Mimarlık Müzesi’nin yeni sergisi
“PoMi Kataloğu: Soylu Bir Mimarlığa Doğru” (Towards a Gentrified Architecture)
açıldı. Sergi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mimarlık bölümünde 2002 yılından
beri yürütülmekte olan atölye derslerinin toplamında oluşturulan bir kent
kataloğu niteliğini taşıyor.
Pomi’nin (Potansiyel Mimarlık İşliği), bu serginin konusu olarak bir kent
kataloğu oluşturması fikri, Eskişehir’in modern mimarlık mirası bakımından
önemli miktarda malzemeye sahip bir kent olmasından kaynaklanıyor. Sergi
çalışmalarının başlama süreci ise Eskişehir’de Kılıçoğlu Sineması, Apartmanı ve
İşhanı’nın yıkılmak istenmesiyle başlayan modern mimarlık mirası tartışmalarına
dayanıyor.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi öğrencilerinin Levent Şentürk
yürütücülüğünde hazırladığı kent kataloğunun içeriği, çoğunlukla kolektivite ve
bireysel yaratıcılık arasındaki çatışmaya dayandırılıyor. Kolektif bir malzeme
havuzunun, öncelikli olarak üretilip yapılandırılmasının üzerine, bu havuzun
hızla tahrip edilmesine dayanan, tasarımsal bir çözündürme süreci biniyor.
Kolektif süreç, bir ay süreyle, kentte bir kataloğa malzeme olabilecek her şeyin
fotoğraflanması ve bunların çizgi diline dökülmesiyle şekilleniyor.
Sergi için atölyenin on öğrencisi, insanlardan banklara, duraklardan
binalara, köprülere kadar her şeyi fotoğraflandırarak 2.000 nesnelik bir çizim
havuzu oluşturdu. Bunlara, yüzden fazla yapı kataloğu, el ilanı, reklam ve her
alandan dergilerden toplanan anonim nesneler eklendi. Bundan sonra, hazır
çizimlerin bozularak chimera* haline getirilmesiyle, geleceğin ‘soylu’ kent
ucubeleri belirmeye başladı. Sıralama, yazarlara göre değil konulara göre
yapıldığı için, ayrışık bir katalog üretilmiş oldu. Eskişehir kataloğunun
başlıca konu başlıkları; iç mekânlar, devlet, genetik, konut, toplum, spor, anıt
ve kamusal mekândan oluşuyor.
*Chimera ya da ejderha. Başı, gövdesi ve kuyruğu başka hayvanlara ait bir
canlı. Bu, mimari tasarıma uyarlandığında mutant nesneler elde edilir.
PoMi (Potansiyel Mimarlık İşliği) Kataloğu
Katalog çalışması, Eskişehir’de Kılıçoğlu Sineması, Apartmanı ve İşhanı’nın
yıkılmak istenmesiyle başlayan modern mimarlık mirası tartışmalarına dayanıyor.
Bu yapıların en yalınkat anlamda bir belgeleme çalışmasıyla, sokak sokak gezerek
fotoğraflandırılmasının kentsel bir atölye çalışması için, el yordamıyla da
olsa, katkı sağlayabileceği düşünüldü. Kılıçoğlu Sineması ile benzer bir kaderi
paylaşmaya aday binalar bulmaya başlanınca, bir yapının başına gelebilecek en
kötü şeyin yıkılmak olmadığı fark edildi. “Beterin beteri var” düstûru,
özellikle de son yıllarda ülkemizdeki kentsel dönüşüm maskaralıkları
düşünüldüğünde, acı bir alay ya da kara mizah çalışmasına girişmek için doğru
zaman olduğunu düşündürdü. Kılıçoğlu Sineması yıkılacak ve yerine sözgelimi
vasatın altında bir alışveriş merkezi yapılacaktıysa şayet: “Delikanlı, bu
kadarı az / Halbuki neler neler bulunmaz / söylenecek…” diye burun tiradına
başlayan Cyrano gibi, “O da bir şey mi? Kem gözle bakınca buraya yapılacak neler
neler bulunmaz”, diye fikir yürütmek mümkün hale geldi.
PoMi Kataloğu: Towards a Gentrified Architecture, Haziran sonuna kadar Sanal
Mimarlık Müzesi’nde www.mimarlikmuzesi.org
izlenebilecek.
|