Her yol bir hikâyedir. Hem yapılma aşamasıyla, hem de
yapıldıktan sonra üzerinde yaşanılanlarla. Ama bazı yollar var ki, hikâyeden çok
bir rüya ve hayal gibidir. Tıpkı Karadeniz Akdeniz Bölünmüş Yol
Projesi gibi. Bu yolun hikâyesi ta 1873 yılına kadar
uzanıyor. İlkin Sultan Abdülaziz döneminde gündeme gelen yol,
daha sonra 1882-1885 yılları arasında II. Abdülhamit
saltanatında sadrazamlık yapan ve Sivas ve
İzmir valilikleri hizmetlerinde bulunan Halil Rıfat
Paşa'nın çabalarına şahit oluyor. Ancak 140 yıllık rüya denilen
Ordu-Mesudiye arasındaki yol ne onun zamanında, ne Mühendis
Çıngıryan Efendi (1885-1890) döneminde, ne Erkan-ı Harp
Yüzbaşısı Şevki Efendi (1908) döneminde ne de 1926-1928
dönemindeki hükümet zamanında gerçekleştirilebilir. Yol bir yılan hikâyesine
dönüyor anlayacağınız. Kürek sesini ancak 1929'da Ordu Valisi Kemal
Aksüt tarafından atılan temelle duyuyoruz. Fakat 1970 yılında yolun
yapımı bir Sovyet işgalinde tankların Karadeniz'den İç Anadolu'ya geçişini
kolaylaştırır gerekçesiyle tekrar duruyor.
Ve yıl 2009... Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 29 Mart 2009
yerel seçimlerinde Ordu, Osmaniye ve Çanakkale mitinglerinde önemle
Karadeniz Akdeniz Bölünmüş Yol Projesi'nden bahsediyor. Seçim
atmosferi içinde Erdoğan'ın bahsettiği bu projenin heyecanı gerekli yankıyı
bulmuyor belki, ama projenin büyüklüğüne ve geçmişine bakıldığında 140 yıllık
bir rüyanın gerçekleşmesi yönünde büyük bir adımın atıldığı yönündeki işaretleri
görmemiz gerekiyor. Bu büyük rüyanın arkasında ise Adana vali yardımcılığından
Ordu vali yardımcılığına atanan Dr. M. Turan Çuhadar'ın imzası
var. Aslen K. Maraş ili Andırın ilçesinden olan Çuhadar, uzun yıllardan beri
Osmaniye'de yaşamış. Doğduğu il ile doyduğu il arasında ise sadece Sivas var.
Ordu'da göreve başladığında 137 yıldır gündemden düşmeyen dereyolu hayali,
Sivas'ta doğan ırmaklardan birisinin Akdeniz, diğerinin Karadeniz'e dökülüyor
olması ona ilham vermiş. Görev alanı olarak Karayolları'nın kendisine bağlanması
ve Ali Kaban'ın Ordu valisi olmasıyla bu büyük proje ivme kazanmış. M. Turan
Çuhadar tarafından çizilen güzergâh haritası öncelikle güzergâhta yer alan
ilçe-il belediye başkanlarına, valilere ve milletvekillerine bir mektupla
gönderilmiş. Ocak 2009 tarihinde Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'a Vali
Kaban'ın sunduğu proje dosyası tasvip görmüş. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Hilmi Güler'in geçen ay yaptığı toplantı neticesinde yolun hızlı ve ucuz bir
şekilde bitirilebilmesi için, projenin fikir babası ve müellifi olan Dr. M.
Turan Çuhadar'ın Karadeniz Akdeniz Bölünmüş Yol Yapım Koordinatörü olarak
atanması talimatıyla hız kazanmış.
Karadeniz Akdeniz Bölünmüş Yol Projesi'nin ilk kez kendisinin hazırladığı
proje ile gündeme geldiğini kaydeden Vali Yardımcısı Çuhadar, 140 yıllık rüya
denilen ve yapımı oldukça maliyet gerektiren Ordu-Mesudiye arasındaki kesimin
sırf dereyolu olarak projelendirildiğinden dolayı yapımının rantabl
görülmediğini, yolun sadece 2.000 nüfuslu Mesudiye ilçesini Ordu'ya bağlayacak
bir yol olarak görüldüğünü söylüyor. Ancak projeyi büyük düşünen Çuhadar,
"Çukurova'dan GAP bölgesine kadar olan bir alanı Karadeniz'e bağlayacak bir yol
olması durumunda toplam içinde dereyolunun maliyeti nispi olarak azalacaktır.
Hizmet ve hitap edeceği ülke, il, nüfus, vilayet gibi unsurlar çok olunca
dereyolu pek önemli bir durum olmuyor. Karadeniz Akdeniz Bölünmüş Yolu'nu uzun
bir şişe gibi düşünecek olursak, dereyolu bu şişenin ağzı mesabesindedir."
diyor. Bu yolun maliyetinin henüz çıkarılmadığını ancak yolla birlikte
mesafedeki kısalma dolayısıyla bu yoldan seyahat edecek her bir aracın işletme
giderlerinden % 40 civarında tasarruf edeceğini belirten Çuhadar, ilk etabı
ihale edilen yolun eğer Başbakan'ın miting konuşmaları emir telakki edilir de
hemen harekete geçilirse 3 yıl içinde bitirilmesinin mümkün olduğunu belirtiyor.
Bakanlar Kurulu toplantısında da gündeme gelen yolun tamamına ne zaman
başlanacağı merakla beklenirken, projenin hamisi M. Turan Çuhadar, yolun
faydalarını şöyle sıralıyor: "Bu yol, Karadeniz'i Akdeniz'e, Suriye'yi
Kafkasya'ya bağlayan bir yoldur. Yoldan 5 bölge ve 40 civarında il yararlanmakta
ve Ordu-Osmaniye arası 400 km'den fazla kısalmaktadır. Haliyle Sivas 2,5-3
saatte denize ulaşacaktır. Bu yol aynı zamanda Karadeniz sahil yolunu Akdeniz
otoyoluna, GAP Bölgesi'ni en kısa mesafeden Karadeniz'e bağlamakta olup karla
mücadelede de maliyetleri düşürecektir."
Abdülaziz döneminden başlayıp Ordu Vali Yardımcısı M. Turan Çuhadar'ın
projesine kadar uzanan bu yolun tamamlanması durumunda Karadeniz, Akdeniz'le
birleşmiş olacak.
Git gel, Ordu 6 saat
Ordu ile Osmaniye arası otobüsle 18 saat süren yolculuğu 6-7 saat gibi kısa
bir süreye indirecek Karadeniz Akdeniz Bölünmüş Yol Projesi'nin gerçekleşmesi
durumunda Ordu, Ulubey, Mesudiye, Koyulhisar, Doğanşar, Hafik, Sivas, Şarkışla,
Pınarbaşı, Göksun, Andırın, Kadirli güzergâhını takip eden bölünmüş yol,
Osmaniye üzerinden Tarsus-Adana-Gaziantep otoyolunun Hatay otoyolu kavşağına
bağlanmış olacak. Belirlenen bu güzergâha yapılacak harcamalar, eşdeğer diğer
yollarla kıyaslandığında belki de ülkenin en kısa zamanda geri dönüşümünü de
sağlayacak. En basit şekliyle Kafkasya'yı Arap dünyasına bağlayacak yol
ülkemizin de prestij yolu olacak.
|