin ekonomide 2002-2007 döneminde yaşanmış olan kırılganlığı
anımsatması gösterildi ve bu durumun, finansal krizi henüz tam olarak
atlatamamış olan dış piyasalardaki istikrarsızlık nedeniyle daha çok kaygı
verdiği belirtildi. Analizde, yaklaşan genel seçimler nedeniyle ülkenin bir
seçim ekonomisine sürüklenmesi olasılığı da bir risk faktörü olarak
tanımlandı.
"Türk inşaat sektörü: Geleceğe bakış" başlığı altında
yapılan değerlendirmede, inşaat sektörünün geleceğine ilişkin tahminde
bulunurken dikkate alınması gereken temel göstergelerin altyapı inşaatları
açısından kamunun sabit sermaye yatırımları, bina inşaatları açısından özel
sektör sabit sermaye yatırımları ile yapı ruhsatları, konut talebi açısından
satış trendleri ve beraberinde konut kredisi faiz oranları olduğu
hatırlatılarak, "2010 yılının ikinci çeyreği itibariyle bu 5 göstergenin pozitif
bir seyir içerisine girmiş olması, olumludur" denildi.
Yılın ilk çeyreğinde yüzde 25.6 küçülen kamu sabit sermaye yatırımlarında
ikinci çeyrekte yüzde 14.6'lık büyüme kaydedilmiş olması, özel sektör sabit
sermaye yatırımlarının artış eğilimini sürdürmesi, konut satışlarında Ocak-Mart
dönemine kıyasla yüzde 5.4 gibi cüzi bir oranda da olsa artış kaydedilmesi, yapı
ruhsatı verilen yapıların yüzölçümünün geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde
23.6 oranında artmış olması ve sıcak para
girişinin de etkisiyle konut
kredisi faizlerinin 2005 öncesini anımsatan bir biçimde gerilemesi, sektörün
geleceği açısından iyimser beklentileri artıran gelişmeler olarak gösterildi;
"2010 yılının ilk yarısında, başta ulaştırma sektörü olmak üzere, artan kamu
inşaat yatırımlarının yılın ikinci yarısında da devam etmesi bu süreçte büyük
önem taşımaktadır" denildi.
Analize göre Türk inşaat sektörünün 2010 yılı ilk 6 ay
performansı
* Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 10.3 büyüdü; inşaat sektörü
yüzde 21.9 büyüme oranı ile en fazla büyüyen sektör oldu. Yılın ilk 6 aylık
dönemi itibariyle ekonomideki büyüme oranı yüzde 11.0, inşaat sektörü büyüme
oranı ise yüzde 15.1 olarak gerçekleşti. Sektörün ilk çeyrekte 9.6, ikinci
çeyrekte 12.2 milyar TL olan cari değeri ise ilk yarı sonunda 21.7 milyar TL'ye
ulaşmıştı. Sabit sermaye yatırımlarında yılın ikinci çeyreğinde yüzde 28.7, ilk
6 aylık dönem itibariyle yüzde 22.2'lik büyüme kaydedildi.
* Yılın ilk çeyreğinde yüzde 25.6 küçülen kamu sabit sermaye yatırımlarında
ikinci çeyrekte yüzde 14.6'lık büyüme, özel sektör sabit sermaye yatırımlarında
ise birinci ve ikinci çeyreklerde sırasıyla yüzde 23.1 ve yüzde 32.1 oranlarında
büyüme kaydedildi.
* Kamunun sabit sermaye yatırımlarında ve özel sektör yatırımlarında
özellikle ikinci çeyrekte kaydedilen artışlar, yılın ikinci çeyreğinde konut
satışlarının yeniden yükselme eğilimine girmesi, yapı ruhsatı verilen yapıların
yüzölçümünün geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 23.6 daha fazla olması ve
konut kredisi faizlerinin gerilemesi gibi gelişmeler, inşaat sektörünün 2010
yılı ilk yarısında kaydetmiş olduğu büyümeyi getiren ana faktörler oldu.
* 2009'un ilk 6 ayında kullanılan mortgage kredileri 906 milyon TL
seviyelerindeyken, bu yılın ilk 6 ayında bu rakam büyük bir ilerleme kaydetmiş
ve 6.7 milyar TL seviyelerine kadar ulaştı. Finans sektörünün elindeki
likiditeyi konuttan yana kullanma eğilimi, konut kredilerinde cazip
faiz
oranlarını da beraberinde getirdi ve sektörün altın çağını yaşadığı 2005
yılındaki aylık yüzde 1'lik oranların da altına inerek yüzde 0.82 seviyelerine
kadar geriledi.
* 2010 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın ilk altı ayına göre
belediyeler tarafından Yapı Ruhsatı verilen yapıların yüzölçümünde yüzde 23.6,
bina sayısında yüzde 8.4, değerinde yüzde 30.8, daire sayısında yüzde 29.1
oranında artış oldu. 2009 yılının ilk altı ayında Yapı Ruhsatına göre konut bina
sayısı 40 610 iken, 2010 yılının ilk altı ayında konut bina sayısı %9.8 artarak
44 572 oldu; konut yüzölçümleri ise 2009 yılının ilk altı ayında 37 651 5606m2
iken yüzde 26.1 artarak 2010 yılının ilk altı ayında 47 467 006 m2 olarak
gerçekleşti.
