|
b>Vakıflar Yasa Tasarısı gündeme geldiği günden beri Ankara’da bir tartışmadır gidiyor. Düne kadar Osmanlı’dan kalma vakıf eserlerine dönüp bakmayanlar bugün vakıf mallarını dilinden düşürmüyor. Kimi samimi, kimisi sırf ‘muhalefet olsun’ diye katılıyor tartışmalara. Her ne sebeple olursa olsun “ya bize ait olan eserler de elden giderse” türü kaygılar nicedir başkent kulislerinin konusu.
Özellikle AK Parti’nin yumuşak karnı olarak görülen ‘Ayasofya elden gidiyor’ yaygarası muhalif partilerin arayıp da bulamadığı türden. ‘Ayasofya’yı yabancılara verecekler’ dedikodusu kartopunun yuvarlanması gibi ciddi bir durum almaya başlayınca hükümet çareyi tapu araştırması yapmakta buldu. Ayasofya’nın tapu senedi Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu kayıtları arasından çıkınca tartışmaya son nokta kondu: “Ayasofya’nın tapusu bizde. Artık Ayasofya’yı kimselere kaptırmayız.”
Vakıflardan Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin’in talimatıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Eminönü Tapu Müdürlüğü kayıtları arasında yaptığı taramada Ayasofya’nın 1950’de hazırlanmış tapu senedine ulaşıldı. Tapu kaydına göre Ayasofya’nın Fatih Sultan Mehmet Vakfı’na ait olduğu ortaya çıktı. Tapu senedinden iki fotokopi alan Mehmet Ali Şahin soluğu TBMM’de aldı. Geçen salı günü yapılan AK Parti grup toplantısı sırasında oturduğu yerden tapu senedinin fotokopilerini basına gösteren Şahin, meseleyi çözüme kavuşturdu. Ayasofya etrafında başlatılan tartışmalar da bıçak gibi kesiliverdi. Artık Meclis çatısı altında bulunan AK Partili vekil de, CHP’li vekil de şunu diyor: “Bu tapu senedi bizde olduktan sonra Ayasofya’yı artık kimse bizden alamaz.”
Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin’in gündeme taşıdığı Ayasofya Tapu Senedi’nin orijinalini biz de merak ettik. Turkuaz olarak Eminönü Tapu Müdürlüğü’nden tapu senedini orijinalinden dijital kopya istettik. 19 Kasım 1950 tarihi taşıyan tapu senedinin adres bilgisi bölümünde sırasıyla İstanbul, Eminönü, Cankurtaran, Hacı Hümayun yazıyor. 57 pafta, 52 adadaki Ayasofya’nın parsel No’su da 7. Yüzölçümü bölümündeki bilgilere göre ise toplam Ayasofya’nın bulunduğu bölgenin toplam 26,4 dönüm olarak yer aldığı görülüyor. Tapuda kaydı bulunan bölgenin vasfı hakkında da, “Türbe, Akaret ve Medreseyi Müştemil AYASOFYAYI KEBİR CAMİİ ŞERİFİ” yazıyor. Gayrimenkulün sahibi için ise, “Fatih Sultan Mehmet Vakfı” deniliyor.
Fatih Sultan Mehmet Vakfı ‘mazbut vakıf’ statüsüne giriyor. Yani vârisi olmayan vakıf türüne. O yüzden bu vakfın sahibi Vakıflar Genel Müdürlüğü oluyor. Ayasofya’nın sahibi de dolayısıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü.
TBMM’nin yeniden açılışıyla birlikte ilgili komisyonlarda tartışılmaya başlanan Vakıflar Yasa Tasarısı’yla ilgili de söylenebilecekler özetle şöyle: “Yeni vakıf kurması kolaylaşacak. Yurtdışında Osmanlı’dan kalma vakıf eserlerinin ortaya çıkarılması sağlanacak. 1974’te çıkan yasayla bazı gayrimenkulleri elinden alınan vakıflara bunlar iade edilecek.”
Bakan Şahin: Ayasofya bize ecdadımızın yadigârı
Muhalefetin eleştirisine cevap vermek için Ayasofya’nın tapu senedini araştırtan Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin tapu olayının hikâyesini şöyle anlatıyor: “Vakıflar Yasa Tasarısı ile ilgili tartışmalar gündeme geldiğinde başını CHP’nin çektiği muhalefet, bu yasayla vakıf eserlerinin Ayasofya dahil olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenliğinden çıkacağını iddia ediyorlardı. Azınlık cemaat vakıflarına verileceğini ileri sürdüler. Hiç şüphe yok ki bunların hiçbiri doğru değildi. Hem siyasi açıdan hem de halkımızın doğruyu öğrenmesi açısından Vakıflar genel müdürümüze talimat verdim. Sayın genel müdürümüz de Ayasofya’nın tapusunu temin etti. Elimizdeki tapu senedine göre Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı’na aittir. Hiçbir şekilde bu vakfın mülkünün başkasına geçmesi mümkün değildir. Ayasofya ne dün başkasınındı, ne bugün ne de ileride başkasının olacak. Ayasofya bize İstanbul’un kapılarını açan ecdadımızın yadigarıdır.
Vakıflar Genel Müdürü Yusuf Beyazıt: Bütün vakıfların envanteri çıkarılıyor
Vakıflar Genel Müdürü Yusuf Beyazıt vakıflara ait bütün eserlerin envanterinin tespit edilmesiyle ilgili proje çalışmasının devam ettiğini söylüyor. Vakıf envanterinin coğrafi bilgi sistemine aktarılması projesiyle tüm gayrimenkullerin envanterini çıkarmakta olduklarını kaydeden Yusuf Beyazıt şu bilgileri verdi: “Türkiye’deki 1001 tapu müdürlüğünden vakıflara ait ne kadar tapu varsa hepsini taradık. Bu çalışmamızda final noktasına geldik. Ayasofya’nın kaydı da bu proje çerçevesinde bir süre önce Eminönü Tapu Müdürlüğü’nden kopya edilerek dijital ortama aktarılmıştı. Sayın Bakan’ımız bu tapuyu isteyince biz de elimizdeki tapu senedinin fotokopisini kendisine takdim ettik. İşte bu söz konusu bilgiler bu proje tabanından alınan bilgiler. Öyle bir sistem ki hayranlık uyandırıyor. Uzaydan o yerin görüntüsü, tapu kaydının renkli fotoğrafı var. Türkiye’nin neresinde olursa olsun vakfımıza ait eseri kim, ne kadarını kullanıyor bunların tümünü takip etme imkanımız olacak. Ayrıca her vakıf eserine ait vakfiyeler de var. Vakfiyelerin taranması da bir yandan sürüyor. 41 bin 550 Osmanlı vakfı var. Tasnifleri devam eden vakfiyelerin arasında Ayasofya’nın sahibi görünen Fatih Sultan Mehmet Vakfı’na ait vakfiye de bulunuyor. Tasnif işlemi bittiğinde vakfiyede neler yazılı olduğunu da kamuoyuyla paylaşacağız. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün envanter çalışmasının bir faydası vakıf yüzsüzlerinin ortaya çıkarılması olacak. Devlete hiçbir ödeme yapmadan izinsiz olarak kullanılan çokça vakıf eseri var. Bu sistemle vakıf gayrimenkullerini yıllardır sömürenler tespit edilecek. Özellikle İstanbul Boğazı’nda bu tarzda çok vakıf eseri olduğu tahmin ediliyor.
|
