NEXT-GEN, Enerji Verimliliği Liderlerinin Yetiştirilmesini Hedefliyor

Özyeğin Üniversitesi Enerji, Çevre ve Ekonomi Merkezi (EÇEM), “NEXT-GEN/Yeni Nesil Yakın Gelecek” projesiyle geçtiğimiz günlerde düzenlenen Türkiye İMSAD 2020 Geleceğe Yatırım Ödülleri’nde Sosyal Alan’da birincilik ödülünü kazandı. EÇEM Direktörü Prof. Dr. Pınar Mengüç, Enerji, Çevre ve Ekonomi Merkezi ve ödüllü “NEXT-GEN/Yeni Nesil Yakın Gelecek” projesiyle ilgili sorularımızı yanıtladı.

Türkiye İMSAD 2020 Geleceğe Yatırım Ödülleri’nde kazandığınız ödül dolayısıyla sizleri tebrik ediyoruz. Enerji, Çevre ve Ekonomi Merkezi ile ilgili kısaca bilgi verebilir misiniz?

Enerji, Çevre ve Ekonomi Merkezi (EÇEM) 2009 yılında Özyeğin Üniversitesi çatısı altında kurulmuş YÖK onaylı ilk araştırma merkezidir. Merkezin temel hedefi enerji, çevre ve ekonomi ile ilgili konuları bütüncül bir yaklaşımla ele almak ve iklim değişikliği gibi Dünya’nın karşılaştığı çok yönlü ve çok boyutlu çevresel problemlerin çözümüne yönelik çok disiplinli, disiplinler arası ve disiplinler ötesi çalışmalar gerçekleştirmek ve stratejiler geliştirmektir.

EÇEM’in tamamladığı Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı tarafından fonlanan NEED4B Projesi ile Özyeğin Üniversitesi SCOLA binası Türkiye’deki en enerji verimli akademik bina olarak tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Bu proje ile EÇEM, hem Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Verimlik Ödülleri arasında Kamu Kategorisinde birincilik, hem de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Istanbul Sanayi Odası’nın ortaklaşa düzenlediği Enerji Verimliliği yarışmasında birincilik ödülü kazandı. EÇEM’in aldığı ve tamamladığı bir diğer proje olan BRICKER Projesi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Binasını Türkiye’deki en enerji verimli hastane binası olarak tanınmasını sağlamayı amaçlamaktaydı. Bu proje kapsamında bir futbol sahası büyüklüğündeki güneş-toplayıcıları (solar concentrating power) sistemi, Türkiye’deki en büyük sistem olarak proje kapsamında kuruldu. EÇEM’in davranışsal enerji konusunda gerçekleştirdiği proje olan TRIBE projesi ile veriye dayalı çözümlerin insan-mekan etkileşimine uygulanması amaçlanmaktaydı. Bu projelerin ardından enerji verimliliği kavramlarının mesleki ve teknik eğitim düzeyinde içselleştirilmesini amaçlayan YENİ NESİL projesi ve enerji eğitimi kavramını Güneydoğu Anadolu’ya taşıma projesi olan NEXT-GEN projesi gelmektedir.

2020 Geleceğe Yatırım Ödülleri’nde Sosyal Alan’da birincilik ödülü alan “NEXT-GEN/Yeni Nesil Yakın Gelecek” projesi ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

NEXT-GEN Projesi, EÇEM’in daha önce tamamladığı yeni binalarda enerji verimliliğinin detaylı ve etkin çalışabileceğini göstermiş olan AB-FP7-NEED4B projesi ile komplike bir binada (hastane) aktif ve pasif sistemlerin uygulanarak enerji verimliliğinin nasıl etkin olarak sağlanabileceğini gösteren AB-FP7-BRICKER projesinin devamı olarak ortaya çıkmıştır. Bu projelerdeki enerji verimliliği kavramlarının mesleki ve teknik eğitim düzeyinde içselleştirilmesi ve anlatılması amacıyla tamamladığımız AB tarafından desteklenen YENİ-NESİL Projesi ile İstanbul Çekmeköy’de üç Meslek ve Teknik Lisesinde enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji modülleri hazırlanmıştı. NEXT-GEN projesi de bu çalışmaların ışığında ve daha kapsamlı olarak kurgulandı.

NEXT-GEN Projesi, 2019 yılı başında İslam Kalkınma Bankası (IsDB)’nın Transformers Fonu ile Türkiye’den desteklenmeye hak kazanmış tek üniversite projesi olarak EÇEM tarafından başlatıldı. Yerelde enerji verimliliği liderlerinin yetiştirilmesi vizyonu ile yolan çıkan bu proje kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü ve yerel yönetimlerle beraber çalışıldı. Projenin uygulama alanı olan Güneydoğu Anadolu’daki 10 ilden seçilen 10 pilot meslek ve teknik liselerinde yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği kavramlarına yönelik eğitim ve uygulama çalışmaları yapıldı.