* 2010 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın ilk altı ayına göre
belediyeler tarafından Yapı Kullanma İzin Belgesi verilen yapıların yüzölçümünde
yüzde 31.6, bina sayısında yüzde 38.3, değerinde yüzde 28.5, daire sayısında
yüzde 32.2 oranında düşüş oldu.
* 2009 yılının ilk altı ayında Yapı Kullanma İzin Belgesine göre 39 167 olan
konut bina sayısı 2010 yılının ilk altı ayında yüzde 39.1 düşerek 23 855 oldu;
konut yüzölçümleri ise 2009 yılının ilk altı ayında 33 213 377 m2 iken yüzde
31.7 düşerek 2010 yılının ilk altı ayında 22 683 044 m2 olarak gerçekleşti.
* Türkiye İstatistik Enstitüsü (TÜİK) tarafından açıklanmış olan 2010 yılı
II. Dönem Konut Satış İstatistiklerine göre, 2010 Nisan-Haziran döneminde, geçen
yılın aynı dönemine göre konut satışları yüzde 53.65 düştü. Ancak, 2010 yılı
Nisan-Haziran döneminde, konut satışlarında yılın ilk çeyreğine oranla yüzde
5.14 artış kaydedildi. Sıcak para girişinin arttığı ve konut faizlerinin
gerilediği mevcut konjonktür dikkate alındığında, konut satışlarında
Nisan-Haziran döneminde kaydedilmiş olan cüzi artış oranının önümüzdeki dönemde
yükselme eğilimine girmesi ve beraberinde halen yatay bir seyir izlemekte olan
konut fiyatlarının da artması yüksek bir olasılık olarak değerlendirildi.
* 2010'un ilk 6 aylık döneminde yapı ruhsatı almış olan binalar türler
itibariyle ve 2009'un aynı dönemiyle kıyaslanarak incelediğinde metrekare ve
değer olarak en yüksek artışların halka açık ikamet yerleri ile toptan ve
perakende ticaret binalarında kaydedildiği görülüyor. Hem metrekare, hem de
değer itibariyle tek ve büyük ölçüde gerileyen bina türü ise sanayi binaları ve
depolar oldu.
Avrupa'da inşaat sektörü
Avrupa Birliği İstatistik Bürosu Eurostat tarafından açıklanan ve uyarlaması
mevsimsel olarak yapılan son veriler 2010 Temmuz ayında inşaat sektörü
üretiminin bir önceki aya kıyasla Avro Bölgesinde (AB16) - %3.1, AB27 Bölgesinde
ise -%2.5 oranında azaldığını ortaya koydu. Haziran'da ise bu oranlar sırasıyla
+%1.8 ve +%2.6 oldu. Temmuz 2010'da, Temmuz 2009'a kıyasla, Avro Bölgesinde
(AB16) %7.5, AB27 Bölgesinde ise %2.3 küçülme kaydedildi.
Temmuz 2010'da (verileri mevcut olan üye ülkelerde) inşaat sektörü üretimi 6
ülkede gerilerken, 7 ülkede arttı. Hollanda'da ise aynı kaldı. En büyük daralma
sırasıyla Romanya (-%28.3), İspanya (-%10.3) ve Slovenya'da (-%3.2) görüldü. En
büyük artışlar ise Portekiz (+%5,0), İngiltere (+%4.4) ve Slovakya'da (+%2.0)
kaydedildi.
Haziran'da sırasıyla %1.8 ve %2.8 oranlarında artış kaydedilen bina
inşaatları, Temmuz ayında hem Avro Bölgesinde, hem de AB27 Bölgesinde %3.3 düşüş
gösterdi. Mühendislik yapılarında ise Avro Bölgesinde %1.7, AB27 Bölgesinde ise
%0.9 oranında azalma kaydedildi. Bu oranlar Haziran 2010'da sırasıyla %1.6 ve
%1.9 büyüme şeklinde olmuştu.
Temmuz 2010'da (verileri mevcut olan üye ülkelerde) inşaat sektörü üretimi
bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 9 ülkede gerilerken, 4 ülkede arttı. En
büyük gerileme sırasıyla İspanya (-%36.5), Romanya (-%24.9) ve Bulgaristan'da
(-%19.0) en büyük artışlar ise sırasıyla İngiltere (+%13.1), İsveç (+%9.4) ve
Almanya'da (+%4.8) gerçekleşti.
Bina inşaatları Avro Bölgesinde %7.9, AB27 Bölgesinde ise %2.3 azaldı.
Haziran'da bu azalma oranları sırasıyla %4.6 ve %6.0 olarak gerçekleşti.
Mühendislik yapılarındaki azalma Euro Bölgesinde %6.0, AB27 Bölgesinde ise %1.5
oldu. Bir önceki ayda ise bu oranlar sırasıyla -%6.5 ve -%1.8
oldu.
|
