Nükleer Atıklar Dağ Boyutunda

Avrupa’da nükleer atıkların durumuna ilişkin rapor yayımlandı. Alman siyasetçi Rebecca Harms öncülüğünde hazırlanan Dünya Nükleer Atık Raporu 2019’un odak noktası Avrupa oldu.

Avrupa'daki nükleer santral filosunun kullanım ömürleri boyunca yaklaşık 6,6 milyon metreküp nükleer atık üretecekleri tahmin edildiği belirtilen raporda, “Eğer bu atıklar tek bir yerde, bir futbol sahasında istiflenseydi; bu atık miktarı bu futbol sahasının üstünde 919 metreye kadar yükselirdi.” dedi.

BirGün’den Gökay Başcan’ın haberine göre; nükleer çağın başlangıcından 70 yıldan daha uzun bir süre geçmiş olmasına rağmen dünyada kullanılmış nükleer yakıtların saklandığı, kullanılır durumda derin jeolojik bir depoya sahip ülke yok. Önümüzdeki 10 yıllar boyunca da derin jeolojik depoların hazır olmayacağı belirtilen raporda, geçici kullanım depolarının riski artırdığı ve nükleer atıkların depolanmasına devam edilmesi halinde maliyetleri yükselteceği ve gelecek nesillere büyük bir yük bırakacağı ifade edildi.

Güvenilir depoyu inşa edebilen yok
Son depolama alanı olarak belirtilen jeolojik depoların güvenilir olduğu nükleer endüstrisi tarafından iddia edilse de bunu başarabilmiş bir ülke yok. Ülkeler nükleer atık depolama sorunuyla tanışalı daha 60 sene oldu. Bu yüzden jeolojik depolama alanlarının ömrünün uzun yıllar süreceğine ilişkin test etme şansı da bulunmuyor.

Geçici depolarda yer kalmadı
2018 itibariyle Avrupa’da (Rusya ve Slovakya hariç) 142 nükleer reaktör çalışır durumda. Nükleer atıkları saklama tesislerindeki doluluğa dikkat çekilen raporda şu ifadelere yer verildi: “Nükleer atığın devam eden üretimi, nükleer tesislerin söküm işlemleri giderek büyüyen zorlu bir iş ortaya koymaktadır. Çünkü kullanılmış nükleer yakıtların depolandığı Avrupa'daki saklama tesisleri yavaş yavaş kapasitelerini doldurmaktadır. Örneğin, Finlandiya'da kullanılmış yakıt saklama kapasitesinin yüzde 93'ü şimdiden kullanılmıştır. İsveç'in merkezi saklama tesisi CLAB'da doluluk oranı yüzde 80 seviyesindedir. Fakat bütün ülkeler saklama kapasitelerinin doluluk oranını bildirmemekte, bu nedenle tam bir değerlendirme yapmak mümkün olmamaktadır.”

Zirve Fransa’nın
Avrupa ülkeleri, uranyum madeni çıkarılması ve işlenmesi sırasında oluşanlar hariç birkaç milyon metreküp nükleer atık üretti. 2016 yılı sonu itibariyle Fransa, İngiltere ve Almanya Avrupa’nın en büyük nükleer atık üreticileri. Avrupa’da Rusya ve Slovakya hariç, çoğu Fransa’da olmak üzere 60 bin tonun üzerinde kullanılmış nükleer atık depolandığı belirtilen raporda şu ifadeler yer aldı: “Avrupa Birliği içindeki kullanılmış nükleer yakıtın yüzde 25’inden Fransa sorumludur. Onu yüzde 15 ile Almanya ve yüzde 14 ile Birleşik Krallık takip ediyor.”

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.