|
b>Türkiye'de enflasyonun tek haneli rakamlara kadar düşmesi bile kiraların büyük oranda yükselmesine engel olamıyor. 2004 Haziran ayı itibariyle yıllık enflasyon yüzde 9'lara kadar indi ancak, DİE'nin verilerine göre yıllık kira artışları yüzde 20'yi aştı.
Artışın en önemli nedeni ise kriz döneminde ertelenen programların uygulamaya konulması olarak gösteriliyor.
Yüksek kiralar, Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri ve enflasyonla mücadelede en büyük engel olarak gösteriliyor. Kira artışlarında devlet tarafından belirlenen yasal bir standartın olmaması kiracıların en büyük sorunu. Kiralardaki artış oranları ev sahibine göre değişiyor. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün rakamlarına göre Türkiye'de görülen kira artışı oranı 12 aylık ortalamalara göre yüzde 22,8. Yıllık artışın en azından yüzde 25 olarak belirleyen ev sahiplerinden bazıları bu oranı yüzde 50'lere kadar çekebiliyor. Dar gelirli aileleri cüzi taksitlerle ev sahibi yapmayı amaçlayan Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), aylık 209 milyona kadar ödemelerle vatandaşları ev sahibi yapıyor.
2004 Eylül ayına kadar 49 bin 292 konut yapan TOKİ'nin hedefi yıl sonuna kadar 100 bin rakamına ulaşmak. Akdeniz Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Elemanı Prof. Dr. Ali Koç, ülkede makro ekonomik dengelerin yerine oturduğunu belirterek, tavan fiyat uygulamasının sık sık uygulamaya konulmasının etkisini azaltacağını söylüyor. Prof. Dr. Koç, "2001'de inşaat sektörü durdu. Girişimciler yatırımlarını askıya aldı. Evlenmeyi düşünenler, düğünü bir kaç yıl sonraya bıraktı. O zaman ertelenen programlar, alım gücü iyileştiği için şimdi faaliyete geçiriliyor.
Dolayısıyla ev ve dükkan arzı aynı kalırken, talepte bir patlama yaşanıyor. Bu ise fiyatların yükselmesine neden oluyor." değerlendirmesinde bulunuyor. Ayrıca geçtiğimiz yıl emlak vergilerinde yaşanan artışın da evlerin maliyetini yükselttiğine dikkat çeken Koç, bunun da kiralara yansıdığını aktarıyor. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ömer Eroğlu da yüksek kiraların yasal sınırlamalarla çözümlenemeyeceğine inanıyor.
|
