|
Artvin’in Şavşat
ilçesinde DSİ bentlerinin yıkılmasının ardından yaşanan sel
felaketinde ölenlerin sayısı dörde yükseldi. Selde kaybolan bir çocuğun
aranmasına dün de devam edildi. Şavşat Belediye Başkanı Mehmet Naci
Köroğlu, bentlerde kaliteli malzeme kullanılmadığını öne sürerek “DSİ
Bölge Müdürlüğü’nü Kaymakam ile uyardık ama sonuç çıkmadı. Hukuki mücadele
başlatacağız” dedi. DSİ’den yapılan açıklamadaysa gelen su miktarının ‘projede
hesaplanan miktarı aştığı’, bölge heyelan bölgesi olduğu için 13 bentten beşinin
yıkıldığı, eğer bentler hiç olmasaydı felaketin boyutunun daha da büyüyeceği
savunuldu. TBMM Başkanı Köksal Toptan ise sorunun kaynağına
dikkat çekti: Sel felaketleri, altyapı yetersizliğinin giderilmesinin ne kadar
büyük önem taşıdığını bir kez daha gözler önüne serdi.
Düğün davetiyesi dağıtıyordu
Artvin’in Savşat ilçesinde Tigrat Deresi önceki gün taştı.
DSİ’nin 2008 yılında yapımına başladığı bentler yıkıldı. Görgü tanıklarının
ifadesine göre elektrik direklerini aşacak yükseklikteki su önüne ne varsa katıp
götürdü. 70 yaşındaki Lütfiye Acar ve 61 yaşındaki
Dildar Demiral’ın cesetleri önceki gün, 59 yaşındaki
Özgen Demiral ve 43 yaşındaki Mavinur
Durmuş’un cesetleriyse dün, olay yerine 14-15 kilometre uzakta bulundu.
Mavinur Durmuş, bir hafta sonra evlenecek kızının düğün davetiyesini dağıtırken
sel sularına kapılmıştı. Beş yaşındaki Selin Demiral’ın
aranmasına ise şiddetli sağanak nedeniyle zaman zaman ara verildi. Arama
çalışmasına jandarma arama kurtarma timi (JAK), sivil savunma ekipleri, AKUT’tan
70’i aşkın kişiyle arama kurtarma köpekleri katıldı. Felaketin meydana geldiği
yerde her perşembe pazar kurulduğu; sel 12 saat daha geç meydana gelseydi, ölü
sayısının 100’ü aşabileceği öğrenildi.
‘Böyle yapacaksan, hiç yapma’
Şavşat Belediye Başkanı Mehmet Naci Köroğlu, felakete 2
milyon liraya mal olması gereken bentleri, yarı fiyatına imal ettirme hevesinin
neden olduğunu söyledi:
“Dere üzerinde 13 bendin yedisi yıkıldı. Bentler amacına uygun yapılmadı.
Kullanılan çimento yeterli değil, kum uygun değil, çakıl ucuz. ‘Halep oradaysa
arşın burada. Beton burada, Şavşat burada. Sağlam olsa 13 bendin yedisi yıkılır
mı? Temel yok, malzeme yok. 2 milyon lira diye söyleniyor Bayındırlık
Bakanlığı’nın birim fiyatı. Ancak 935 bin liraya ihale edilmiş, verilmiş. Yüzde
50’den fazla fiyat kıran adam elbette çalacak, elbette ki bir şeyler
yapacak.”
Köroğlu, 50 yaşında olduğunu, Şavşat’ta daha önce böyle bir felaket
görmediğini vurguladı: “Orada 130 yıllık değirmen var. O değirmen düne kadar
yaşıyordu. Bentler yapılmadan önce de aynı yağmur yağıyordu. Yedi bendin
bozulmasıyla birden boşalan suyun gücünü düşünün. Ne olur? Beş katlı binanın
beşinci katını da vurur. Değirmen yerinde yok. Dereden rastgele çıkarılan kumlu,
taşlı, çamurlu şeye üç tane çimento katarsan böyle beton olur. Bentlerin
yapımıyla ilgili konuyu kaymakama söyledim. Kaymakamlık da DSİ ’ye aktardı.
Ancak herhangi bir sonuç alınamadı. Bentlerin delinerek, suyun kontrollü olarak
boşaltılması lazım. Bentler böyle yapılacaksa hiç yapılmasın. Eski deremiz daha
güzeldi.”
DSİ: Şavşat perişan olurdu
DSİ’ye göre ise ‘bölgeye rekor yağış düştü, eğer bentler olmasaydı, felaketin
boyutu daha da büyüyecekti’. DSİ 26. Artvin Bölge Müdürü Sezai
Sucu, bentlere yönelik iddialarla ilgili olarak şunları söyledi:
“Şu anda ortada bir acı var. Bu acı varken çeşitli iddiaları ortaya atmak
doğru değil. Ancak Şavşat’taki olayla ilgili gerekli laboratuvar kontrolleri
yapılmış. Kalitede bir sorun yok. Burada 1000 yılda bir yaşanabilecek bir olayla
karşı karşıyayız. Orada yaşayan halk da belki de hiç böyle bir yağışa şahit
olmamıştır. Aşırı malzeme ve su geldi. Bu da bentlerin kenar kısımlarını yıktı.
Orada yedi-sekiz tane daha bent var. Bakıldığında onlar görevlerini yaptı. Eğer
o bentler olmasaydı tüm Şavşat perişan olurdu. Büyük bir afet meydana gelirdi.
Ama yine de ortadaki iddialarla ilgili komisyon oluşturduk. Olayı her yönüyle
araştıracağız.”
