Maden Mühendisi İşsiz, Diploması Kiralık

Amasra'da 41 madencinin hayatını kaybettiği grizu patlaması için yapılan “kader” tartışmalarının cevabı, Cumhurbaşkanlığı Üni-Veri Araştırma Raporu'nda ortaya çıktı. Rapora göre; maden mühendislerinin yüzde 80'i kamuda iş bulamıyor. Maden mühendisliği mezunları diplomalarını 5 bin 500 lira asgari ücretle kiraya verip zincir marketlerde çalışıyor.

Sözcü’den Sultan Uçar’ın haberine göre; diplomasını kiralayan Maden Mühendisi E.B., durumu şöyle anlatıyor: “Maden ocağında üretim için yasaya göre maden mühendisi çalıştırmak zorunlu. Maden mühendisinin görevi, ürün çıkarılırken işçilerin can güvenliğini sağlamak için kontroller yapmaktır. Yasaya göre mühendis, tehlikeli bir durumda üretimi anında durdurabilir. Yazılı olarak durdurabilir ama fiziken durduramaz. Çünkü, maaşı patrondan alıyor. İşçilerin can güvenliği riski olsa da, üretimi durduran mühendis işten atılıyor. Ölüm riskine rağmen gözünü kulağını kapatıp, herkes susuyor. Maden mühendisleri için diplomalarını asgari ücretle kiralamak çok yaygın ve sıradanlaştı.”

“Ekonomik nedenlerle, ben de diplomamı asgari ücrete kiraya verdim. Maden ocağını hiç görmedim. Ocağın bulunduğu Afyon'a hiç gitmedim. Diplomam üretim için kullanıldı. İstanbul'da bir markette çalışıyordum. Maden mühendisleri, üretimde çok gereksiz, kağıt üstü ve kanuni bir zorunluluk gibi görülüyor. Çoğu maden mühendisi, maden ocaklarında, kantar gibi angarya işte çalıştırılıyor. Maden Mühendisleri Odası belirli bir asgari ücret belirlese de, uyulmuyor. 2018'de SGK, maden mühendisleri için belirlenen asgari ücretin altında maaş verilmemesi uygulamasını çalışan aleyhine tek taraflı feshetti. İşverenler, işçi asgari ücretine bile maden mühendisi çalıştırıyor. Mühendis madene hiç gitmiyor ama diploması madene gidip, kağıt üstünde çalışıyor.”

“Müfettişleri görmedim”
“Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ve Maden Kanunu'na göre, bir işletme 2 vardiya ise 2 ve 3 vardiya ise en az 3 maden mühendisi çalıştırmak zorunda. 2-3 vardiya var ama tek mühendis çalıştırılıyor. Mühendis, her şeyin tek sorumlusu. Daimi nezaretçi olduğu için madenin güvenliği için madende sürekli bulunması gerekir. Şu anda 3 vardiya olan bir maden şirketinde tek mühendisim. 24 saat madenden çıkmamam gerekir. Daha çok yeni denetim geçirdik. Madeni denetleyen müfettişleri hiç görmedim. Denetlemeler kağıt üstünde yapılıyor. Denetim önceden haber verildiği için eksiklikler zaten gideriliyor.”

Mühendisler asgari ücretle çalışıyor
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Üni-Veri Araştırma Raporu, maden mühendisliği mezunlarının, ‘iş bulma süresi, nitelik uyuşmazlığı, kamuda istihdam, sektör dağılımı, firma büyüklüğü, başlangıç ücreti' gibi 6 ayrı kriterde durumunu gözler önüne serdi. İşte o rapor:

■ Maden Mühendisliği mezunlarının yüzde 48'i ancak 4 bin 250 lira ile 5 bin 999 lira arası maaşla iş bulabiliyor.

■ Yüzde 23'ü 6 bin ile 8 bin lira, yüzde 12'si 8 bin ile 10 bin lira ve yüzde 17'si 10 bin TL'nin üzerinde maaş alıyor.

■ İşsizlik nedeniyle yüzde 29.2'si yani her 3 mezundan 1'i alanı dışında düşük nitelikli işlerde çalışıyor. Yüzde 70.2'si alanında iş bulsa da, asgari ücretle çalışıyor.

■ Maden Mühendisliği mezunlarının kamuda işe yerleşme oranı yüzde 20'lerde kalırken, yüzde 80'i devlette iş bulamıyor.

■ Mezunların yüzde 9.5'i mezun olmadan önce iş bulurken, yüzde 47.6'sı ilk 6 ayda düşük nitelikli iş bulabiliyor.

■ Mezunların yüzde 17.2'si 6-12 ay içinde ve yüzde 25.7'si (her 4 mezundan 1'i) ise 12 ay ve sonrası işsiz kalıyor.

Akademik kadrolar dağıtıldı!
2022 YKS yerleştirmeleriyle ilgili Maden Mühendisleri Odası'nın raporunda ise şu ifadeler yer alıyor:

“Yeraltı kaynakları potansiyellerinin değerlendirilmesi için önemli olan Maden Mühendisliği bölümleri kapatılmış, akademik kadroları dağıtılmış veya lisans düzeyinde öğrenci almamış. Bulundukları bölge ve kentin yeraltı kaynakları potansiyeli ve maden mühendisi ihtiyacı dikkate alınarak, üniversitelerin akademik kadro ve altyapı eksiklikleri giderilmeli.”

“Maden mühendisliği, temel bir mühendislik disiplini olup, giren öğrencilerin fizik, matematik, geometri ve kimya gibi sayısal alanda iyi bir donanıma sahip olmaları gerekir. Öğrenciler, YKS'de sözelden gelen başarı puanları ile maden mühendisliğine giriyor. Mühendis adayları, gerekli teknik eğitimi alamayıp, yetersiz teknik elemanlar yetiştiriliyor.”

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.