TCDD’de Özelleştirme Riski Büyüyor

Demir yolu taşımacılığının 2016’da kamu şirketi olarak kurulan TCDD Taşımacılık AŞ’ye devredilmesiyle başlayan tartışmalar yapılan yönetmelik değişiklikleriyle sıcaklığını koruyor.

Evrensel’den Nisa Sude Demirel’in haberine göre; TCDD’nin “kamu hizmeti yükümlülüğü” 2016’da 6461 sayılı Kanun doğrultusunda kurulan TCDD Taşımacılık AŞ’ye verildi. Süreli belirlenen bu yükümlülük süresi doldukça uzatılıyor. Son olarak belirlenen süre 31 Aralık 2023’te sona eriyor ve henüz uzatılmadı.

Şirketlere ihale etmenin önünde engel yok
Nisan ayında ise TCDD’nin kamu hizmeti yükümlülüğü ihalesini düzenleyen yönetmelikte değişiklik yapıldı. Değişiklikle ihale süreçlerine ilişkin maddeler detaylandırıldı. Yapılan değişiklikle “kamu hizmeti yükümlülüğü”nün özel şirketlere devredilmesinin önü açıldı.

20 Nisan’da Kamu Hizmeti Yükümlülüğü Kapsamında Desteklenecek Demiryolu Yolcu Taşıma Hatları ile Kamu Hizmeti Yükümlüsü Tren İşletmecisinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliği’nin yayımlanması ile 4 Temmuz 2016’da yayımlanan Demiryolu Yolcu Taşımacılığında Kamu Hizmeti Yükümlülüğü Yönetmeliği yürürlükten kalktı.

‘Doğrudan temin’ tedirginliği
Dört sayfalık eski yönetmelik yerine yürürlüğe sokulan yeni yönetmelik 37 sayfa. Büyük fark kamu hizmeti yükümlülüğünün ihalesi sürecinin detaylandırılmasından kaynaklanıyor. Yeni yönetmelikte açık ihale usulü yerine “doğrudan temin” usulünün önünü açan iki yeni madde yer alıyor. Doğrudan temin için getirilen şartlardan biri ihtiyacın tek bir tüzel kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit edilmesi. Fakat bu tespitin nasıl yapılacağının detayları yönetmelikte yok. Yine piyasada ihtiyacın karşılanmasına yönelik tek bir tüzel kişi yasal bir düzenlemeyle özel olarak görevlendirilirse açık ihaleye gidilmesine gerek kalmıyor. Yeni yönetmelik adrese teslim kamu ihaleleri kaygısını büyütüyor.

Kamu yararı geri plana atılıyor
TCDD’deki özelleştirme tartışmalarına ilişkin konuşan Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) Genel Başkanı Murat Oral, kamu kuruluşlarının holdingleştirme yöntemiyle ‘yeniden yapılandırılması’nın yarattığı problemlere dikkat çekerek Makine Kimya Endüstrisinin özelleştirilmesi sürecini hatırlattı: “Bireysel sözleşme ile işçi alıyorlar, sendikasız çalışma had safhada. ‘Buranın yapısını değiştiriyoruz, daha hızlı hareket ediyoruz’ filan diyorlar fakat bu doğru değil. Kamu görevleri artık özel sektöre, müteahhide yaptırılacak anlamına geliyor bu. Şirket kârı önceler; ama kamu kurumu kamu yararını gözetir.”

Adım adım tamamen özelleştirilmeye giden TCDD ile ilgili bir başka düzenleme 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun ile yapıldı. Kanunun amacı TCDD’nin demir yolu altyapı işletmecisi olarak yapılandırılması, TCDD Taşımacılık AŞ adıyla demir yolu tren işletmecisi olarak bir şirket kurulması, kamu tüzel kişileri ile ticaret siciline kayıtlı şirketlerin demir yolu altyapısı inşa etmesi ve bu altyapının kullanılması, kamu tüzel kişileri ile ticaret siciline kayıtlı şirketlerin demir yolu altyapı işletmeciliği ve demir yolu tren işletmeciliği yapabilmesi olarak belirtildi. Bu kanunla demir yolu ulaşımının piyasaya açılması yasalaşmış oldu.

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.