|
Libya'da iş yapan Türk müteahhitlerin durumu, Dış Ticaret
Müsteşarlığı'nda düzenlenen toplantıda ele alındı. Toplantının
açılışında konuşan Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, çalışmalarının
ana temelini Libya'da faaliyette bulunan müteahhitlik firmalarının maddi zarar
ziyanlarının netleştirilmesinin oluşturulduğunu belirtti. Bunun belirlenmesi
için durum tespit formlarının çatı kuruluşlar aracılığıyla firmalara
gönderildiğini ifade eden Çağlayan, şöyle konuştu:
''31 Mart 2011 saat 18.00 itibarıyla 108 firmamız bildirimde bulundu.
Yapılan bildirimlere göre 17,5 milyar dolar tutarında 303 adet projeyle ilgili
olarak geri dönüş yapılmıştır. Bu firmalarımızın Libya'daki işveren kuruluşlara
verdikleri kesin teminat mektuplarının toplamı 307 milyon dolardır. Avans
teminat mektupları tutarı 1,2 milyar dolardır. Yine firmalarımızın beyanlarına
göre henüz tahsil edilemeyen hak edişlerin toplam tutarı 1,4 milyar dolardır.
Ayrıca firmalarımızın çeşitli Libya bankalarında toplam 96,6 milyon dolar
nakitleri bulunmaktadır. Firmalarımızın beyan ettikleri makine ekipmanları
toplam değeri 893,9 milyon dolardı. Libya'daki fiili durum nedeniyle yerinde
tespit yapma imkanı bulunmaması nedeniyle gerek makine ekipman gerek
şantiyelerdeki zarar ziyan konusundaki verilen rakamlar ise büyük bir çoğunlukta
şu an için tahmine dayanmaktadır. Bu konuda bir rakam belirtmenin şu an için çok
doğru olmadığını ifade etmek istiyorum. Ancak firmalarımızın bize aktardığı
tahmini rakamlar tarafımızdan kayda alınmıştır.''
Çağlayan, Libya'da
faaliyette bulunan firmaların kullandıkları kredilerin geri ödemesinde
karşılaşabilecekleri sıkıntıların aşılması amacıyla bankalarca kullandırılan
kredilerin yeniden yapılandırılmasına ve yeni sözleşme koşullarına bağlanmasına
ilişkin olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yürütülen
çalışmaların da son aşamaya geldiğini kaydetti. Bakan Çağlayan, Libya'ya
ihracatın mart ayında yüzde 87, ilk çeyrekte ise yüzde 42 daraldığını vurguladı.
Foto: Dilek Mermer (AA)
Bakanı Çağlayan,
Libya İzleme Masasına telefon ve elektronik posta ile 31 Mart 2011 tarihi
itibariyle toplam 1017 başvurunun yapıldığını, bunun 818 adedinin güvenlik ve
tahliye, 199 adedinin ise ticari ve ekonomik konularla ilgili olduğunu bildirdi.
Oluşturdukları çalışma gruplarıyla Libya İzleme Masasına gelen münferit firma
sorunlarının çözümüne yönelik çeşitli kararlar alınıp uygulamaya konulduğunu
belirten Çağlayan, müteahhitlik firmaların zararlarının Libya tarafından tazmini
bakımından da Türkiye ile Libya arasında imzalanmış olan Yatırımların Karşılıklı
Teşviki ve Korunması anlaşmasının bir an önce yürürlüğe girmesi için çalışmaları
sürdürdüklerini kaydetti.
Yapılan çalışmalardan
birisinin de Libya'daki olaylar nedeniyle zarara uğrayan firmalara uygulanacak
vergilendirmenin 'mücbir sebep' kapsamına alınması ve mücbir sebep hali ortadan
kalkıncaya kadar vergi yasaları açısından söz konusu firmalar için sürelerin
durdurulması olduğunu belirten Çağlayan, Maliye Bakanlığının bunu zamanında
gerçekleştirdiğini söyledi. Libya'da iş yapan firmaların çalışanlarının, 506
sayılı Kanun çerçevesinde, SSK prim ödemelerinin 3 ay süre ile ve faizsiz olarak
ötelendiğini ifade eden Çağlayan, Vergi Usul Kanunun ilgili hükümlerinden
yararlandırılacak olan firmaların tüm çalışanlarının SSK prim ödemelerinin
dondurulması konusunda da çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
Eximbank tarafından uygulanan 'Yurtdışı
Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredi Programı'nın son gelişmeler çerçevesinde
Libya krizinden etkilenen müteahhit firmaların sorunlarına çözüm olamayacağını,
konunun farklı bir programda değerlendirilmesine yönelik çalışmaların devam
ettiğini ifade eden Çağlayan, Eximbank'ın müteahhit firmalarımızın finansman
sorununu kısa vadede çözmeye yönelik tedbirleri en kısa sürede alacağına
inancının tam olduğunu belirtti.