EÇEM takımından Nil Kutlar, Yasemin Somuncu, Dilek Saygı, Gülçin Mezireli, Cem Keskin, Neslişah Doğan ve M. Pinar Mengüç projenin başarıyla yürütülmesine katkıda bulundular ve proje 2021 başında tamamlandı. Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Sosyal Ortaklar ve Projeler Daire Başkanı Sayın Şennur Çetin ve Sayın Şehnaz Çivici projeye destek oldular ve proje çalışmaları Milli Eğitim Bakanlığı ve Özyeğin Üniversitesi tarafından ortak bir protokolle yürütüldü.  Proje, Onur Enerji ile birlikte Güneydoğu’daki okullara taşındı. 10 okulda yapılan enerji etüdleri ve modüllerin yerleştirilmesi Onur Gündürü ve Ferit Deniz Güner tarafından gerçekleştirildi.

Proje, Güneydoğu Anadolu’daki 10 ilde, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak’ta, yerel yönetimlerin iştirakiyle şu pilot okullarda hayata geçirildi:
Adıyaman Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Batman Cumhuriyet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Diyarbakır Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Gaziantep Kanuni Sultan Süleyman Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Kahramanmaraş Şehit İdari Ataşe Galip Özmen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Kilis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Mardin Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Siirt Gazi İMKB Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Şanlıurfa Karaköprü Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Şırnak Cizre Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

Proje kapsamında, Hizmetiçi Eğitim kapsamına alınarak Enerji Verimliliği Modülü’nün öğretmenlere ve öğrencilere doğrudan aktarılması sağlanırken; öğretmenlere ve ilgili belediyelerin enerji temsilcilerine yönelik İstanbul’da ve Gaziantep’te yapılan Enerji Verimliliği Çalıştayları ve atölyeler ile uygulamalı ve teorik eğitimler gerçekleştirildi. Ayrıca, belediyeler için enerji verimliliğine yönelik temel ilkelerin anlatıldığı Binalarda Enerji Verimliliği Kılavuzu yayınlandı.

2020 başında EÇEM’in NEXT-GEN Projesi, ACEEU (Girişimci ve Toplum ile Bütünleşen Üniversiteler Akreditasyon Konseyi) tarafından başlatılan Asya-Pasifik Triple-E Ödülleri’nde Yılın Toplumsal Katılım Girişimi Kategorisi’nde 'Gelecek Nesil, Yakın Gelecek’ (‘Next Generation Near Future') sloganı ile "Onursal Mansiyon" ödülüne layık görüldü.

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma hedeflerinden Nitelikli Eğitim, Erişilebilir ve Temiz Enerji, İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar ve İklim Eylemi’ne katkıda bulunan Proje’nin belgeseli NEXT-GEN Projesi Belgeseli sekmesinden izlenebilir.

Defans Ajansından Aytül Çalışkan ve Özyeğin Üniversitesi’nden Cafer Çavdar projenin başarılı bir şekilde topluma kazandırılmasında bize yardımcı oldular.

Proje kapanmadan önce de, projenin Güneydoğu Anadolu’da göç sorununa nasıl dokunduğunu bilimsel olarak çalışabildik. Özyeğin Üniversitesi’nden Dr. Deniz Sert, Nil Kutlar ve Yasemin Somuncu, ‘A Debate on Vocational Training in Energy, Refugees and Livelihood’ isimli bir yazıyı Panoroma portalında yayınladılar.

Bu projeye ve de EÇEM’in diğer projeleriyle ilgili detaylara EÇEM’in web sitesinden ve EÇEM / Nano’dan Giga’ya Araştırmalar ve Uygulamalar kitabından da erişilebilir.

Son olarak Türkiye İMSAD 2020 Geleceğe Yatırım Ödülleri ve proje ile ilgili ne söylemek istersiniz?

NEXT-GEN (Next Generation) Projesi, Özyeğin Üniversitesi Enerji, Çevre ve Ekonomi Merkezi’nin (EÇEM) yürütmekte olduğu çalışmaların topluma doğrudan sağladığı katkıların görülebildiği en değerli çalışmalardan biri oldu. EÇEM, tüm projelerini ve çalışmalarını takım ruhu ile ileriye götürmeyi amaçlamakta. NEXT-GEN de bu çalışma tarzının sonucu olarak başlatıldı ve tamamlandı. EÇEM ekibi olarak proje kapsamındaki çalışmalarımızın 2020 İMSAD Geleceğe Yatırım Ödülleri Sosyal Alan kategorisinde birinci seçilmesi bizi bu nedenle de çok gururlandırdı.