|
ehrin ücra bölgelerinde işçi sınıfı arasında başlayan ve orta sınıfın
yaşadığı banliyölere hızla yayılan emlak fiyaskosu, artık Silikon
Vadisi gibi seçkin bir semtte üst sınıflara da sirayet etti. İster esas
ikametgâhları , ister ikinci evleri, isterse yatırım amaçlı aldıkları ev olsun,
zenginler, mortgage ödemelerini büyük oranda bıraktılar. Hatta temerrüte düşen
zenginlerin sayısı, nüfusun geri kalanını bir hayli aştı. Emlak analiz firması
CoreLogic'in The New York Times için
hazırladığı rapora göre, 1 milyon doları aşan kredi alan yedi ev sahibinden en
az bir tanesi borcunu ödememiş. Buna karşılık daha az savurganlık yapan ev
sahiplerinin ayakta kalmaları daha muhtemel görünüyor. Bir milyon doların
altında alınan 12 mortgage'dan sadece bir tanesinin borcu geciktirilmiş.
CoreLogic verileri, zenginlerin çoğunun finansal açıdan değer kaybeden
mülklerini, aynı kötü bir yatırımda yapacakları gibi, bilinçli bir şekilde elden
çıkardıklarını gösteriyor. CoreLogic'in üst düzey ekonomisti Sam
Khater, "Zenginler farklı: Onlar daha insafsız" diyor. Los Altos'ta beş
ipotekli gayrimenkul, yasal duyuruların yer aldığı haftalık gazete Los Altos
Town Crier'ın son sayısında açık arttırma listesine yazıldı. Bunlardan en
yükseği 2,8 milyon dolar olmak üzere dördünün 1 milyon dolardan fazla olan
mortgage borcu ödenmemiş.
Las Vegas'ta uzun süredir lüks ürünler ticareti ile uğraşan Ken
Lowman, Haziran ayında aracılığını yaptığı 11 satıştan dördünün sorunlu
gayrimenkuller olduğunu söylüyor. Lowman, "Daha önce bu kadar çok zenginin iflas
ettiğini görmemiştim. Planlarını maaşları artmaya devam edecekmiş gibi, emlak
fiyatları hiç düşmeyecekmiş gibi, olabilecek en iyi senaryoya göre yapıyorlar.
Çoğunun bir B planı yok" diyor. Lowman, "Borcunu ödemeyen ev sahipleri
genellikle evlerinde kalabildikleri kadar kalıyorlar. Çıkmayı reddediyorlar"
diye ekliyor.
Los Altos'ta ortalama ev fiyatlarının 1,5 milyon dolar
olması kenti ABD'nin en pahalı şehri yapıyor. Son dönemde şehirde açık
arttırmaya çıkan evlerden bazıları hâlâ dolu. Kapıyı açan insanlar durumlarını
açıklamaya gönülsüz davranıyor. Borç verenler, kendi evlerinin değerinden daha
fazla borçları olan yaklaşık 11 milyon ev sahibinden çoğunun, özellikle emlak
pazarı tekrar zayıflamaya başlarsa, kaçmasından korkuyor. Analist Khater,
"Yüksek gelire sahip olanların başları sıkışınca dayanacak başka kaynakları var.
Diğer herkesten daha hızlı bir şekilde borçlanmaları, bunu bilinçli bir şekilde
yaptıklarına işaret ediyor" diyor.
Gelir düzeyi yüksek olan büyük bir
çoğunluk ise doğal olarak mortgage borçlarını ödemeye devam ediyor. Ancak onlar
da diğer şeylerden kesiyor. Los Altos'un bir zamanlar canlı şehir merkezi şimdi
boş mağazaların önündeki çukurlar ile dolu. Hafta içi, gün ortasında dertli bir
ev sahibi mutfak masasının üzerindeki dizüstü bilgisayarının üzerine eğilmiş
borçlarının altından kalmanın yollarını arıyordu. 13 yılı aşkın bir zamanda
sermayeden yüz binlerce dolar para yiyen beş odalı evi açık arttırmada
satılacaktı. Geçen yıl en son işi de (daha önce birkaç iş batırmıştı) "küresel
erime" olarak adlandırdığı bir şekilde battıktan sonra ayda 9 bin dolarlık
ödemelerini yapamadığını söylüyor. Adam, "Artık küçülmeye gideceğim"
diyordu.
|
