|
SoHo'daki geniş çatı katları son yirmi yılda birer altın
madenine dönüştü. Para arttıkça, kooperatifler, bankalar, borsa simsarları ve
şehrin kendisi, bu evlerin çalışan sanatçılar için ayrılması gerektiği kuralını
unuttu. Ancak yaklaşık bir yıldır, Manhattan merkezindeki
mahallede garip bir şey yaşanıyor. İnsanlar bu kurala dikkat etmeye başladı.
Dairelerin değeri düştü. Bankalar mortgage kredilerine izin vermemeye başladı.
Kooperatifler, bu tip evlerde oturanlardan belediyeye gidip sanatçı olduklarına
dair belge almalarını istedi.
Belediye 2009'da ilk defa, sanatçı başvurularının yaklaşık yarısını geri
çevirdi. Sanatçı belgesi alma süreci kimsenin anlamayacağı kadar karmaşık. Tipik
bir sanatçının bu evlere taşınmaya gücü hâlâ yetmiyor. Ancak sadece sanatçıların
ikamet edebileceğine dair konaklama şartının aniden uygulanmaya başlaması,
SoHo'da emlak heyecanının devam etmesini zorlaştırdı. 158 Mercer
Sokağı'nda bir çatı katı için birkaç ay önce 8,2 milyon dolar fiyat
teklifi veren bir alıcı, avukatının kendisini sanatçı olma koşuluyla ilgili
uyarmasından sonra teklifini geri çekti. Satış komisyoncusu Jan
Hashey, evin fiyatını 6,9 milyon dolara düşürdü ancak alıcı bulamadı.
Apartmandaki diğer üç daire, belediye onaylı Jon Bon Jovi'nin referansına rağmen
üç ayı aşkın bir zamandır hâlâ satılık. Hashey, "Avukatlar insanları bu
fiyatlarda, kullanımı bu kadar kısıtlanmış bir eve yatırım yapmamaları konusunda
uyarıyor. Malın üzerinde haciz varmış gibi bir şey" diyor.
Sanatçılar belediyeye, kuralın uygulanması için yıllardır baskı yapıyor.
Ancak SoHo'nun en büyük iki emlak şirketi son zamanlarda geçmişten farklı bir
şey yapıldığı iddialarını reddediyor. Bu kural en az 30 yıl öncesine dayanıyor.
Eski fabrika binalarının konut olarak kullanılmasına izin veren belediye, her
binada en az bir onaylı sanatçının yaşaması koşulunu getirdi. Kimin sanatçı
niteliğine sahip olduğu hiçbir zaman tamamen net olmadı. Kararı veren iki
uzmanın isimleri halka açıklanmıyor. SoHo'nun bazı sakinleri Bon
Jovi'nin ve otel sahibi André Balazs'ın sanatçı
sertifikasını nasıl aldığını sorgulamaya başladı. Çünkü her ikisinin de çalışmak
için SoHo'da bir mekâna ihtiyaçları varmış gibi görünmüyor.
Eğitim referanslarının ve son beş yıla ait çalışmalarının kanıtlanmasının
yanı sıra çalışmak için bir yere ihtiyaç duyulması sertifika alabilmek için en
önemli kriter. Kooperatifler yıllar boyunca gittikçe zenginleşen alıcılarına,
satmadan önce sanatçı koşulunu ve sertifika için gerekli kanıtlar
istenebileceğine dair bilgiye sahip olduğuna dair bir evrakı imzalamalarını
istedi. Tabi hiçbir görevli bu kanıtları görmek istemedi. Ancak bankaların,
emlak krizinden sonra mortgage için başvuranlar konusunda çok daha hassas.
Apple Mortgage'ın Başkanı Eric Appelbaum,
bankaların sanatçıların oturmasına dair konut koşulları olan binalar için kredi
vermek hususunda çekingen davrandığını söylüyor. Bankalar, evlere el koymak
zorunda kalırlarsa satmak için zorlanacaklarını düşünüyor.
Belediyenin Kültür İşleri Dairesi 1971 yılından beri
yaklaşık 3 bin 400 sanatçıya sertifika verdi. Ancak çatı katlarının dolması ve
gerekli koşulların göz ardı edilmeye başlamasıyla başvuru sayısı düştü. Ancak
2009 yılında daire 14 sanatçıya onay verdi. 14'ünün başvurusunu reddetti.
2010'da ise 6 ret, 14 onay vardı. Sotheby's'in emlak
komisyoncusu Meg Siegel, bu koşulların geçerliliğini
yitirdiğini ve zaten zayıf olan emlak piyasasını daha da güçsüzleştirdiğini
söylüyor. "Burada yaşayan sanatçılarla anlaşıp bir çözüm bulmalıyız"
diyor.
|
