|
Zeytinlik alanlardaki maden faaliyetlerini ilişkin düzenleme içeren hüküm,
verilen önergelerle tasarı metninden çıkarıldı. Yasaya göre, madencilik
faaliyetlerinin yapılması ve ruhsatlandırma işlemlerinin yürütülmesi, gerekli
görülen durumlarda, ilgili kuruluşların da görüşleri alınarak ve ruhsat verilmiş
alanlarda kazanılmış haklar korunarak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
tarafından kısıtlanabilecek. Kısıtlama gerekçesi ortadan kalkan alanlar, ihale
yoluyla aramalara açılabilecek.
Devlet ormanları içinde yapılacak maden arama ve işletme faaliyetleriyle, bu
faaliyetler için zorunlu ve ruhsat süresine bağlı olarak yapılan geçici
tesislere, Orman Kanunu hükümleri uygulanacak.
Yaban hayatını koruma ve geliştirme sahalarında maden arama ve işletme
faaliyetleriyle, bu faaliyetler için gerekli geçici tesislere çevresel etki
değerlendirme raporunda belirlenen esaslar dahilinde izin verilecek.
İçme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren
1000-2000 metre mesafe genişliğindeki şeritte, galeri usulü patlama yapılmaması
ve alıcı ortama arıtma yapılmadan doğrudan su deşarj edilmemesi şartıyla
madencilik faaliyetlerine izin verilebilecek. 2000 metreden sonraki koruma alanı
içinde, çevresel etki değerlendirme raporuna göre uygun bulunan maden istihracı
ve her türlü tesis yapılabilecek.
Maden üretim faaliyetleriyle, bu faaliyetlere dayalı ruhsat sahasındaki
tesisler için iş yeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından
verilecek. İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri ise ilgili yerel
merciden izin alınarak yapılabilecek.
Madencilik faaliyetleriyle ilgili, mühendislerce hazırlanan projelerin il
özel idaresine verilmesi zorunlu olacak. Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda
bulunan teknik elemanlar uyarılacak.
Yanıltıcı beyanların 3 yıl içinde tekrarlanması halinde teknik elemanların
beyanları 1 yıl süreyle geçersiz sayılacak.
Ruhsatsız işlemler
Sevk fişi olmadan maden sevkıyatı tespit edildiğinde madene el konulacak,
madenin ocak başı satış bedelinin 5 katı tutarında idari para cezası
uygulanacak.
Ruhsat olmadan ya da başkasına ait ruhsat alanı içerisinde üretim
yapıldığının tespiti halinde faaliyetler durdurularak, üretilen madene el
konulacak. Bu eylemi gerçekleştirenler hakkında, üretilmiş olan ve el konulma
imkanı ortadan kalkmış olan madenlerin ocak başı fiyatının 2 katı tutarında para
cezası verilecek. El konulan madenler mülki idare amirliklerince satılacak,
bedeli il özel idare hesabına aktarılacak.
Ham madde üretim izni olmadan üretim yapıldığının ve ham maddenin kamuya ait
projelerde kullanıldığının tespit edilmesi halinde faaliyetler durdurulacak.
Ruhsat alımında değişiklik
Madencilik faaliyetleri ile ilgili ruhsat verilmesi için harç ve teminat
yatırılması zorunlu olacak. Ruhsat alımı, ruhsat aşamasına ve ruhsat süresine
bağlı olarak hektar başına yıllık, yıllık ruhsat harcının yüzde 1'i olarak
belirlenecek. Bu oranı yüzde 50 oranında artırma ve eksiltmeye Bakanlar Kurulu
yetkili olacak. Teminat miktarı 10 bin liradan az olmayacak. Bu miktar, her yıl
yeniden değerlendirme oranı nispetinde artırılacak. Arama dönemi üretim izni ve
üretim için işletme izni talep edildiğinde, çevre ile uyum teminatı alınacak.
Faaliyetlerden sonra, sahanın çevre ile uyumlu hale getirilmesinin ardından bu
teminat iade edilecek.
Devlet hakkı
Maden üretiminde devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki
fiyatından alınacak. Üretilen madenin ham madde olarak kullanılması veya
satılması halinde, aynı pazar ortamında madenin işletmelerdeki tüvenan olarak
ocak başı satışında uygulanan fiyat, ocak başı satış fiyatı olacak. Bu fiyat,
emsallerinden az olamayacak. Maden üretiminden alınacak devlet hakkı, yüzde 1
ile 4 arasında değişiyor.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak madencilik
faaliyetlerinden devlet hakkı yüzde 30 fazlasıyla alınacak. Devlet hakkı,
işletme ruhsatı harç miktarından az olmayacak.
Yeraltı işletme yöntemi ile üretim yapılması durumunda ödenmesi gereken
devlet hakkının yüzde 50'si alınmayacak.