Eximbank köprü kredilerde vadeyi 2 yıla kadar uzatma kararı
aldı
Eximbank'ın iki gün önce köprü
kredilerde vadeyi 2 yıla kadar uzatma kararı aldığını belirten Çağlayan, diğer
taraftan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 8 bin 92 işçiye şirketlerin
talep etmesi durumunda kısa çalışma ödeneği kapsamında ödeme yapma kararı
aldığını söyledi. Bakan Çağlayan, işçilerin prim ödeme durumlarına göre
kendilerine 3 ay süreyle aylık 475 lirayla 1186 lira arasında ödeme
yapılacağını, yine şirketlerin talep etmesi durumunda bu işçilere Türkiye'de
bulundukları süre içinde mesleki eğitim desteğinin verilebileceğini bildirdi.
Çağlayan, işçilerin geri dönüşünün uzayacak olması halinde kısa çalışma ödeneği
uygulamasının uzatılmasının da yeniden gündeme gelebileceğini söyledi.
Dışişleri Bakanlığının, Türk müteahhitlik
firmalarının Libya'daki alacakları ve uğradıkları zararların tazmini konusunun
öncelikle mevcut yasal zemin çerçevesinde, Libya'da kurulacak yeni yönetimle ele
alınmasının, bu süreçte sorunla karşılaşılması durumunda alacak ve tazmin
taleplerinin BM sistemi dahil uluslararası düzeyde takibi yoluna gidilmesinin
daha uygun olacağını açıkladığını anımsatan Çağlayan, ayrıca müteahhitlerin
Libyalı işveren makamlardan Libya'ya gelerek işlerine devam etmeleri yönünde
yazılı bildirimler aldıklarını anlattı.
Libya'da firmaların faaliyetlerini sürdürmelerini mümkün kılacak güvenlik
ortamının mevcut olmaması nedeniyle, bu bildirimlerin firmalar için ileride hak
düşürücü bir unsur teşkil etmemesi ve Libya?daki koşullar düzelir düzelmez
firmaların faaliyete geçmeye hazır oldukları hususlarının, 24 Mart 2011
tarihinde, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Libya makamlarına iletildiğini ifade
eden Çağlayan, ''Buna ilaveten, Libya?da faaliyette bulunan müteahhitlik
firmalarımızın Libya?daki bankalarda bulunan nakitlerinin, Libyalı işveren
kuruluşlarından alacakları olan hak edişlerin ve bu kuruluşlara verilen kesin ve
avans teminat mektuplarının güvence altına alınması amacıyla ilgili Libya
makamları nezdinde girişimde bulunulmasını talep eden yazımız da Dışişleri
Bakanlığına 1 Nisan 2011 tarihi itibariyle gönderilmiştir'' dedi.
Bugün gerçekleştirecekleri üst
düzey toplantıda, Libya olayları nedeniyle müteahhitlik sektörünün ve oradan
dönen işçilerin sorunlarının çözümüne yönelik konuları tartışacaklarını ifade
eden Çağlayan, alacakları kararların eşgüdüm içinde olmasının büyük önem
taşıdığını söyledi. Libya'da yaşanan olayların sadece müteahhitlik sektörünü
değil, Libya'ya olan ihracatı da olumsuz etkilediğini belirten Çağlayan, mevcut
şartların düzelmesi halinde ticaretin yeniden artacağını kaydetti.
