Korunması Gereken Okul, Mahkeme Kararı Beklenmeden Yıkıldı

İzmir’in Konak ilçesinde, 1927 yılında dönemin Valisi Kazım Dirik tarafından temeli atıldığı bilinen ve 92 yıllık tarihe sahip olan Necatibey Ortaokulu mahkeme süreci devam ederken yıkılmasının ardından İzmir 4. İdare Mahkemesi bilirkişi raporunu açıkladı. Raporda, okulun yapıldığı dönemi yansıtan bir yapı olduğu, özgünlük karakterinin bulunduğu vurgulanarak yapının korunması gerektiği belirtildi.

BirGün’de yer alan habere göre; Mimarlar Odası İzmir Şubesi ve Necatibey Ortaokulu mezunları konuya ilişkin bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Toplantıda, Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı İlker Kahraman, Yönetim Kurulu Üyeleri; Uğur Yıldırım ve Banu Aydın, Mimarlar Odası’nın Avukatı Olgun Soydan, okulun mezunlarından İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi Meclis Üyesi Erhan Uzunoğlu katıldı.

Cumhuriyet ideolojisini topluma anlatmak ve benimsemek ideali çerçevesinde inşa edilen okulların korunmasında başarılı olunamadığını söyleyen Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı İlker Kahraman, “Toplam 20 tip projeye göre inşa edilen yaklaşık 500 okul binasından tescillenen yapı sayısı oldukça azdır. Necatibey Ortaokulu, dönemin yapı üretim tarihine ışık tutması, tip proje anlayışını yansıtması ve çoğu Türkiye’nin önemli mimarları arasında yer alan bir ekip tarafından üretilmiş olması sebebi ile mimari değere sahiptir. Eğitime başladığı 1929 yılından günümüze geçen 92 yıl boyunca Necatibey Okulu’nda pek çok öğrenci yetişmiş ve yapı İzmir’in ve bulunduğu çevrenin kent belleğinde yer etmiştir. Bu özelliğiyle yapı anı değerine sahiptir.” diye konuştu.

'Sürecin takipçisi olacağız'
Kahraman şunları dile getirdi: “Necatibey Ortaokulu sahip olduğu tarihi belge, mimari, özgünlük ve anı değeri ile korunması gerekli bir kültür varlığı olduğunu göstermek için koruma kuruluna başvurmuştur. Ancak, ne yazık ki koruma kurulu, şubemiz ile benzer bir şekilde düşünmemiştir. Bunun üzerine şubemiz kurul kararını dava etmiştir ve geldiğimiz noktada mahkemenin atadığı bilirkişilerinde bizler gibi düşünerek Necatibey ortaokulunu ‘Korunması gereken taşınmaz kültür varlığı’ olarak tanımlamışlardır. Süreç bu şekilde işlerken, karar verici hepimizin kültürüne ait bu yapıyı mahkeme süreçlerini beklemeden yıkmıştır. Geldiğimiz noktada yapının değeri anlaşılmış ancak yapı yıkılıp yok edilmiştir. Mimarlar Odası sürecin takipçisi olacak, korunması gereken kültür varlıklarımızın gelecek nesillere aktarılması ve kültün devamlılığının sağlanması için elinden geleni yapmaya devam edecektir.”

'Yerine AB projesi yapılıyor'
Toplantıda, yıkılan Necatibey Ortaokulu’nun yerine ‘Kriz Zamanlarında Herkes için Eğitim’ adlı Avrupa Birliği (AB) projesi kapsamında yabancı öğrencilere okul yapıldığı bilgisi de paylaşıldı.

Ne olmuştu?
İzmir’in Konak ilçesinde, 1927 yılında dönemin Valisi Kazım Dirik tarafından temeli atıldığı bilinen ve 92 yıllık tarihe sahip olan Necatibey Ortaokulu 2021 yılında yıkılma kararı alındı. Kent belleğinde yer etmiş olan tarihi okul için Mimarlar Odası İzmir Şubesi, yapının tescil edilmesi ve korunmasına dair gerekçeleri içeren bir rapor ile İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na başvurmuştu. Ancak Kurul, söz konusu okulun korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı niteliği taşımadığına karar vererek tescilini uygun bulmamıştı. Kurul kararının ardından Mimarlar Odası İzmir Şubesi, yıkımı engellemek adına dava açtı. Dava süreci devam ederken yıkım dava sonuçlanmadan okulun yıkım işlemi gerçekleştirildi.