Kuraklığa "Peyzaj" ile Çözüm

Peyzaj Araştırmaları Derneği Başkanı Semiha Demirbaş Çağlayan, küresel iklim değişikliğine yerel çözümler üreterek kentsel yeşil alanları değişen iklime hazırlamak amacıyla geliştirdikleri Doğal Bitkilerle İklim Dostu Çankaya Parkları Projesi ile Ankara’nın doğal bitki örtüsündeki kuraklığa dayanıklı beş çalı türünü üreterek, kurakçıl peyzaj düzenlemelerinde kullanacaklarını söyledi.

Semiha Demirbaş Çağlayan, Doğal Bitkilerle İklim Dostu Çankaya Parkları Projesi’nin, kentsel yeşil alan tasarımına yeni bir yaklaşım getirmeyi hedeflediğini kaydederek, “Sera gazı emisyonları tehlikeli sınıra dayanmışken ve bütün iklim modelleri Akdeniz Havzası için kuraklık öngörürken, iklim değişikliğine neden olan emisyonları azaltım politikaları dışında uyum politikaları da önem kazanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Etkin kullanım kilit rol oynuyor

Kentlerin, enerji ihtiyacı, gitgide büyüyen ulaşım ağı ve kentlilerin tüketim alışkanlıkları değerlendirildiğinde küresel iklim değişikliğinin en önemli tetikleyicilerinden biri olduğuna dikkati çeken Çağlayan, modern kentlerin, hem yoğun beton kütleleriyle ısıyı depolayarak hem de geniş yüzeylerle güneş ışınlarını yansıtıp kent içinde tutarak, birer ısı adası işlevi gördüğünü söyledi. Bunun yanı sıra mevsim normalleri dışında gelişen hava olaylarına hazır olmayan kentlerin bir yandan sel ve taşkın gibi doğal afetlerle bir yandan da kuraklık tehlikesiyle yüzleştiğini dile getiren Çağlayan, iklim değişikliği adaptasyonunda kentsel yeşil alanların ve suyun etkin kullanımının kilit rol oynadığını ifade etti.

Gereğinden fazla su tüketiliyor

Yerel olmayan bitkilerle yapılan peyzaj tasarımları ve geniş çim yüzeyleri nedeniyle kentsel yeşil alanların, gereğinden fazla su tüketilmesine neden olduğunu vurgulayan Çağlayan, “Mevsimine göre değişmekle beraber çim alanlar için her bir sulama periyodunda bir metrekarede 25-40 litre su harcanıyor. Yani 2 bin metrekare büyüklüğünde ortalama bir mahalle parkı günde 25 bin litre su tüketiyor” dedi. Çağlayan, TÜİK’in 2010 yılı verilerine göre bir kişinin günlük içme ve kullanma suyu miktarının 217 litre olduğunu anımsatarak, bir parkı yeşil tutmaya çalışmanın, 200 kişinin su ihtiyacına mal olduğunu dile getirdi.

Kuraklığa dayanıklı 5 çalı üretilecek

Dernek olarak su ihtiyacı fazla, yerel olmayan bitkilerle yapılan peyzaj düzenlemelerinin yerini, kurakçıl peyzaj tasarımlarının alması gerektiğine inandıklarını aktaran Çağlayan, bu gerekçelerle Ankara’nın doğal bitki örtüsündeki, kuraklığa dayanıklı beş çalı türünü üretmek ve kurakçıl peyzaj düzenlemelerinde kullanmak için söz konusu projeyi geliştirdiklerini belirtti.

Çağlayan, Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı tarafından desteklenen ve Çankaya Belediyesi ortaklığıyla yürütülen proje ile küresel iklim değişikliğine yerel çözümler üreterek kentsel yeşil alanları değişen iklime hazırlamayı hedeflediklerini söyledi.

Tüylü kartopu ve boyacı katır tırnağı

Projenin arazi çalışmalarının başladığını anlatan Çağlayan, geçen yıl 15 Haziran - 28 Aralık tarihlerinde Ankara çevresinde doğal olarak yayılım gösteren kuraklığa dayanıklı “tüylü kartopu”, “yabani sinameki”, “dağ muşmulası”, “sumak” ve “boyacı katır tırnağı” türlerinden çelikler alındığını ve Çankaya Belediyesi’ne ait Çansera’da üretim ortamlarına aktarıldığını ifade etti.

Çağlayan 2014 yaz aylarında dikime hazır hale gelecek hedef türlerin dikiminin yanı sıra 2014 Nisan ayında kuraklığa dayanıklı ve Ankara doğal bitki örtüsünde yer alan otsu bitkilerin de transplantasyon yöntemiyle Çankaya’daki iki parkta uygulanacağını bildirdi.

Yüzde 40 su tasarrufu

Bu sayede kentsel yeşil alanlarda yüzde 40’a varan su tasarrufunun sağlanmasını planladıklarını belirten Çağlayan, su kaybının önlenmesinin yanı sıra, bakım ihtiyacı düşük, ekolojiyle uyumlu, kuşları ve diğer yaban yaşamını destekleyen sürdürülebilir parkların da kurulmuş olacağını anlattı.

İklim değişikliği konusunda farkındalığın artması için belediyeler başta olmak üzere sektör çalışanları ve üniversite öğrencileriyle de bir günlük bir eğitim semineri düzenleneceğini aktaran Çağlayan, “Bu kapsamda, iklim değişikliği, kentsel alanlardaki etkileri ve adaptasyon başlıkları dışında, doğal bitki örtüsü ve üretim başarıları konularında proje boyunca kazanılan deneyim aktarılacak” ifadesini kullandı.