Müteahhitlerin 2022 Hedefi: 30 Milyar Doları Aşmak

Türkiye’nin en rekabetçi hizmet alanlarından olan yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında Covid-19 salgınının etkilerinin azalmaya başladığı 2021 yılında Türk müteahhitler 29,3 milyar ABD Doları tutarında proje üstlendi. Salgın yılı 2020’de 15,2 milyar ABD Doları proje üstlenen sektör böylece yeni proje bedelini yaklaşık ikiye katlamış oldu. En çok proje üstlenilen ülke olan Rusya’da üstlenilen 11,2 milyar ABD Dolarlık büyüklükteki iş hacmi de dikkat çekerken, Irak 3,6 milyar ABD Dolarlık yeni proje bedeli ile en çok iş yapılan ülkeler listesinde ikinci sıraya yeniden yükseldi. Listede ayrıca son yıllarda dünyanın odağında yer alan bazı Sahra-altı Afrika ülkeleri de önemli ölçekte iş tutarı ile öne çıktı.

Sektörün 2021 yılı yurtdışı performansı ve 2022 yılı vizyonu ile hedefleri, Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) ev sahipliğinde ve Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla, TMB Başkanı M. Erdal Eren ile Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Başkan Yardımcısı İrfan Aker’in yer aldığı “2021 Yılı Yurtdışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Değerlendirme Toplantısı”nda ele alındı.

Toplantıda konuşan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türk inşaat sektörünün 2020 yılında üstlendiği 15,2 milyar ABD Dolarlık yıllık yeni proje tutarının 2021 yılında yaklaşık iki katına çıkarak 29,3 milyar ABD Doları’na ulaştığını açıkladı. Bakan Muş, böylece sektörün yurtdışına açıldığı 1972 yılından bugüne kadar 131 ülkede üstlendiği toplam 11.093 projenin büyüklüğünün 451,5 milyar ABD Dolara çıktığını kaydetti.

‘Türk Eximbank’ın etkinliğini artırmaya çalışıyoruz’
Bakan Muş, 2021 yılına ait bazı diğer proje bilgileriyle ile birlikte yıllık rakamın 30 milyar ABD Doları’nı aşmasını beklediklerini ifade ederek, şöyle devam etti: “En son, 2012 – 2013 yıllarında 31 milyar ABD Doları seviyeleriyle eriştiğimiz böyle bir rekora imza atmıştık. Devam eden kötü şartları da göz önünde bulundurarak, 2021 yılını da bir rekor yılı olarak ilan edebiliriz. Yakalanan bu yüksek seviyenin sektöre hayırlı olmasını, gelecek yıllarda bu seviyelerin çok daha üzerine çıkılmasını dilerim. Müteahhitlerimizin gerçekleştirdiği bu sıçramanın sektörümüzün gelişmişliğini göstermesi açısından çok önemli olduğunun altını özellikle çizmek isterim. Covid salgını gibi eşi görülmemiş bir şok karşısında bile karmaşık ve büyük ölçekli bir organizasyon gerektiren sektörün, yıkılmadan büyük bir esneklik ve dirençle, şartlar biraz normalleştiğinde aynı pozisyonuna geri dönebilmesi ve hatta önceki pozisyonun da ötesine geçebilmesi müteahhitlik sektörümüzün ne kadar geliştiğinin bir göstergedir.”

Müteahhitlik sektörünün yeni iş fırsatları yakalamasının önündeki en önemli engellerden birisinin finansman sıkıntılarının olduğunu anlatan Bakan Muş, bu doğrultuda, Türk Eximbank tarafından sağlanan kredi imkânlarının etkinliğini artırmaya çalıştıklarını belirtti. Bakan Muş, bunun yanında, finansman imkânları güçlü ülkelerin firmaları ile Türkiye firmalarının üçüncü ülkelerde işbirliği yapmalarını sağlamayı amaçladıklarını ve bu kapsamda ortak organizasyonlara yönelik çalışmaları yoğunlaştırdıklarına dikkat çekti.

Yurtdışında 100 bin Türk işçi hedefi
TMB Başkanı Eren, sektörde en öncelikli hedef olarak yurtdışı projelerde istihdam edilen Türk işgücü sayısının hâlihazırdaki 25-30 binler seviyesinden yeniden 100 bine çıkarmak olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: “Bir başka ifadeyle, ortaya koyduğumuz hedef; 10 milyar ABD Doları yatırımla sağlanabilecek istihdamın, ülkemiz kaynakları harcanmadan yaratılması ve Türkiye’ye her sene 3 milyar doların üzerinde dövizi istihdamdan kazandırmak demektir. Yurtdışında istihdamın artırılmasına yönelik bir istihdam paketi içerisinde bir araya getirdiğimiz mevzuat düzenlemelerine yönelik öneriler ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığımız öncülüğünde Adalet Bakanlığımız ve Hazine ve Maliye Bakanlığımız nezdinde çalışmalar yürütüyoruz. Sayın Bakanımızın da bilgisinde olan bu hususlarda hiçbir zaman esirgemedikleri desteklerini istirham ediyoruz.”

Eren ayrıca, bugün dünyada bir marka haline gelmiş “Türk Müteahhitliği”nin konumunu zaafa uğratmamak ve daha yüksek seviyelere taşımak amacıyla, yurtdışı faaliyetlerine yönelik bir “Akreditasyon Sistemi”nin gerekli olduğunu düşündüklerini ve bu sistemin, kamu-özel sektör işbirliğiyle belirlenecek mali, teknik ve performansa dayalı objektif kriterler çerçevesinde Ticaret Bakanlığı öncülüğünde hayata geçirilmesini arzu ettiklerini söyledi.

Müşavir, mühendis ve mimarlar, Avrupa ve Amerikalı şirketlerin önünde yer alıyor
Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği Başkanı İrfan Aker de Türk mühendislik, müşavirlik ve mimarlık firmaları olarak 2021 yılı sonu itibariyle 129 ülkede 2 bin 374 projenin planlamadan inşaat kontrolü ve işletmeye alma gibi çeşitli aşamalarında toplam 2,7 milyar ABD Doları tutarında hizmet sağladıklarını belirtti. Son yıllarda yurtdışında sözleşme bedeli 100- 150 milyon ABD Doları olan mühendislik ve müşavirlik işlerinde de yer almayı başarmanın mutluluğunu yaşadıklarını kaydeden Aker, şöyle devam etti: “Ülkemizdeki büyük ölçekli projelerden sağladığımız tecrübeler, iş bitirmeler ve referanslar, bizlerin yurtdışındaki ihalelerde, teknik yeterlilik yönünden çoğu zaman Avrupa ve Amerikan mühendislik/ müşavirlik firmalarının önünde yer almamızı sağlıyor. Bu bizlere, kalite- fiyat kombinasyonunun uygulandığı ihalelerde avantaj sağlamaktadır.”