Marmaray'dan Çıkan "Tarih" Ne Olacak?

Taraf Gazetesi'nden Billur Özgül'ün haberine göre, Açılışı 29 Ekim’de yapılacak olan Marmaray Projesi kapsamında ortaya çıkarılan tarihi kalıntılar sergileneceği günü bekliyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izniyle, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü başkanlığında 2004 yılında Marmaray projesi kapsamında kazılar başlamıştı. Üsküdar, Sirkeci ve Yenikapı’daki istasyonların inşasıyla birlikte, üç ayrı bölgede sürdürülen bu kazılar tamamlanma aşamasına geldi. Proje alanında arazi çalışmaları bitirilirken buradaki atölye çalışmaları devam ediyor. İstanbul Metrosu Projesi Yenikapı Metro İnşaatı kapsamındaki kazının bir bölümü tamamlandı, diğer alanlarda ise kazılar sürüyor. Bugün gelinen aşamada, 32 bin 350 eser elde edildi. Taraf’ın edindiği bilgiye göre antik limandan çıkan gemi kalıntıları Yenikapı İstasyonu’nda yapılacak müzede fanusta sergilenecek.

32 bin 350 adet müzelik eser bulundu

Antik çağın en büyük limanı ve Neolitik dönemden kalma yerleşim yeri Marmaray kazılarında gün yüzüne çıktı. Marmaray kazısında 17 bin 650, metro kazısında ise 14 bin 700 esere ulaştı. 32 bin 350 müzelik eser açığa çıktı. Devam eden kazılarla bu sayının artacağı düşünülüyor. 60 bin metrekarelik alana yayılan ve yaklaşık 10 yıldır yürütülen kazılarda, dünyanın en büyük gemi filosu gün yüzüne çıkarıldı. 37 gemi batığına, yüzlerce insan iskeletine ve 22 bin hayvan kemiğine ulaşıldı. Marmaray projesi kapsamında yapılan kazılarla 8500 yıl öncesine ait insan yaşamının ipuçlarına erişildi. Böylelikle İstanbul’un yerleşik yaşama geçiş tarihi bir kere daha tespit edildi.

Müzenin durumu belirsiz

Marmaray kazılarını bugüne kadar dünyanın dört bir yanından arkeologlar ziyaret etti. Geçtiğimiz Haziran ayında UNESCO’ya bağlı ICOM’un düzenlediği sempozyum için Türkiye’ye gelen 29 ülkeden 130 bilim insanı, Marmaray kazılarında Yenikapı’dan çıkan 36 gemiyi inceledi. Kazıların sonuçlarını yabancı bilim insanları ve dünya basını da merakla bekliyor. Taraf’ın edindiği bilgiye göre antik limandan çıkan gemi kalıntıları Yenikapı İstasyonu’nda yapılacak müzede fanusta sergilenecek. Çıkarılan eserlerin sergileneceği Yenikapı’ya yapılacak Arkeopark adındaki müzenin, Şehir Müzesi’ne mi yoksa Arkeoloji Müzesi’ne mi ait olacağı ise belirsiz. Ayrıca bu müzenin dışında kalan eserlerin ne şekilde korunacağı, hangi müzelerde sergileneceği de belirsizliğini koruyor.

En büyük liman gün yüzüne çıktı

Marmaray kapsamında yapılan Yenikapı kazılarında, 1 metre ile 6.30 metre arasında, antik dünyanın bilinen en büyük limanı ortaya çıkarıldı. Theodosius Limanı, Marmara Denizi kıyısına Roma İmparatoru I. Theodosius tarafından 379-395 yılları arasında Lykos şimdi ki adıyla Bayrampaşa Deresi’nin ağzına yaptırılmıştı. O yıllarda, uluslararası ticaret merkezi olarak kullanılan Theodosius Limanı, Likos deresinden gelen alüvyonlar yüzünden zamanla kullanılmaz hale geldi. Ayrıca Yenikapı Metro alanında sürdürülen kazılarda liman dolgusu üzerinde açığa çıkan ve MS 12-13. yüzyıllardan kalma olduğu düşünülen kilise kalıntısı da yine koruma altına alınarak Arkeopark projesine dâhil edildi.