Ne Kadar Ciro, O Kadar Kira!

Ekonomik krizle boğuşurken bir de yüzde 1520'lik kira zammı şokuyla sarsılan tersanecilere Meclis'ten müjdeli haber geldi. 'Tersanelerde ciroya göre kira uygulaması' yasa tasarısı Meclis İnceleme Komisyonu'ndan geçti ve bugün Meclis'in gündemine alınması bekleniyor. Dünya Gazetesi’nin haberine göre yasa tasarısının yürürlüğe girmesiyle tersaneciler, yıllık gelirlerinin binde biri kadar kira ödeyecek. Sektör temsilcileri, yeni uygulamanın kapanma noktasına gelen tersanecileri önemli oranda rahatlatacağı görüşünde.

Kira bedeline yüzde 1520'lik artış getirilmişti

Geçtiğimiz aylarda Tuzla'daki tersanelere getirilen yeni bir uygulama ile tersanecilerden m2 başına en az 40 TL kira alınması kararı çıkmıştı. Ortalama 40 bin dönüme sahip tersaneler için bu yıllık 1 milyon 600 binin üzerinde kira ödeyecekleri anlamına geliyor. Tuzla tersaneleri toplamda ise 1.6 milyon m2. Bu da tüm tersaneler için yıllık yaklaşık 60 milyon TL kira ödenmesi demek.  Devletin tahsis ettiği arazilerde Milli Emlak Kurulu'na kira bedeli ödeyen bir tersanenin geçtiğimiz yıl ödediği kira bedeli 111.844 TL iken, bu yıl için istenen kira ise 1.701.725 TL oldu. Bir diğer tersanenin geçtiğimiz yıl ödediği kira bedeli 53,236 TL iken, bu yıl istenen bedel 809,991 TL. Tebliğ edilen yeni kira bedelleri, bir yıllık süreçte ödenecek kirada yüzde 1520'lik artış yapıldığını ortaya koyuyor.

Mahkemenin tedbir kararı nefes aldırdı

Ocak ayında 9 tersanenin kira yenilemesi geldi. Bu miktarı ödemekte zorlanan tersaneciler mahkemeye başvurdu. Tersanecilere ilk müjdeli haber geçtiğimiz hafta ilki yapılan mahkemeden geldi. Mahkeme tersanecinin talebini haklı görerek tedbir kararı verdi. Buna göre mahkeme devam edecek ancak tersaneci bu süre içerisinde ödemesi gereken yaklaşık 1 milyon 600 bin tutarındaki kiranın yalnızca yüzde 10'unu ödeyecek.

60 milyon TL'yi verecek paramız yok

Kiralar konusundaki son uygulamanın krizle mücadele eden sektörü çok tehlikeli boyuta sürüklediğini dile getiren Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Başkanı Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kıran, "Tersanecilerimizin bir anda kira bedelleri çok uç noktalara çıkarıldı. Bu parayı şu anda hiçbir tersanemizin ödeyecek gücü yok. Sektörümüz kan ağlarken, iş geliştirmeye çalışırken bir de bu konuda darbe aldık. Parası olmayan sektörden 60 milyon TL nasıl alınır?" diye konuştu. GİSBİR olarak uzun süredir bu uygulamanın kaldırılması için uğraştıklarını belirten Kıran, "Mahkemenin aldığı tedbir kararını son derece yerinde buluyoruz. Kesin çözüm olmasa da kira yenileme dönemi gelen tersaneleri rahatlatacak" dedi.

Gelire göre kira alınması bizi rahatlatacak

Önceki gün düzenlenen GİSBİR Yüksek İştişare Kurulu toplantısında konuşan Başkan Murat Kıran, kiralar konusundaki çok yeni bir gelişmeyi de sektörle paylaştı. Kıran, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: "Kira miktarının gelire göre oranlanması konusunu Meclis'e soktuk. Sonuç olarak biz burada istihdam yaratan, döviz getiren ve ihracat yapan bir sektörüz. Sesimiz duyuldu ve kira sıkıntısına yeni bir formül bulundu. Yasanın yürürlüğe girmesi ile tersanecilerimiz genel ciro üzerinden binde bir oranında maliyeye yani Milli Emlak'a kira ödenecek. Salı günü tasarının komisyondan geçtiğini öğrendim. Perşembe (bugün) günü de tasarı halinde Meclis'e girecek. Böylelikle bir problemimiz daha atlatılmış olacak. Bu gelişme sektör için de çok hayırlı olacak."

Denizcilik krizi yeni başlıyor, farklı proje şart

Toplantıda sektörün yaşadığı diğer sıkıntılara da değinen Murat Kıran, denizcilik sektörü için krizin yeni başladığına dikkat çekti. 2008 yılına göre dünya ticaret hacminin yüzde 3 artmasına rağmen navlunların düşük kalmaya devam ettiğini vurgulayan Kıran, buradaki en büyük sıkıntının dünya gemi filosundaki arz-talep dengesizliği olduğunu dile getirdi. Sektör dışındakilerin de yatırım aracı olarak gemi almasının sektörü iyice zora sokacağını belirten Kıran, gemilerin hurdaya gitmesi gerektiğini ancak, borcu olan gemi için bunun o kadar da kolay olmayacağını ifade etti. Türkiye genelinde bulunan 71 tersanenin 20'sinde sadece bekçi bulunduğuna ve işlerinin durduğuna dikkat çeken Kıran, Türk gemi inşa sektörünün çıkışının niş pazarlara yönelmekte olduğunu ifade etti. Kıran, "Bırakın gemi inşa etmeyi. Biz artık rüzgar türbini alanına girmeliyiz. Farklı projelerin peşinden koşmamız şart" dedi. 2012 yılında enerji alanındaki offshore pazarında sadece yeni inşaya ayrılan miktarın için 160 milyar euro olduğunu aktaran Kıran, "Bizim aldığımız pay ise sıfır. Yüzde 2'sini bile alsaydık, ayağa kalkardık" dedi.

Gemi inşacı ‘ticari gemi’den vazgeçti

Öte yandan ticari gemi inşasında Uzukdoğu ile rekabet edemeyen yerli tersaneler, artık farklı projeler kovalıyor. Gemi inşacılar, yük gemilerini enerji gemisi ve karbondioksit tankerine dönüştürüyor, araştırma gemileri yapıyor,offshore platformları onarıyor.