Çağlayan, bir taraftan müteahhitlik sektörünün
sorunlarını çözmeye çalışırken, diğer taraftan Libya'ya ihracat yapan firmaların
alternatif pazar araştırmalarını yaptıklarını, bu çalışmaları bilimsel
verilerle, analizlerle gerçekleştirdiklerini söyledi. Geçen yıl 3 bin 50
firmanın Libya'ya toplam 2 milyar dolar civarında ihracat gerçekleştirdiğini
belirten Çağlayan, Libya'ya ihracat yapan bu firmaların aslında 2010 yılı toplam
ihracatlarının yaklaşık 40 milyar dolar olduğunu söyledi. Çağlayan, ''Bu
firmaların ihracatlarında Libya'ya hiç ihracat yapılmaması durumunda yüzde 4,8
daralması sözkonusudur. Hiç ihracat yapılmaması da mümkün değil tabii. Zira
Libya'da olaylar, gelişmeler ila-nihaye devam edecek değildir'' diye konuştu.
Sözkonusu firmalar içerisinden ihracatının yüzde 50'sinden fazlası Libya'ya
yapan 120 firma ile önümüzdeki günlerde biraraya geleceklerini belirten
Çağlayan, neler yapılması konusunu ele alacaklarını kaydetti.
Alternatif pazar
hazır
Libya'ya ihracat yapan firmalar
için alternatif pazarın hazır olduğunu anlatan Çağlayan, bu çerçevede 18-22
Nisan 2011 tarihlerinde büyük bir heyetle Hindistan'a gideceklerini bildirdi.
Çağlayan, ayrıca Endonezya, Çin, Rusya ve ABD'nin de ciddi pazarlar olduğunu
söyledi. Önümüzdeki günlerde yeni bir çalışmayı açıklayacaklarını ifade eden
Çağlayan, ''Bu çalışmada da tüm ülkelerin ithalat profillerini, ithalat
desenlerini tek tek tespit ediyoruz. Bu çerçevede o ülkelerin ithalat
taleplerine uygun ihracat olanaklarımızı değerlendireceğiz. Bu çerçevede hangi
ülkede hangi sektörle çok daha fazla ticaret yapabileceğimizi tespit edeceğiz''
diye konuştu. Çağlayan, bunun da pazar araştırmaları çalışmalarının ne denli
önemli olduğunu ortaya koyduğunu, firmaların alternatif pazarlara kaydırılması
noktasında 'Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği'nin büyük destek olacağını
söyledi.
Libya'da ve diğer ülkelerde ortaya
çıkan bu durumun geçici olduğunu anlatan Çağlayan, bu nedenle, mevcut durumda
Türkiye'nin özellikle Libya ile ve diğer ülkelerle ekonomik ve ticari
ilişkilerinden vazgeçmesinin asla beklenemeyeceğini kaydetti. Tunus'ta sükunetin
sağlandığını, taşların yerine oturduğunu belirten Çağlayan, ''Bugün biz de
Müsteşar Yardımcısı Bülent Uğur Ecevit başkanlığında bir ön heyet Tunus'a
gidecek ve uçaktan iner inmez, ayağının tozu ile Tunus Ticaret ve Turizm Bakanı,
Ulaştırma ve Ekipman Bakanı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile görüşecek. Ön
heyetimiz bakanlara benim mesajımı iletecek. Heyetimiz ayrıca, Tunus?un en büyük
sanayici, işadamı örgütü olan Sanayi ve Ticaret El Sanatları birliği (UTICA)
Başkanı, Yabancı Yatırımlar ve Teşvik Ajansı (FIPA) Genel Müdürü ve üst düzey
yetkililerle görüşecekler'' dedi. Çağlayan, bu ay içinde kendisinin de Tunus'a
ve Mısır'a gitmeyi düşündüğünü kaydetti.
Toplantıya, Dışişleri, Maliye, Hazine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Müsteşarları, Merkez Bankası, Sosyal Güvenlik Kurumu, Bankacılık düzenleme ve
Denetleme Kurumu, Gelir İdaresi, TOBB, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Türkiye
Bankalar Birliği, Türkiye Müteahhitler Birliği, Türkiye İnşaat İşverenleri
Sendikası, Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği, Dış Ekonomik İlişkiler
Kurulu (DEİK) İcra Kurulu, DEİK Türk-Libya İş Konseyi ve Libya?daki Türk
Müteahhitleri Birliği Başkanları katıldı.
|
