TAV 3. Havalimanı İhalesine Ortak İstemiyor!

Yerli ve yabancı çok sayıda şirket heyecanla 3. havalimanı ihalesini bekliyor. Arazi sorunu, sürenin sınırlı olması, bütçesini büyüklüğü nedeniyle şirketleri konsorsiyum oluşturmaya zorlayan ihalede geri sayım başladı. Akşam Gazetesi’nin haberine göre şirketler binlerce sayfalık şartnameyi inceleyip hesaplarını yaparken bir yandan da ortaklık pazarlıkları sürüyor. İhaleyle ilgili şu ana kadar 17 şirket şartname aldı. Şartnameyi almak bile ciddi maliyet. 100 bin dolarlık şartname şimdiden 1.7 milyon dolar kazandırdı.

Dünyanın en büyük havalimanı olacak olan projenin ihalesinde kıyasıya rekabet yaşanacak. İlk olarak havalimanının yapılacağı yer sorunlu; uzmanlar 'köstebek yuvası' yorumunu yapıyor. İkincisi 42 ay içinde havalimanının ilk etabının hizmete girmesi gerekiyor. Şirketleri tedirgin eden üçüncü konu ise finansman. 7 milyar Avro’luk projede ihaleye katılacak şirketlerin yüzde 20 özkaynak kullanacağını taahhüt etmesi şartı var ki bu da özellik yerli firmalar açısından finansman zorluğu getiriyor. Dördüncü sorun ise konsorsiyumda bulunacak şirketlerden birinin havalimanı işletmesi konusunda deneyimli olması zorunluluğu. Bakanlık 'bu işi uzmanlar' yapsın isteğinde ancak şirketler "Bu zorunluluk nedeniyle ihaleye katılacak her konsorsiyumda bir yabancı şirket olması gerekecek. Zira havalimanı işleten yerli şirket sayısı 4" yorumunu yapıyor.

Türkiye’nin ilk havalimanı işleticisi olan TAV da ihalenin favori isimlerinden. TAV Holding CEO'su Sani Şener "Türkiye'de sadece havalimanı yapan ve işleten tek şirket var o da biziz. Bizim işimiz bu" dedi. İhaleye TAV olarak tek başlarına katılacaklarını belirten Sani Şener "Konsorsiyum düşünmüyoruz. TAV ortaklarının finansal ve altyapı olarak bu havalimanı yapacak ve işletecek gücü var" dedi.

İhaleninen istekli gruplarından biri de Limak. İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'nın yanı sıra Kosova'da da havalimanı işleten Limak, ihaleye yerli konsorsiyumla girmeye hazırlanıyor. Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, "Çok sayıda yabancı firma bize 'ihaleye birlikte girelim' diyerek geldi, kabul etmedik" dedi.  Özdemir 'ihaleye kiminle katılacaksınız, enerji dağıtımında birlikte çalıştığınız Kolin ve Cengiz olabilir mi' sorumuza ise "Sürpriz yapabiliriz" sözleriyle yanıt verdi.

Yanlış fiyat ülkeye zarar verir

TAV Holding CEO'su Sani Şener: Çok ciddi bir finansman gerekiyor, bunu da tek başına yerli bankalardan sağlamak kolay değil, yabancı kaynağa ihtiyaç var. Bu işi ayrıntılı bilmeyen, biri ya da birileri çıkıp yanlış fiyat verirse sadece kendine değil ülkeye de haksızlık eder. Süre bizim için makul zaten 3 ayda bu ihaleye hazırlanamayan bu işi yapamaz demektir. Bu işi bilen, finansman sorunu yaşamayan bir şirket rahatlıkla hazırlanır. Ertelenmesi de sıkıntı yaratır.

Sabancı yerli ortak diyebilir

İhalenin ağır toplarından biri de Sabancı Holding. Sabancı Holding CEO'su Zafer Kurtul, 3. havalimanıyla yakından ilgilendiklerini, inşaat ve işletme işine yabancı yanı sıra yerli ortakla da girebileceklerini söyledi. Kurtul, "Bizim portföyümüze baktığınızda birçok şirketimizde yabancı ortaklar var. Bunlar uluslararası ortaklarımız. Bundan sonra da Sabancı Holding yatırım ve satın alma düşündüğünde yabancılarla yine ortaklık yapabilir. Bugüne kadar pek olmamıştı ama artık Türk şirketlerle ortaklıklar yapabiliriz" açıklamasını yapmıştı.

Erteleme yok gibi çalışıyoruz

LİMAK Holding'in patronu Nihat Özdemir "En zor projelerden biri. Denizin üzerine yapsaydık daha kolay olurdu" dedi. Özdemir, ihale tarihinin ertelenmesi olasılığıyla da ilgili olarak şunları söyledi: Birkaç şirketin erteleme talebi için başvuruda bulunduğunu biliyoruz. Devlet Hava Meydanları İşletmeleri'nden gelen yazıda erteleme olmayacağını belirtildi. Biz de çalışmamızı buna göre yürütüyoruz. O tarihinde masada olacağız." dedi.

Üçüncü bir ortak olabilir

IC Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Çeçen "Ortağımızla çalışıyor, hesaplarımızı yapıyoruz, belki 3'üncü ortağa ihtiyacımız olacak, kesin kararımızı verdikten sonra harekete geçeceğiz. Süre uzatımına ihtiyacımız yok. Ancak bu yönde talebi olanlar varsa süreyi uzatmak gerek İhaleye katılmayı isteyen ancak havalimanı işletmesi konusunda deneyimi olmayan şirketler yabancı ortağa ihtiyaç duyacak. Ortaklık yapmak isteyenlerin de olduğunu duyuyoruz. İşletme olarak dünyanın en büyük limanı olacak, yerli, yabancı çok sayıda şirketin ilgilenmesi çok doğal" dedi.

Kısa süre önce Koç Holding'te bilgilendirme toplantısına katılan analistler, "Koç'un ikinci çeyrekte nakit pozisyonunun 1 milyar dolara yükselmesi bekleniyor. Koç Holding'in 1 milyar dolarlık borçlanma aracı ihracı başvurusu da gözönüne alındığında, holdingin kasada güçlü nakit bulunmasını istediği anlaşılıyor. Bu noktada üçüncü havalimanı gibi şans oyunlarının satışı öne çıkabilir" diyorlar...

ALARKO Holding ile Cengiz İnşaat'ın ise aynı konsorsiyumda yer alacağı, konsorsiyumda bir de yabancı şirkete yer verileceği konuşuluyor. Konuyla ilgili AKŞAM'a konuşan Cengiz İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz, "Ortaklık konusunda kararımızı henüz vermedik, çalışmalarımızı sürdürüyoruz" dedi.

Şartname alıp çalıştıklarını açıklayan gruplar arasında ise Koç ve Sabancı Holding'in dışında Doğuş Holding, Kolin İnşaat, Adalı Holding, Çelebi Hava, Varyap İnşaat ve AIC Group bulunuyor.  Çok sayıda yabancı şirketinde yerli şirketlerle görüşme yaptıkları ve konsorsiyumlarda yer alacakları biliniyor. Yerli şirketler kimlerle görüştüğünü açıklamazken Singapur'dan Changi, İngiltere'den BAA ve Hollanda'dan Chipol gibi dev havalimanı işletmecilerinin adı geçiyor.