|
Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali
Rahman'ın, ülkedeki Rogun Hidroelektrik Santrali (HES) projesi
için her ailenin mali katkı sağlamasıyla ilgili
talimatının ardından, söz konusu santralin inşaatı için toplam 830
milyon somoni (200 milyon dolar) kaynak toplandığı bildirildi.
Rogun HES hissedarlarının Duşanbe'deki Cumhurbaşkanlığı ''Kohi Vahdat''
Sarayı'nda düzenlenen ilk toplantısında konuşan Rogun HES Genel Müdürü Nurilla
Şulaşov, 2009 yılında Cumhurbaşkanı İmamali Rahman'ın Rogun HES projesi için her
ailenin katkı sağlamasıyla ilgili talimatının ardından, 2010 yılı başında
santralin 6 milyar somonilik hissesinin halka satışa çıkarıldığını hatırlatarak,
geçen sene bu hisse satışlarından ve mali yardımlardan toplam 830 milyon somoni
(200 milyon dolar) elde edildiğini ve günümüzde Rogun HES hisselerinin yüzde
13,3'ünün halkın elinde bulunduğunu belirtti.
Şulaşov, 2010 yılında Rogun HES'deki inşaat ve tadilat çalışmalarına devlet
bütçesinden 641,2 milyon somonilik kaynağın harcandığını hatırlatarak, ayrıca
hisse satışlarından elde edilen 202,2 milyon somoni meblağın elektrik enerjisi
üreten tesislerin satın alımı için kullanıldığını vurguladı.
2009 yılı sonunda, Devlet Başkanı İmamali Rahman, eski Sovyetler Birliği
döneminde başlatılan Rogun HES projesinin tamamlanması için ülkedeki her ailenin
690 dolar katkı sağlamasını teklif etmişti. 6 Ocak 2010 itibarıyla ülkede Rogun
HES'in 1,37 milyar dolarlık hisseleri satışa çıkarılırken, bu çerçevede ülke
çapında söz konusu hisselerin satışını yapan 770 satış noktaları
oluşturulmuştu.
Rogun Hidroelektrik Santrali
Özbekistan, Türkmenistan ve Afganistan'ın tarım arazilerini sulayan Amuderya
Irmağı'nın su kaynakları üzerinde eski Sovyetler Birliği döneminde inşaatı
başlatılan Rogun HES projesinin tamamlanması için daha önce öngörülen Rusya ve
diğer ülkelerin finansal ve teknik desteğini alamayan Tacikistan hükümeti,
toplam maliyeti 2,5-3 milyar doları bulan bu hidroelektrik santralını kendi
imkanlarıyla kurmaya çaba gösteriyor.
Topraklarının büyük bir kısmını bu ırmakla sulayan Özbekistan hükümeti de,
söz konusu barajın Tacikistan hükümetinin öngördüğü 335 metre yüksekliğinde
kurulmasının bölgede su sorunu yaşanmasına ve çevre felaketine yol açacağını
savunarak, karşı çıkmasından dolayı ilk başta projede yer alan Rusya ve diğer
ülkeler de bu konuda Özbekistan'ın tepkisini çekmemek için yer almaktan
vazgeçmişti.
Tacikistan ile Özbekistan arasındaki ilişkiler, Rogun HES inşaatına yeniden
başlatılmasından dolayı giderek gerginleşirken, Tacikistan Hükümetinin, 40 yıl
önce eski Sovyet döneminde inşaatına başlatılan Rogun HES'in 25 yıl aradan sonra
yeniden kurma planına karşı, tarım arazilerinin büyük bir kısmını bu ırmakla
sulayan Özbekistan da, bu projenin yapımına başlamadan önce uluslararası
ekspertiz yapılmasını talep ediyor.
Bu arada, Özbek uzmanlar, Tacikistan'ın Rogun HES projesinin hayata
geçirilmesi durumunda, bölgede yaz aylarındaki sulama döneminde su kıtlığı
yaşanacağını, kış mevsiminde ise bu suların elektrik üretiminde kullanıldığı
için çok sayıdaki yerleşim birimlerinin su basmalarına maruz kalacağını ifade
ederek, bunun sonucunda Özbekistan'ın yakın beş yıl içerisinde 18 milyar 238
milyon dolarlık zarar görebileceğini ileri sürüyor.
|
