Ankara Resim Heykel Müzesi’nden, 13’ü Hoca Ali
Rıza’ya ait karakalem çalışması olmak üzere, toplam 18 eserin
kayıp olduğu ortaya çıktı. Resim Heykel Müze Müdürü Ömer Osman
Gündoğdu’ya göre olay “dünün işi” değil, yıllara yayılarak yapılmış.
Önceki gün Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne giden
Gündoğdu, müzede sayım yaptıkları sırada bazı eserlerin kopyasının bulunduğunu,
aslının ise yok olduğu bilgisini verdi. Aynı anda Bakanlığa da bilgi veren
Gündoğdu, müfettişlerin gelerek inceleme yapmasını istediğini söyledi.
Komisyon oluşturuldu
Belirsiz aralıklarla yapılan sayımlarda, müzedeki eserlerin yerinde olup
olmadığının tespiti yapılırken, Müdür Osman Gündoğdu’nun başkanlığını yaptığı
ekip, Hoca Ali Rıza’nın 13 karakalem çalışmasının sahte olduğundan şüphelendi.
Beş eserin de çerçevelerinden sökülerek alındığı tespitini yapan müze yönetimi,
komisyonun oluşturarak Hoca Ali Rıza’ya ait eserlerin sahte olup olmadığının
kontrol edilmesini sağladı.
Komisyon, eserlerin bir kısmının fotokopi olduğunu, bir
kısmının ise ‘taklit’ olduğunu tespit etti. Müze Müdürü
Gündoğdu, bu sonucu alır almaz bakanlığı arayarak bilgi verdi ve müfettiş
istedi.
Çerçevelerinden alınmışlar
Ardından Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne giden Gündoğdu, eserlerin kayıp
olduğunu bildirdi. Gündoğdu, Hoca Ali Rıza’nın eserlerini yanı sıra, müzeden beş
eserin çerçevesinden alındığını belirlediklerini ve bu eserlerin kimlere ait
olduğunu henüz tespit edemediklerini söyledi.
Müze müdürünün ihbarı üzerine, Ankara Emniyet Müdürlüğü Kimlik Tespit ve Olay
Yeri İnceleme Şube Müdürlüğü ile Asayiş Şube Müdürlüğü ekipleri, Resim ve Heykel
Müzesi’nde inceleme yaptılar. Bakanlıktan gelen müfettişler de Müze’de inceleme
başlattılar.
Bakanlık: Soruşturuluyor
Olayın ortaya çıkmasının ardından Kültür ve Turizm
Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
“Daha önce bulunamayanlar listesinde olan ve 2009 Sayım Komisyonu’nun müze
deposunda yaptığı çalışma sırasında Hoca Ali Rıza’ya ait olduğu tespit edilen
karakalem eskizlerinin 13 tanesinin durumundan şüphelenilip, sahte olduğuna
karar verilmiştir. Ayrıca beş karton paspartun da boş olduğu komisyon tarafından
belirlenmiştir. Bakanlığımız Teftiş Kurulu ve emniyete bilgi verilmiş olup
soruşturma sürmektedir.”
Karakalemin kural koyucusu
Rüştiye’deki öğrenciliği sırasında resim derslerindeki yeteneğiyle dikkati
çeken Hoca Ali Rıza, resim derslerini Osman Nuri Paşa, Süleyman
Seyyid Bey ve Kez’den aldı. 1884’te teğmen olarak Harbiye’yi bitiren genç
ressam, aynı okulda resim öğretmeni olarak derslere girmeye başladı. Tek başına
bir okul etkinliğiyle çok sayıda öğrenci yetiştiren Hoca Ali Rıza, resim
derslerinde kullanmak üzere desen albümleri hazırlamış, İkinci Meşrutiyet’ten
sonra kurulan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nde başkanlık yaptı. Hoca Ali Rıza,
yurtdışına çıkmamış ressamlarımızdandır. Karakalem çalışmalarında kurallar
kurmuş bir üstat olarak bilinen Hoca Ali Rıza, Türk Resim Sanat Tarihi’nde eşine
rastlanmayan bir değer olarak kabul ediliyor.
|