Türkiye’nin 2009 sonu itibarıyla nüfusu TÜİK tarafından
yayınlandı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sayesinde nüfus verileri
daha sağlıklı ve güvenilir hale geldi. Böylece önemli bir sorun da çözüldü.
Mutlak büyüklükle başlayalım. 2010 yılına 72.6 milyon kişi ile girilmiş. 10
yıl önceki tahminlerde 2010’lar için 80 milyon ve üstünden bahsediliyordu. Sonra
nüfus sayılarında şişme olduğu anlaşıldı. Düzeltince 70 milyonu ancak 2007’de
aşabildik.
2009’da nüfus 1 milyon 44 bin kişi artmış. Yıllık artış oranı yüzde 1.45
ediyor. Çoğumuzun aklında 1970’lerden kalan yüzde 3’ler yer yetmiş. O günler çok
geride kaldı. Özellikle son yirmi yılda nüfus artış hızı hissedilir şekilde
düştü.
Nüfus artışının yavaşlaması yaş piramidinde çok net görülüyor. 5 yaşından
küçükler (2005 ve sonrası doğanlar) grubunda 6.16 milyon kişi var. 5-29 yaşları
arasında 5 yıllık dilimlerde en küçüğü oluyor. Örneğin 25-29 yaş grubu 6.5
milyon kişiye ulaşıyor.
Buradan yıllık takriben 1.25 milyon doğum olduğunu anlıyoruz. Bu sayı da
düşüyor. Daha önce yazmıştım. İlkokula başlayan öğrenci sayısı artık artmıyor,
azalıyor. Kalıcı bir eğilimdir; giderek güçlenecektir.
Kentsel dönüşüm
Türkiye’nin yaşadığı büyük kentsel dönüşüm de sayılara yansıyor. Nüfusun
yüzde 75.5’i (54.8 milyon) il ve ilçe merkezlerinde yani kentlerde yaşıyor.
Belde ve köylerde yaşayanlar ise nüfusun yüzde 24.5’ini (17.8 milyon)
oluşturuyor.
İstanbul dünya çapında bir metropol oldu. Nüfusu 13 milyona varmış. Neredeyse
beş kişiden biri İstanbul’da yaşıyor (yüzde 17.8). En büyük on ilin nüfusu ise
35 milyona ulaşmış. Nüfusun takriben yarısına (yüzde 48.1) tekabül ediyor.
Yaşanan büyük dönüşümün toplumsal, siyasi ve ekonomik sonuçları fevkalade
önemlidir. Tümü 8 yıl zorunlu eğitim görmüş, büyük çoğunluğu liseye devam etmiş
yeni nesillerin dörtte üçü kentlidir.
İktisat politikaları bağlamında ilk akla gelen istihdam sorunu ve
işsizliktir. Önümüzdeki 10 yılda çalışabilir yaş grubunda hızlı artış
sürecektir. Tarım dışı ve ücretli istihdam artışı kritik politika hedefidir.
Önemini ne kadar vurgulasak azdır.
|