Bir zamanlar "Ah o gemide ben de olsaydım"
gibi popüler şarkılara konu olan deniz seyahatleri bitme noktasına geldi.
Havayolu şirketlerinin bilet fiyatlarını düşürmesi, karayoluyla hızlı ve
kaliteli ulaşım imkânı, mavi yolculukları nostalji listelerine düşürdü. Turizm
acenteleri, turlara ilgi göstermeyen müşterilerine şarkı sözleriyle sitem etti:
Okyanus mu iki şehrin arası!
Turizm acenteleri, üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'de uzun
deniz seyahatleri düzenledikleri günlere hasret kaldı. Türkiye Denizcilik
İşletmeleri ve acentelerin verilerine göre 1994'te 394 bin 187 olan uzun
mesafeli deniz yolcusu, 2008 sonunda 64 bin 918'e düştü. Vatandaşların, daha
ekonomik ve hızlı olan hava ve karayolunu tercih etmesi deniz seferlerinin
kaldırılmasında etkili oldu. Özellikle havayollarıyla rekabet edemediklerini
belirten yetkililer, İstanbul'dan İzmir'e 89 TL'ye uçan bir yolcunun gemi
seyahatindeki maliyetini ancak 80 TL'ye düşürebildiklerini söyledi. Ayrıca bu
düşüşü, araç sahibi insan sayısının artmasına bağladı.
Gemi seyahatleri, 2004'e kadar Türkiye Denizcilik
İşletmeleri'nin elindeydi. Daha sonra özelleşerek acentelere devredildi. Ancak
özelleştirme de deniz seferlerinin düşmesini engelleyemedi. 1994-2004 yılları
arasında yüzde 80 oranında azalan yurtiçi seyahatler, özelleştirmeden sonra da
aynı seyri izledi. 1994 yılında İstanbul'dan; Trabzon, Rize, İzmir, Avşa,
Bandırma, İmralı ve Armutlu'ya yapılan 812 seferde yolcu sayısı 394 bin 187'ydi.
2004'e gelindiğinde aynı hatlarda taşınan yolcu sayısı 77 bin 833'e düştü. Sefer
sayısı ise 105'e indi. Söz konusu 10 yıl içinde yurtdışı seferlerinde de aynı
düşüş yaşandı. Türkiye'nin çeşitli limanlarından; Girne, Magosa, Venedik,
Barcelona, Mısır ve Tence'ye yapılan seferlerdeki yolcu sayısı 157 bin 975'ten,
19 bin 701'e indi. 2004'ten sonra ise yurtdışı seferleri yok denecek kadar
azaldı.
Denizyolu seyahatinin bitme noktasına geldiğini söyleyen Deniz
Cruise&Ferry Lines yetkilileri, 2009 yaz sezonu seferlerinin çoğunu iptal
ettiklerine dikkat çekti. Türkiye Denizcilik İşletmeleri Genel Müdür Yardımcısı
Tevfik Küçük ise gemi ile yapılan seyahatlerde yaşanan azalmanın
engellenemediğini belirtti. Küçük, talebin düşmesini, hava ve otobanlardaki
kalitenin artmasına ve karayolunun daha ekonomik olmasına
bağladı.
|