Pedesa’nın Saygısı Bitmedi!

Türkiye’nin en gözde turizm merkezlerinden birisi olmasına karşın yoğun çarpık yapılaşma ve aşırı tesisleşme nedeniyle eleştiri konusu olan Bodrum Yarımadası'nda 3 bin yıl önceki Leleg kentleri, doğaya ve insana saygılı bir kentleşmenin anıtları gibi halen ayakta duruyor. Yarımadadaki Leleg kentlerinden Pedesa’da kazı çalışmaları yürüten Muğla Üniversitesi’nden Prof. Dr. Adnan Diler “Leleg kentleri doğayı tahrip etmeden, doğayla barışık bir yapılaşmanın ve kentleşmenin olabileceğinin en güzel kanıtıdır. Mimarların ve özellikle belediyelerin buradan öğrenecekleri çok şeyler var” dedi.

Üç bin yıldır varlığını koruyor

Antik çağların en gizemli halklarından birisi olan Leleglerin, Bodrum Yarımadası'nın yüksek tepelerindeki kent kalıntıları, doğaya saygılı ve uyumlu bir kentleşmenin ve yapılaşmanın olabileceğini kanıtlarcasına yaklaşık 3 bin yıldır varlığını koruyor. Yarımadadaki 6 Leleg kentinden birisi olan Pedesa’da 7 yıl yüzey araştırması yaptıktan sonra 2 yıldır arkeolojik kazı çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Adnan Diler, Pedesa’da yapılaşmanın doğal malzemelerle olduğunu kaydetti.

Kentteki kamusal amaçlı yapıların halkın kolayca ulaşabilmesi ve iletişimin rahatlıkla sağlanabilmesi için daha çok düz alanlara yapıldığını, buna karşın konutların genel olarak yamaçlara inşa edildiğini ve hiçbir evin diğerinin önünü kapatmadığına dikkat çekti. Diler “Pedesa’ya ve bölgedeki diğer Leleg kentlerine baktığımızda yolların araziye saygılı bir şekilde yapıldığını görüyoruz. Yol açmak için bugün yapıldığı gibi arazinin hoyratça yarılmadığına, kazılmadığına tanık oluyoruz. Evleri veya surları yaparken de ana kayayı yontup çıkardıkları taş bloklarla aynı ana kaya üzerine duvar yaptıkları biliyoruz. Yapılan her şey doğaya saygılı bir şekilde doğal malzeme ile insan boyutlarıyla son derece uyumlu olarak yapılmış” dedi.

Öğrencilerden ve işçilerden oluşan 20 kişilik bir ekiple kazı çalışmalarını yürüten Diler, Ortaca beldesinin 3 kilometre kuzeyindeki Pedesa’nın turizme kazandırılması için çok uygun konumda olduğunu belirterek “Amacımız, burayı Bodrum turizmine kazandırmak. Pedesa’yı, Bodrum’a gelecek turistlerin uğrak yeri haline getirmeyi amaçlıyoruz. Bunun için de antik kent kalıntılarının rahatça gezilebilmesi için gezi yolları yapıyoruz. Kazı çalışmalarımız ilerledikçe Bodrum turizmi önemli bir seçenek daha kazanmış olacak” dedi.

Öte yandan kazı ekibindeki öğrencilerden Haliç Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğrencisi Seçil Uzunçayır bir mimar adayı olarak Pedesa kazılarından evlerin kullanıma yönelik olarak, fonksiyonel biçimde yapılmış olduğunu, hiçbir gereksiz ayrıntıya veya abartmaya kaçılmadığını gördüğünü söyledi. O zaman da evlerin denize karşı yapıldığını gördüklerini anlatan Uzunçayır “Burada evler tümüyle ihtiyaca uygun yapılmış. Neye ihtiyaç duyuluyorsa o kadar yapılmış. Burada ayrıca taş duvarların da tuğla duvarlar gibi atkı sistemiyle işlendiğini belirledik” diye konuştu.