‘Yağmur çok yağdı’ savunması
Sucu’nun açıklamasının ardından DSİ 26. Artvin Bölge
Müdürlüğü’nden bir de yazılı açıklama geldi. Açıklama şöyle:
“Tigrat Deresi’nin taşmasını önlemek amacıyla 2 kilometre tutan sekileme ve
taşkın koruma duvarı projesi hazırlamış ve çalışmalara 2008 yılında başlanarak
2009 yılı Nisan ayında inşaat tamamlanmıştır. Şavşat ilçe merkezine kadar toplam
12 adet sekimiz bulunmaktadır. Bu sekilerden ilk yedi adeti sağlam olup kalan
beş adeti hasar görmüştür. Projelendirme debisi olarak Tigrat deresinde yapılan
sekileme ve taşkın koruma duvarlarının bulunduğu kesitler saniyede 500 metreküp
suyu geçirecek kapasitede belirlenmiştir. Gelen debinin bunun çok üzerinde
olduğu tahmin edilmektedir. Şavşat ilçemizin Pazar yerinde daha önce ilçe
belediyemiz tarafından 1.5 metre yüksekliğinde ve 6 metre genişliğinde
tasarlanan ve yapılan taşkın koruma duvarı DSİ 26’ncı Bölge Müdürlüğü tarafından
yetersiz görülüp yıkılarak yerine genişliği 11 metre ve yüksekliği 2 metre olan
taşkın koruma duvarları yapılmıştır. Ancak gelen yağış o kadar şiddetli olmuştur
ki bu kesitler bile yetersiz kalmış ve bu duvaraların üstünde yer alan yaya
köprüsü dahi yıkılmıştır. Umudumuz başka ölüm ve acıların yaşanmamasıdır.”
TBMM Başkanı Köksal Toptan, yurdun çeşitli yerlerinde
meydana gelen, can kaybı ve yaralanmalara neden olan sel felaketlerinin, altyapı
yetersizliğinin giderilmesinin ne kadar büyük önem taşıdığını bir kez daha
gösterdiğini belirtti. Konuyla ilgili yazılı açıklama yapan Toptan, Artvin’in
Şavşat ilçesi, Bartın, Zonguldak, Ordu ve Bolu başta olmak üzere yurdun çeşitli
yerlerindeki sel ve heyelan sonucunda meydana gelen can kaybı, yaralanma ve
kayıplar nedeniyle büyük üzüntü duyduğunu ifade eti.
Sinop’ta bir kişi sel kurbanı
Ancak dün de kötü bir haber Sinop’tan geldi. Sinop merkeze bağlı Eymür
köyünde, Eymür Köprüsü üzerinden geçen 16 yaşındaki Ramazan Keçe aşırı yağışlar
nedeniyle dere sularının kabarması sonucu sel sularına kapılarak hayatını
kaybetti.
Bakan Şavşat’ta
Meteoroloji’nin dört gün önceki uyarısının ardından Karadeniz’de ölü sayısı
altı. Şavşat’ta sele kapılan dört kişinin yanı sıra, Ordu Perşembe’de iki kişi
heyelanda öldü. Şiddetli yağış Bartın, Zonguldak, Kastamonu, Bolu, Düzce ve
Samsun’da da hayatı olumsuz etkiledi. Düzce Kaynaşlı’da çok sayıda ev sular
altında kaldı, Bartın’da nehir taştı. Taşan ırmak bir tekstil fabrikasında 5
milyon liralık hasara neden oldu. Başbakan Erdoğan’ın Karadeniz’deki durumu
yakından izlerken Çevre Bakanı Veysel Eroğlu bugün Şavşat’ta bulunacak.
Yağış miktarı bile bilinmiyor
Artvin il merkezine 24 saatte metrekareye 7.1 kilogram yağış düştü.
Yetkililer selin meydana geldiği Şavşat ilçesinde meteoroloji istasyonu
bulunmadığını, bu nedenle o bölgeye düşen yağış miktarının belirlenemediğini
ifade etti. Sağanakların bölgede 21 Temmuz gününe kadar sürmesi bekleniyor. Doğu
Karadeniz yöresinde 1929’dan bugüne kadar 31 sel, taşkın ve heyelan olayında 568
kişi yaşamını yitirdi.
KTÜ Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.
Dr. Hızır Önsoy uyardı: “Aniden düşen şiddetli yağış daha toprağa
sızmaya fırsat bulmadan akışa geçiyor. Özellikle küresel iklim değişikliği
sürecinin yaşandığı günümüzde çok daha dikkatli olmalı, gerçekçi plan ve program
yapmalıyız”
İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Başkanı İbrahim
Usta ise “Vadilerde ciddi planlamalara ihtiyaç var. Heyelan haritaları
çıkarılarak planlamalar bir an önce bunlara göre yapılmalı.
Her şey üç saniyede olup bitti
* Görgü tanığı bir kadın: Ev sallandı. Ne oluyor diye balkona çıktık, baktık
ki çok büyük su almış buraları götürüyor. Komşularımız sel sularına kapıldı.
Evin ikinci katına su çıktı.
* Ali Dede: Dere kenarındaki evimde patlamayı
andıran bir ses duydum. Dışarı çıktığımda selin arabaları, atölyeleri ve evleri
götürdüğünü gördüm. Her şey üç saniyede oldu. Sele kapılmaktan yakınlardaki bir
demir korkuluğa tutunarak kurtuldum.
* Müfit Yılmaz: Yapımları devam eden set
duvarlarının küçük yağmurlarla su tuttuğunu ve göl olduğunu bildiğimiz için
bakmaya gelmiştik. Taşan derenin kayaları da sürüklediğini fark ettik. Sonra
kabaran dere burada tahribata yol açtı. Set duvarlarınında demir kullanılsaydı
su basıncına daha dayanıklı olacaktı.
|
