Norveç Enerjiyi Çöp Bidonunda Arıyor

Taşıyıcı bantlarda birbirinden ayrıştırılan çöplerin geri dönüşüme müsait olanları çıkartıldıktan sonra, kalan yığınlar yakılarak başkent Oslo'nun ısınma ve elektrik ihtiyacını karşılıyor. Enerjiye aktarılan çöp miktarı azımsanmayacak kadar çok; yılda 300 bin tona ulaşıyor. BBC Türkçe'nin haberine göre santralden sorumlu yetkili Pal Mikkelsen, ''Dört ton çöpün enerjisi bir ton akaryakıta eşit'' diyor; ''Bu, büyük bir potansiyel demek. Çöpün santrale taşınması için harcadığımız enerji ise çok cüzi bir miktar''.

Sıcak su ve elektrik

Bir ton akaryakıt, Oslo'da ortalama bir evin altı aylık ısınma ihtiyacını karşılayabiliyor.

Çöpü enerjiye dönüştürme süreci oldukça basit. Tonar tonar bir fırına bırakılan çöp, burada 850 dereceye varan sıcaklıkta yanıyor. Geride kalan kül tabakasından çıkan metal parçaları -örneğin konserve kutuları ya da yatak yayları- geri dönüşüme gönderiliyor. Yanan çöp, santraldeki su tanklarını kaynatıyor. Çıkan buharın çalıştırdığı türbinler elektrik üretirken; kaynar su, borularla Oslo'nun ev ve okullarına pompalanıyor. Klemetsrud santrali tam kapasitede çalıştırılınca Oslo'daki bütün okulların ve 56 bin evin ısınma ve elektrik ihtiyacını karşılayabiliyor.

Çevre dostu mu?

Fakat çöpten bu şekilde faydalanılması, çevrecilerden övgü topluyor sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Friends of the Earth (Dünyanın Dostları) adlı çevre örgütünün Norveç temsilcisi Lars Haltbrekken, Norveç'in yanısıra İsveç'te de giderek yaygınlaşan çöp santrallerine bağımlı olunmasından endişeli. Haltbrekken, ''Asıl amaç olabildiğince az miktarda çöp çıkarmak olmalı. Fakat bu santraller daha fazla çöp üretilmesi fikrini dayatıyor'' diyor.

Çöp santrallerini savunanlar aynı fikirde değil. Toprağa gömmektense, çöpü yakarak enerjiye dönüştürmenin daha akıllıca bir yol olduğunu söylüyorlar. Avrupa çapında çöpten enerji üreten bütün santrallerin yaktığı toplam çöp, toprağa gömülen miktarın sadece yüzde 5'ine denk geliyor.

Norveç, santralleri için diğer ülkelerden çöp getirtiyor. Üstelik, bundan da para kazanıyorlar. İngiltere'nin Leeds ve Bristol kentlerinin belediyeleri, çöpün ayrıştırılıp atık sahalarına gömülmesi için para ödemektense, bu parayı Norveç'e ödeyerek çöplerinden kurtuluyorlar.