Yeni şehir projesinin temeli 2005’e dayanıyor.
Metropolitan Planlama Merkezi (İMP), İstanbul’un imar anayasası olarak bilinen
1/100000 planını hazırlarken, taş ocakları da düşünüldü. Hatta proje yarışması
düzenlemek için Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) başvuruda bulunuldu. Ancak
yarışmaya, bu bölgeyle ilgili Erdoğan’ın özel bir projesi olduğu belirtilerek
izin verilmedi.
16 kişilik ekip hazırladı
Vatan Gazetesi'nin haberine göre, İMP devre dışı kaldıktan sonra, İBB’ye
bağlı İstanbul Konut A.Ş. tarafından bir çalışma başlatıldı. Dönemin Genel
Müdürü Musa Yetim, Michigan Üniversitesi’nden mimar Roy Strickland ve Tyson
Stevens ile bağlantıya geçti. Üniversitenin Kent Planlama Yüksek Lisans Programı
bünyesinde 16 kişilik bir ekip tarafından çalışmalara başlandı. Kurulacak yeni
şehir aynen Erdoğan’ın açıkladğı gibi 1 milyon kişinin yaşayabileceği şekilde,
ticaret, kültür ve spor merkezlerinin bulunduğu bir yaşam merkezi olarak
tasarlandı. Bu projenin temel amacı da Başbakan’ın açıkladığı gibi depremden en
az zarar görülmesi olarak belirlendi ve Karadeniz kıyısında inşa edildi.
Hızlı tren de var
Üniversitenin internet sitesi incelendiğinde proje hakkında bilgilere ulaşmak
mümkün. Ancak çalışma proje aşamasında olduğu için üzerinde bir çok değişiklik
yapılabilir. Sitede verilen bilgilere göre, yeni İstanbul, sahile paralel olarak
tasarlandı. 3 tane hilal şeklinde park düşünüldü. Adı ise Atatürk Parkı. İçinde
yer altı şehri, göl bölgesi, yamaç otelleri gibi ekstrem projeleri barındıran
proje, enerjiyi deniz, rüzgâr ve güneşten sağlayarak, sürdürülebilirlik tasarımı
da öngörüyor. Yeraltında inşa edilecek ulaşım sistemleri, hızlı tren ticaret
merkezleri, sergi salonları, acil durum üniteleri bulunuyor. Projenin batı
bölgesinde tepeler, göl ve göletler de bulunuyor. Özellikle denizin üzerine
kurulacak adaya yapılacak stadyum ise dikkat çekiyor.
Uzmanlar ikiye bölündü
‘İyi bir fırsat’
Sinan Genim (Mimar): İstanbul’un bir ormanı vardır Belgrad
Ormanı o da Fatih döneminde oluşturulan yapma bir ormandır. Oranın rehabilite
edilmesi için bence iyi bir fırsat. Uzun süredir ilk defa bir liderin topluma
korku yerine özgüven verdiğini ileriye bakmasını sağladığına şahit oluyorum.
karşılayacak.
‘Kentleşme sorununu çözer’
Hakan Kıran (Mimar): Bunu Büyük Türkiye Projesi olarak
görmek gerekiyor. İstanbul’un büyük kentleşme sorununu çözer. Depreme karşı
İstanbul’un kuvvetlendirilmesi gerekiyor. Yeni şehir merkezi yapma, bu imkanı
sağlayacak. Kanal İstanbul ve üçüncü köprü ile entegre. Bu da makro bir proje
çerçevesinde hareket edildiğini gösteriyor.
‘İstanbul’un intiharı’
Murat Yalçıntan (Şehir Plancısı): İki şehir, korumaya
çalıştığımız ormanlık ve su havzalarımızın yok edilmesi anlamına geliyor. Kuzeye
yapılacak her proje İstanbul’un intiharı anlamına gelir. 1960 ve 70’li yıllar
boyunca Paris’te bir çok uydu kent yaratıldı, bugün hepsi çöküntü alanları.
Başbakan’ın saydığı Kayabaşı, Başakşehir, Taşoluk uydu kent örnekleri. Çalışma
alanlarıyla ilişkileri yok.
‘Bütün planlar çöpe gitti’
Tayfun Kahraman (Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube
Başkanı): 3. köprü açıklanırken yeni yerleşim alanlarına müsade
edilmeyeceği söylendi. Projenin dönüşü olmayan büyük kayıplar getireceği ortada.
2009’da 400 mimar Büyükşehir’e bir plan hazırladı. Bu planda kuzeydeki ormanları
ve su havzalarını korumaya yönelik kırmızı çizgiler belirlenmişti. Hepsi çöpe
atılıyor. Nüfus 20 milyona ulaşacak. Su krize başlayacak.
|