|
illiyet'in mortgage hakkında kamuoyunu doğru bilgilendirmek için oluşturduğu Mortgage Danışma Kurulu'na gelen sorular, bu konuda vatandaşın kafasının ne kadar karışık olduğunu ortaya koydu. İlk telaffuz edilmeye başlandığı günlerde mortgage'ı 'kira öder gibi ev sahibi olma' formülü olarak tanıtan hükümet, sistemli bir kamuoyu bilinçlendirme çalışması da yapmadı. Mortgage'ın oldukça karmaşık, spekülasyona çok açık bir konu olması, verilen demeçlerin ve yapılan haberlerin iddialı başlıklarla ortaya konması, tam bir bilgi kirliliğine yol açtı. İşte Milliyet, Milliyet Emlak ve emlak.milliyet.com.tr'nin ortaklaşa oluşturduğu Mortgage Danışma Kurulu'na gelen sorular ve cevapları:
Mortgage'ta evlerin peşinatı ve aylık ödemeleri nasıl olacak? Evler kaç metrekare olacak?
Mortgage, ucuz evler yapılıp vatandaşa dağıtılmasını ya da satılmasını sağlayan bir sistem değil! Bu sistem, serbest piyasa koşullarında alınacak ev için ipoteği karşılığında kredi verilmesini ve bu ipoteklerin hisse senedi gibi değerli kâğıtlara dönüştürülerek alınıp satılmasını sağlayan bir yasal düzenleme. Yani mortgage, devletin ya da bir kurumun yapacağı konutlar için değil, belirli kriterlere uyan tüm konutlar için geçerli olacak. Alacağı konutun yüzde 25'lik peşinatını hemen ödeyip, belirlediği vade süresince (10 yıl, 15 yıl gibi) aylık taksit ödemelerini yapabileceğini ispatlayan herkes bu sistemden yararlanabilir. Evin metrekaresini veya niteliğini de alım gücünüz ve ihtiyaçlarınız belirleyecek.
Mortgage banka mıdır?
Mortgage, bugün uygulanan konut kredisi sistemini kendi kaynağını kendisi yaratır hale getirerek daha uzun vadelerde ve daha düşük faiz oranları ile kredi verilmesini sağlayan bir sistemdir. Sistem devreye girdiği zaman bankalar ve kanunla kurulmasına imkân tanınan mortgage kuruluşları bugün olduğu gibi kredi verecekler.
Ev sahibi olanlar da mortgage'tan yararlanabilecekler mi?
Evet, ev sahibi olanlar da mortgage kredisi kullanabilir. Üstelik birkaç kez mortgage kredisi kullanmanın önünde bir engel yok.
Mortgage'ta faiz yok mu, peşinat var mı, bu sistemle nasıl ev sahibi nasıl olunacak?
Mortgage kredilerinde dönemin piyasa şartlarının belirlediği oranlarda faiz uygulaması yapılacak. Evin bedelinin en az yüzde 25'ini peşin ödemek şart. Temel olarak bu gün konut kredi sistemiyle nasıl ev sahibi olunuyorsa mortgage'la da öyle ev sahibi olunacak.
Bu sistemden yatırımcıların değil de gerçekten ihtiyaç sahiplerinin yararlanmasını sağlayacak koşullar olacak mı ?
Mortgage sisteminin orta ve alt gelir gruplarını kapsaması hem bizim, hem vatandaşın, hem konut üreticisinin, hem hükümetin yani herkesin temennisi. Bu da kredi faizlerinin düşmesi ile olabilecek. Kredi faizlerinin düşmesi ise ikincil piyasaların iyi işlemesi ve ülkede ekonomik istikrarın olması gibi etkenlere bağlı. Sistemin 10 ile 20 yıl içinde kademeli olarak orta ve alt gelir gruplarını da içine alması bekleniyor. Sisteme ne kadar çok kişi dahil olursa, gerçek ihtiyaç sahibinin mortgage kullanması o kadar kolaylaşacak.
Mortgage'a yazlık konutlar ile müstakil konutlar da dahil olacak mı?
Mortgage tamamlanmış ve yapımı devam eden tüm konutları kapsayacak. Daire, villa, yazlık gibi tüm konutlar bu kapsamda olacak.
Mortgage kullandırılacak konutlar için önkoşul tapu ve iskân. Ancak Türkiye'de birçok mülkün iskânı ve hatta tapusu yok. Bu yasadan önce bir af çıkacak mı?
Mortgage bir imar affını öngörmüyor. Hatta mortgage'ın uzun vadede göstermesi beklenen etkilerinden biri de niteliksiz ve kanun dışı konutları alınıp satılamaz hale getirmesi ve böylece kentlerin dönüşümüne yardımcı olmasıdır. Bu yüzden böyle bir af beklemeyin.
Ben 10 yıl vadeli ev almak istiyorum. 5 yıl sonra devalüasyon olursa beni etkiler mi?
5 yıl sonra bir devalüasyon olursa hepimizin hayatının çok etkileneceği kesin. Mortgage'ta hem değişken hem de sabit faiz uygulaması seçeneği olacak. Eğer bir devalüasyon endişesi duyuyorsanız sabit faiz oranları ile kredi alabilirsiniz. Bu durumda faiz oranları zaman içinde yükselse de düşse de siz baştan belirlenen sabit taksit miktarını aynı şekilde ödemeye devam edersiniz.
|
