|
eotermal kaynaklar ve mineralli sular için hazırlanan yasa teklifi Meclis'te. Kaynakları bulana kazançtan pay, tesisleri işletenlere de beş yıl teşvik verilecek. Hedef, 5 milyon konutu ısıtmak.
Petrol fiyatlarındaki yükseliş ve dışa bağımlılık, yerli kaynakları ön plana çıkardı. Yerli kaynaklar içerisinde önemli bir potansiyele sahip olan jeotermal kaynakları ekonomiye kazandırmak için yasal düzenlemeye gidiliyor. Hedef, 5 milyon konutu jeotermal kaynaklarla ısıtmak.
Jeotermal kaynaklar ve mineralli sular konusundaki mevcut yasal düzenlemeler, şu an kaplıca ve termal turizmle sınırlı bulunuyor. Bu amaçla çıkarılan Sıcak ve Soğuk Maden Suları İstismarı ile Kaplıcalar Tesisatı Hakkındaki Kanun 1926, Yeraltı Suları Hakkında Kanun ise 1960 tarihini taşıyor.
170 saha keşfedildi
Enerji Bakanlığı'nca uzun süredir üzerinde çalışılan jeotermal kaynaklar ve mineralli sular kanunu taslağı, AKP'li Mehmet Yüksektepe tarafından Meclis Başkanlığı'na sunuldu. Teklife göre, Türkiye'de şu an keşfedilmiş 170 jeotermal saha bulunuyor. Bunlardan 11'i elektrik üretimine uygun potansiyele sahip ve entegre kullanıma uygun.
Denizli-Kızıldere'de 20 megavat elektrik (Mwe) kurulu güce sahip santraldan yılda 12 Mwe ve yan ürün olarak 120 bin ton kuru buz elde ediliyor. Ayrıca, Aydın Salavatlı'da 7, Germencik'te de 25 Mwe gücünde elektrik üretimi için santral kurma çalışmaları özel sektör tarafından sürdürülüyor.
Yeterince değerlendirilemiyor
Yurdun çeşitli yerlerindeki jeotermal kaynaklarla yaklaşık 63.5 hektar alanda sera ısıtması yapılıyor. Ayrıca, jeotermal kaynağın değerlendirildiği 195 kaplıca da şifa ve termal turizm amaçlı kullanılıyor.
Tespit edilen jeotermal kaynakların kullanılabilir kapasitesi 3.335 megavat termal (Mwt) olarak hesaplanıyor. Mevzuat yetersizliği ve yasal boşluk nedeniyle, fiili kullanılan bölüm 1077 Mwt seviyesinde.
Yasayla, mevcut kullanılabilir toplam kapasitenin hızla devreye girmesinin yanında, diğer jeotermal alanlarda da yeterli sondaj yapılması durumunda 31 bin 500 Mwt kapasiyete ulaşılabileceği hesapları yapılıyor. Bu kapasite, 100 metrekare genişliğindeki yaklaşık 5 milyon konutun jeotermal kaynakla ısıtılması anlamına geliyor. Teklif yasalaşırsa, jeotermal kaynakları ve mineralli suları bilimsel yöntemlerle bularak ortaya çıkaranlar, bu kaynakların işletilmesinden elde edilen kazancın yüzde 0.2-0.4'ünü 49 yıl süreyle 'bulucu hakkı' olarak alacak.
Devletten alım garantisi
İşletmeciler, elde ettikleri cironun yüzde 1'ini devlet hakkı olarak Hazine'ye, yüzde 1'ini de mahalli idareler hakkı olarak belediyeye veya il özel idaresine ödeyecek. Ancak, arama ve işletme yatırımlarını teşvik amacıyla, yasanın çıktığı tarihten itibaren beş yıl süreyle devlet hakkı ve mahalli idareler hakkı alınmayacak. Jeotermal kaynakların enerji üretiminde kullanılması halinde, bu yıl çıkarılan, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasası uyarınca sağlanan yatırım teşviklerinden de yararlanılacak.
Bu yasanın sağladığı en önemli avantaj, üretilen enerjiye ilk sekiz yıl boyunca Türkiye ortalama elektrik satış fiyatının üzerinde bir fiyatla alım garantisi sağlanması. Yasanın çıktığı tarihten itibaren en geç bir yıl içinde, Türkiye'deki bütün kaynak alanlarına ilişkin bugüne kadar yapılan çalışmalar bir veri bankasında toplanacak.
|
