Taksim'in İhtiyacı Olan Cesur Bir Karar

Kent yöneticileri neden ‘tünel’leri bu kadar çok seviyor, tercihlerini onlardan yana kullanıyorlar?

Sanıyorum bazı kişiler kent yöneticilerine, “Bakın, şöyle bir çözüm var” diye gidiyorlar ve bunlar çoğunlukla meslek olarak da ‘karayolu’ çıkışlı kişiler oluyorlar. Gördüğüm kadarıyla dünyadaki çağdaş örnekleri çok fazla izleme gereği de duymuyorlar. Bu kolaycı bir uygulama. Karayolcu bir bakış açısıyla bakarsanız; trafik akımları arasında bir  çatışma varsa (bu akımlar yaya ve motorlu araç trafiği de olabilir), birini alta diğerini de üste alarak çözmeye çalışırsınız. Ama karayolunu ya da kavşağı yer altına almanın yarattığı çirkinlik, kabalık, mekansal engeller, kirlenme ve benzeri kent sorunları pek irdelenmiyor. Yerin altında kocaman bir kavşak inşa etmek, yol ağı kurmak hem çok pahalı, hem de mevcut trafik sorununu çözmeyecek.

Bu ve benzeri tünel projelerinin genel kent trafiği içindeki yeri yeterince iyi analiz ediliyor mu? Çünkü en önemli eleştirilerden biri, ‘noktasal’ bir çözüm önerisi olması…

Evet, Taksim de noktasal bir müdahale. Daha önce de söylediğim gibi, meydanda trafik tıkanıklığı açısından bir sorun yok. İstanbul’da birçok noktada, plan bütünlüğü içinde incelenmeyen, parçacı proje önerileri geliştiriliyor. Karayolcu ve noktasal yaklaşım öyle bir bakış açısıdır ki, bir yerdeki düğümü çözmek demek, oradaki sorunu bir sonraki kavşağa aktarmak demektir. Bu anlayışı değiştirmek gerek. Ne kadar yol, kavşak, alt- üst geçit, tünel yaparsanız yapın, artan motorlu araç sayısına yetecek kadar kapasite sağlamanız hem fiziksel hem de ekonomik olarak mümkün değildir. Bu durumda yapılması gereken tek şey, otomobile ayrılmış mekanları planlı biçimde azaltmak, kısıtlamaktır. Kısıtlamayı, yasaklamak anlamında değil, ama otomobil kullanımını caydırıcı önlemler almak, politakalar uygulamak anlamında kullanıyorum. Ayrıca toplu taşıma, bisiklet gibi alternatif ulaşım olanakları da sağlanmalı. Karayolcu anlayışta olanlar bunu bir ütopya gibi görüyorlar, ama dünyada pek çok güzel örnekler var. Daha önce de sık sık belirttiğim bir noktayı bir kez daha yinelemek istiyorum. Kentlerimizi otomobile uydurmaya çalışmaktan vaz geçip otomobili kente uydurmamız gerek.