Ruhsat sahibince devlet hakkının yüzde 25'i ruhsatın bulunduğu il özel
idaresine, yüzde 25'i Köylere Hizmet Götürme Birlikleri hesabına, kalan yüzde
50'si de Hazine hesabına yatırılacak.
Ruhsat düzenlemesi
Maden arama ruhsatının düzenlenmesinden sonraki ilk bir yıl ön arama dönemi
olacak. Ön arama dönemi sonuna kadar, maden arama projesinde yer alan
faaliyetlerin tamamlandığını belirten raporun hazırlanması zorunlu olacak. Söz
konusu raporun ardından genel arama dönemi başlamasına hak sağlanacak. Bu dönem
sonunda da faaliyetlere ilişkin rapor hazırlanacak. Aksi halde ruhsat iptal
edilecek.
Arama dönemleri ile ilgili proje, arama faaliyet raporları ve diğer belgeler,
yapılan çalışmaların niteliği dikkate alınarak jeoloji, jeofizik, maden
mühendislerince hazırlanacak.
Maden arama projelerindeki eksikler, yapılan bildirimden itibaren 3 ay içinde
tamamlanabilecek. Eksiklerini verilen sürede gidermeyenlerin teminatları iki
katına çıkarılacak ve süre 3 ay daha uzatılacak. Bu süre sonunda da eksiklerini
tamamlamayanların talepleri kabul edilmeyecek.
İşletme projesine aykırı faaliyette bulunulması ve faaliyetlerin can ve mal
güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluşturulduğunun tespit edilmesi
durumunda maden üretimine yönelik faaliyetler durdurulacak.
Herhangi bir sebeple hükümden düşmüş, terk edilmiş veya taksir edilmiş
alanlar ihale yolu ile aramalara açılacak. İlan süresi içinde müracaat olmaması
halinde alan başka bir işleme gerek kalmadan aramalara açık hale gelecek. Ancak
işletme ruhsat safhasında hukuku sona eren sahalar ile MTA Genel Müdürlüğü
tarafından görünür rezervi mühürlenerek Genel Müdürlüğe devredilen sahalara bu
hüküm uygulanmayacak.
İş güvenliği
Maden işletme faaliyetleri, maden mühendisi nezaretinde yapılacak. Yeraltı
üretim yöntemi ile çalışan işletmeler ile en az 15 işçi çalıştıran açık
işletmeler asgari bir maden mühendisini daimi olarak istihdam etmek zorunda
olacak.
Daimi istihdam edilen maden mühendisi, kanun ve yönetmeliklerle belirlenen
şartları taşıması kaydıyla, iş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik
elemanların üstlendiği görev ve sorumluluğu da yerine getirecek.
Maden üretiminde, çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli güvenlik ve
çevresel önlemler alınmaması durumunda, söz konusu tedbir alınana kadar,
sorumluluk ruhsat sahibinin olması şartıyla, durum valiliklere bildirilecek. Bu
aşamada, çevre uyum planı ile ilgili gerekli tedbirler orman idaresi ya da il
özel idaresi tarafından yerine getirilecek. Yapılan masraflar, ruhsat ve çevre
ile uyum teminatından karşılanacak.
Bakanlıkça, ruhsat müracaatlarına kapatılan alanlar ile havza ve kuşak
madenciliğini geliştirmek ve jeolojik yapıyı aydınlatmak için herhangi bir
nedenle hükümden düşmüş, terk edilmiş veya taksir edilmiş alanlarda, Maden
Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğüne, arama faaliyeti için ruhsat
verilebilecek.
Devlet ormanlarında maden araması
Tasarıya göre, devlet ormanlarında maden aranması ve işletilmesi ile
madencilik faaliyeti için zorunlu olan su, haberleşme, yol ve altyapı
tesislerinin yapımına, bedeli karşılığında Çevre ve Orman Bakanlığınca izin
verilebilecek.
Devlet ormanları sınırları içindeki tohum meşcereleri, gen koruma alanları,
muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, nadir ekosistemlerin bulunduğu
alanlarda yapılacak maden faaliyetlerine ilişkin ruhsatın verilmesi, Çevre ve
Orman Bakanlığının yetkisinde olacak.
Ruhsat sahipleri de sorumlu olacak
Maden ruhsat sahiplerinin ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında
üçüncü kişilere yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda
yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
idari, mali ve hukuki sorumluluklar, rödövansçıya ait olacak. Bu durum, ruhsat
sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmayacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına merkez teşkilatında kullanılmak üzere
130 kadro ihdas edilecek.
Tasarının yasalaşmasının ardından oturumu yöneten Başkanvekili Nevzat Pakdil,
bugün saat 13.00'te toplanmak üzere birleşimi kapattı.
|
