Özel: Soma'dan, Ermenek'ten Ders Almadık

Özel şunları söyledi: “Kimi zaman Soma’da, kimi zaman Ankara’da, kimi zaman başka bir madende inceleme yaptık. Kimi zaman bilirkişinin bile tehlikeli gerekçesiyle giremediği facia ocağına girmemize rağmen, onca para, zaman, emek harcanarak hazırlanan raporun önerilerinden bir tanesinin bile bugüne kadar çıkan yasa ve paketlerde dikkate alınmadığını görüyoruz. 4 partinin gece gündüz çalışıp yazdığı raporu dikkate almayanlar yarın olacak bir faciada insanların yüzüne ne diyecekler? 2010’da Meclis Araştırma Komisyonu’nun önerileri dikkate alınsaydı, tedbir alınsaydı Soma olmayacaktı.

Soma’dan ders alınsaydı Ermenek olmayacaktı. Şimdi Ermenek’ten sonra yine ders almıyoruz. Yeni bir maden faciası olacak yine timsah gözyaşları dökeceğiz. Şu an Türkiye’deki madenlerde 50 bin kişi çalışıyor. Hani Soma’dan sonra hep birlikte yeminler etmiştik? Şu anda Soma’dan sonra madenciler ölmesin diye yapılan hiçbir şey olmadı. Şimdi 50 bin madencinin hayatını korumak için yapabileceğimiz tek şey, onlar için gece yatmadan önce dua etmek. Madem bu raporu dikkate almayacaktınız, bizimle dalga mı geçtiniz? AKP tarafından kandırılmışız.

Amaç yasak savmak

Tuğla gibi bir muhalefet şerhi hazırladık, bu da Meclis tarafından bastırıldı. Amacın bu rapordan ders almak, iş kazalarını, yeni faciaları önlemek olmadığını, yasak savmak olduğunu görüyorum. Raporun yayınlanmasından birkaç gün önce Başbakan Davutoğlu, İş Güvenliği Paketi’ni açıkladı. Raporun r’si yok. Ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, komisyona İş Güvenliği Yasa Tasarısı’nı getirdi yine yok. Aynı günlerde Maden Kanunu sevk edilmişti. Raporun hiçbir kısmını görmedik.

Öneriyi kimse dikkate almadı

Komisyon Başkanı Ali Rıza Alaboyun’a gidip, metan drenajı ile ilgili konuştuğumuz tedbirleri hatırlattım. Kendisinin de konusu. Madenlerde biriken metan gazları boru yardımıyla dışarı çıkarılabilir, hatta satılabilir. Ancak metan gazı çıkarandan doğalgaz çıkarma ruhsatı isteniyor. Bu değişirse grizu patlamalarına engel olunabilir. Çalışma Bakanlığı’na gittim, onlar konuları olmadığını söyledi. Türkiye’de bir madende, Soma’daki gibi eski imalatlarda biriken gazların püskürmesi, yanması ve yine yüzlerce madencinin ölmesi söz konusu olabilir. Önlem komisyonun önerileri ve metan drenajıydı ama bu hayati öneriyi kimse kaale almadı.”

Belki seçim sonrası

TBMM Soma Faciasını Araştırma Komisyonu Başkanı Ak Parti Milletvekili Ali Rıza Alaboyun da, raporun iş güvenliği açısından faydaları olduğunu ama uygulamaya yönelik etkisinin olmadığını kaydederek şunları söyledi: “Mutlaka olması gerekenler var. Kömür kanunu çıkartılmalı. Metan drenajı konusunda  da Özgür Bey de ben de söyledik ama sanıyorum bakanlığın şu an bu konuda yaptığı bir şey yok. Ondan önce kömür gaz geçirgenliğinin incelenmesi lazım. Hem Soma hem Ermenek oradaki eski maden ocaklarındaki sıkıntıdan oldu.

Bizim amacımız o ocaklardaki gazın boşaltılmasını sağlamak. Boşaltılmış olsaydı Soma’da bu kadar büyük facia ve bu kadar çok ölüm olmazdı. Raporun beklediğimiz düzeyde bir yansıması olmadı. Başbakanımızla görüştüğümüzde bakanlık veya müstakil müsteşarlık kurulacağını söyledi. Sanırım seçimden hemen sonra gündeme gelecek. Bizde bürokrasideki zihinsel dönüşüm oluşup, komisyonlara gelmesi biraz zaman alıyor ve alacak. İyi niyet var ama ne yapılacağı net değil.”

Rapordaki  öneriler

-  Maden bakanlığı kurulmalı

-  MİGEM ve ÇSGB arasındaki yetki çakışması ortadan kaldırılmalı

-  Havza madenciliği modeline gidilmeli

-  Maden Kanunu ele alınmalı, ruhsatlandırma şartları düzenlenmeli

-  Bu yasa ile kömür bünyesinde bulunan metan varlığının tespiti ve metan drenajı zorunlu hale getirilmeli. Eski imalatların kapatılması, drenajı ve denetimi bu yasa ile düzenlenmeli

-  Kömür Üretimi İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası çıkarılmalı

-  Durdurmaya uymayarak çalışmaya devam eden işverenler parası cezasına çevrilmeyecek hapis cezası ile cezalandırılmalı, ölüme sebebiyet verdiği kesinleşen işverenler sektörden men edilmeli

-  Maden işyerlerinin her türlü dokümanları müfettişler tarafından ulaşılabilecek ortak bir veri portalında toplanmalı

-  Rödovansın Maden Kanunu ile ilişkisi kurularak mevcut sistem revize edilmeli

-  Müfettişi yanıltmak, eksik ya da hatalı belge hazırlamanın yaptırımı yok. Yapanlar ağır para veya hapis cezaları ile cezalandırılmalı

-  İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nde düzenlenmiş olan müfettişlik güvencesinin kanunda yer alması sağlanmalı

-  Sendikaların iş yerlerindeki İSG ile ilgili görevleri, kanunda açık olarak düzenlenmeli

İş güvenliği önerileri

-  Ocak İçinde Gazların Merkezi İzleme Sistemi’nde bulunması zorunlu hale getirilmeli

-  Seri havalandırma yasaklanmalı

-  Barajların kapatılması ve açılmasına izin prosedürü getirilmeli

-  30 dakikalık Ferdi Oksijen Maskesi verilmesi zorunlu olmalı

-  Ana galerilerde ağaç tahkimat kullanılması yasaklanmalı.